سما بابایی | پروین خیربخش با نام هنری فروزان در طی سالهایی که در سینما حضور داشت، در 55 فیلم بازی کرد. اگرچه دایره مینا به کارگردانی داریوش مهرجویی تنها فیلم فروزان در سینمای موسوم به موج نو است؛ اما او در فیلمهای کارگردانان صاحبنامی مانند علی حاتمی، فریدون گله و شاپور قریب نیز حضور داشت. فیلمهای ساحل انتظار، انسانها، گنج قارون، خاطرخواه، باباشمل، ایوب و دالاهو از فیلمهای مشهور و پرفروش او بودند.
به گزارش فیلمنیوز، حضور فروزان در فیلم پرفروش گنج قارون، ساختهی یاسمی در کنار فردین شهرت او را افسانهای کرد؛ فیلمی که باعث شد این دو بازیگر به زوجی تبدیل شوند که حضورشان در هر فیلمی فروش بالای آن را ضمانت کند. فروزان مانند بسیاری از بازیگران سینمای بدنه پیش از انقلاب، پس از انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷ دیگر اجازه فعالیت پیدا نکرد و خانه نشین شد؛ اما برخلاف بسیاری از بازیگران ایرانی پیش از انقلاب که مهاجرت کردند، در ایران ماند و در سالهای آخر زندگی کمتر خبری از او در رسانهها منتشر میشد.
گنج قارون | در نقش شیرین | سیامک یاسمی | 1344
فیلم گنج قارون یکی از نمادهای سینمای عامهپسند ایران و از موفقترین آثار سینمای فارسی است که فروزان نقش شیرین، زنی از خانوادهای مرفه، را ایفا میکند. داستان فیلم درباره علی (فردین)، مردی فقیر، و تلاشهای او برای تغییر زندگی خود است که در مسیرش عاشق شیرین میشود. اما عشق میان این دو با چالشهایی همچون اختلاف طبقاتی و فشارهای اجتماعی روبهرو است.فروزان در نقش شیرین، با ظرافتی خاص، زنی را به تصویر میکشد که در تقابل میان عقل و احساس، بهتدریج به شخصیت بالغتری تبدیل میشود. بازی او در کنار فردین، که ستاره سینمای ایران بود، یکی از عوامل اصلی موفقیت فیلم است. شیمی بازیگری میان آنها به خوبی حس عشق و درگیریهای احساسی را منتقل میکند.این فیلم در کنار موسیقی خاطرهانگیزش ، نهتنها بر گیشهها سلطه یافت، بلکه فرهنگ عامه ایران را نیز تحت تأثیر قرار داد. فروش بالای این فیلم و استقبال گسترده مردم، نشاندهنده جذابیت ترکیب داستان عاشقانه، بازی ستارگان، و درام عامهپسند آن بود.گنج قارون توانست مفاهیمی ساده اما پرمخاطب مانند عشق، وفاداری، و شرافت را با زبانی ساده بیان کند و همچنان یکی از مهمترین آثار کارنامه فروزان محسوب میشود.
تنگه اژدها | سیامک یاسمی | ۱۳۴۷
فیلم «تنگه اژدها» به کارگردانی سیامک یاسمی یکی از آثار ماجراجویانه و جذاب سینمای ایران در دهه ۱۳۴۰ است که فضایی متفاوت از دیگر فیلمهای فروزان ارائه میدهد. در این فیلم، فروزان در کنار بهروز وثوقی ایفای نقش میکند و شخصیت او بهعنوان زنی شجاع و ماجراجو در قلب داستان قرار دارد. داستان فیلم در یک بستر هیجانانگیز و ماجراجویانه روایت میشود. فروزان نقش زنی را بازی میکند که به شخصیت مرد کمک میکند تا از چالشها عبور کند و به هدف خود دست یابد. این شخصیت، برخلاف کلیشههای مرسوم زنان در آن دوران، دارای قدرت تصمیمگیری و نقشی فعال در پیشبرد داستان است. یکی از ویژگیهای برجسته بازی فروزان در این فیلم، نمایش جسارت و همدلی اوست. او بهعنوان زنی مستقل، نمادی از تواناییهای زنانه در مواجهه با خطرات و بحرانها است. تعامل او با شخصیت فردین در طول فیلم، شیمی جذاب و پرهیجانی را خلق کرده که به محبوبیت فیلم کمک بسیاری کرده است. فضاسازی تنگه اژدها، همراه با فیلمبرداری هنرمندانه و موسیقی دراماتیک، از جمله عواملی است که جذابیت فیلم را افزایش داده است. این اثر همچنین با تلفیق داستانهای ماجراجویانه و درام عاطفی، توانست طیف گستردهای از مخاطبان را جذب کند و به یکی از موفقترین فیلمهای این دو ستاره سینما تبدیل شود. فروزان در «تنگه اژدها» یک بار دیگر نشان داد که میتواند در نقشهایی فراتر از درامهای عاشقانه سنتی بدرخشد و بهعنوان بازیگری چندوجهی در تاریخ سینمای ایران به یاد بماند.
یوسف و زلیخا | در نقش زلیخا | مجید محسنی | 1347
فیلم یوسف و زلیخا به کارگردانی مجید محسنی یکی از آثار برجسته و شناختهشده سینمای ایران در ژانر تاریخی-مذهبی است. این اثر با اقتباس از داستان قرآنی یوسف و زلیخا ساخته شده و فروزان نقش زلیخا، یکی از مهمترین و جذابترین شخصیتهای تاریخ ادبیات مذهبی و روایی، را ایفا میکند. فروزان در این فیلم با تکیه بر تواناییهای بازیگری خود توانست شخصیتی چندلایه را به تصویر بکشد. زلیخا، زنی که از یک سو مجذوب زیبایی یوسف (ایفا شده توسط فخرالدین) است و از سوی دیگر با چالشهای درونی و اجتماعی خود دستوپنجه نرم میکند، در بازی فروزان با جزئیات احساسی و رفتاری کاملاً باورپذیر نمایش داده میشود. او در نمایش تناقضات شخصیت زلیخا، از عشق نافرجام گرفته تا حسرت و توبه، عمق و تأثیرگذاری خاصی ایجاد میکند.یکی از نکات برجسته فیلم، طراحی صحنه و لباسهای تاریخی است که به فضاسازی روایی کمک بسیاری کرده است. حضور فروزان در کنار دیگر بازیگران برجسته آن دوران، یکی از دلایل اصلی موفقیت فیلم بود. موسیقی متن فیلم نیز با تمهای احساسی و حماسی، در تقویت اثرگذاری داستان نقشی کلیدی داشت. یوسف و زلیخا بهعنوان یکی از معدود آثار تاریخی آن دوران، نهتنها مخاطبان عام را به سینما کشاند بلکه مورد تحسین برخی از منتقدان نیز قرار گرفت. فروزان با بازی در این فیلم توانست مهارت خود را در ایفای نقشهای تاریخی و پیچیده به اثبات برساند و یکی از ماندگارترین اجراهای خود را به یادگار بگذارد.
باباشمل | در نقش شوکتالملوک | علی حاتمی | 1350
فیلم «بابا شمل» ساخته علی حاتمی یکی از آثار متفاوت سینمای ایران است که با نگاه طنزآمیز به فرهنگ عامه و قصههای سنتی ایرانی ساخته شده است. فروزان در این فیلم نقش زنی از خانوادهای اصیل و پرنفوذ را ایفا میکند که در کنار بابا شمل (محمدعلی فردین)، داستان را پیش میبرد. داستان فیلم روایتگر زندگی بابا شمل، لوطی محبوب محله، و تلاشهایش برای حل مشکلات مردم است. شوکت، با شخصیتی که آمیزهای از غرور، ذکاوت، و لطافت زنانه است، در برخی گرهگشاییهای داستان نقشی اساسی ایفا میکند. نقش فروزان در این فیلم با مهارت تمام از کلیشههای رایج نقش زنان در سینمای عامهپسند فراتر میرود و شخصیتی متمایز و بهیادماندنی خلق میکند. علی حاتمی، که به دیالوگنویسی شاعرانه و فضاسازیهای منحصربهفرد شهرت دارد، در این اثر نیز توانست قصهای اصیل ایرانی را با زبانی جذاب و دلنشین روایت کند. فروزان در «بابا شمل» توانست بهخوبی با فضای متفاوت فیلم و بازیگران برجسته دیگر از جمله فردین همخوانی پیدا کند و یکی از بهترین اجراهای کارنامه خود را ارائه دهد. این فیلم بهدلیل طراحی لباسها، لوکیشنهای زیبا، و توجه به جزئیات فرهنگی، از آثار ماندگار سینمای ایران بهشمار میرود. «بابا شمل» همچنین بهعنوان یکی از اولین همکاریهای علی حاتمی با فروزان، نشاندهنده اعتماد او به تواناییهای بازیگری این بازیگر بود.
قلندر | در نقش عشرت | علی حاتمی | 1351
فیلم «قلندر» به کارگردانی و نویسندگی علی حاتمی یکی از آثار ماندگار سینمای ایران است که درامی عمیق و شاعرانه را در بستر فرهنگ سنتی ایران روایت میکند. فروزان در این اثر نقشی پیچیده و تأثیرگذار ایفا میکند که نمایانگر توانایی او در ارائه شخصیتهای چندلایه و فراتر از کلیشههای رایج زنانه در سینمای عامهپسند آن دوران است. . داستان فیلم حول شخصیت قلندر (ناصر ملک مطیعی) میچرخد؛ مردی لوطیمنش که با چالشهای اخلاقی و عاطفی روبرو میشود. فروزان در این فیلم با وجود محدودیتهای اجتماعی و سنتی، نمادی از زنی است که برای عشق و عدالت میجنگد. بازی فروزان در این فیلم با جزئیات احساسی فراوان همراه است. او توانست حالاتی از عشق، خشم، و تسلیمناپذیری را بهطور همزمان در قالبی کاملاً باورپذیر به نمایش بگذارد. یکی از صحنههای برجسته فیلم، دیالوگهای او با قلندر است که در آن او مفاهیمی مانند وفاداری، شرافت، و ضرورت تصمیمگیریهای دشوار را با عمق احساسی فوقالعاده بیان میکند. علی حاتمی با سبک خاص خود، از موسیقی سنتی، دیالوگهای موزون، و فضاسازی نوستالژیک برای خلق جهانی خاص استفاده کرد که فروزان بهخوبی با آن هماهنگ شد. این فیلم همچنین به دلیل زیبایی بصری و طراحی هنریاش، از جمله لباسها و لوکیشنها، مورد توجه ویژه قرار گرفت و یکی از شاخصترین آثار کارنامه هنری فروزان محسوب میشود. «قلندر» توانست در زمان اکران، توجه منتقدان و مخاطبان را جلب کند و جایگاه فروزان را بهعنوان یکی از بهترین بازیگران زن سینمای ایران تقویت کند.
دشنه | در نقش بنفشه | فریدون گله | 1351
فیلم «دشنه» به کارگردانی فریدون گله یکی از آثار برجسته و نمادین سینمای موج نوی ایران است. این فیلم، که تلفیقی از درام روانشناختی و اجتماعی است، داستان پیچیدهای از عشق، خیانت، و انتقام را روایت میکند. فروزان در این فیلم نقشی کلیدی و متفاوت ایفا میکند که جنبههای تازهای از تواناییهای بازیگری او را به نمایش میگذارد. داستان فیلم حول رابطه پیچیده میان مردی به نام قدرت (بهروز وثوقی) و بنفشه (فروزان) شکل میگیرد که درگیر روابط عاطفی و مسائلی چون خیانت و انتقام هستند. شخصیت زن در این فیلم نمادی از قدرت و آسیبپذیری همزمان است و فروزان توانسته این دوگانگی را با عمق احساسی خاصی به تصویر بکشد. بازی فروزان در این اثر از کلیشههای نقشهای عاشقانه فاصله میگیرد. او زنی را به نمایش میگذارد که نهتنها قربانی شرایط است، بلکه در مواجهه با بحرانها از خود تواناییهایی ویژه نشان میدهد. حضور او در کنار بهروز وثوقی، شیمی خاصی به فیلم بخشیده و توانسته لحظات دراماتیک بسیاری را خلق کند. فریدون گله در «دشنه» از سبک بصری خاص خود استفاده کرده و فضایی تاریک و پرتنش ایجاد کرده است که کاملاً با داستان فیلم و بازیهای بازیگران همخوانی دارد. موسیقی فیلم، در کنار فیلمنامهای قوی و دیالوگهای تأثیرگذار، به خلق یک اثر هنری منحصربهفرد کمک کرده است. «دشنه» با تمرکز بر جنبههای روانشناختی شخصیتها و روابط انسانی، اثری متفاوت در کارنامه فروزان محسوب میشود و نشاندهنده عمق و انعطافپذیری او در نقشآفرینی است. این فیلم همچنان بهعنوان یکی از آثار کلاسیک سینمای ایران شناخته میشود و بازی فروزان در آن ماندگار است.
دایره مینا | در نقش زهرا | داریوش مهرجویی | 1353
فیلم دایره مینا به کارگردانی داریوش مهرجویی یکی از برجستهترین آثار موج نوی سینمای ایران است که به مسائل اجتماعی و معضلات انسانی میپردازد. فروزان در این فیلم نقشی متفاوت از آثار پیشین خود بر عهده دارد و در نقش زهرا، یک پرستار جوان، ظاهر میشود. شخصیت زهرا در تعامل با علی (سعید کنگرانی) و اسماعیل (علی نصیریان)، جنبه انسانی و حساس داستان را برجسته میسازد. داستان فیلم حول محور فقر، بهرهکشی، و معضلات اخلاقی دلالی خون در جامعه ایران میچرخد. شخصیت زهرا، که از نزدیک با این معضلات روبهرو است، تلاش میکند در این فضای تیره نقش مثبتی ایفا کند. فروزان توانست با بازی کنترلشده و نگاههای پرمعنا، حس انساندوستی و همدلی شخصیت زهرا را بهخوبی منتقل کند. این نقش با استانداردهای متفاوت مهرجویی، که معمولاً از بازیگرانش خواهان اجراهایی نزدیک به زندگی روزمره بود، هماهنگی کامل داشت. این فیلم، که با اقتباس از داستانی از غلامحسین ساعدی ساخته شد، فضایی تلخ و واقعگرایانه از مشکلات اجتماعی ارائه میدهد. شخصیت زهرا بهعنوان نماد مقاومت و امید در برابر فقر و ظلم برجسته میشود. بازی فروزان، در کنار بزرگان سینمای ایران مانند عزتالله انتظامی و علی نصیریان، نشاندهنده توانایی او در ایفای نقشهای پیچیدهتر از قالبهای کلیشهای است.دایره مینا یکی از آثار تحسینشده سینمای ایران در داخل و خارج از کشور است و بهعنوان فیلمی اجتماعی و انسانمحور، نقش مهمی در تاریخ سینمای ایران دارد. فروزان با ایفای نقشی متفاوت در این فیلم، توانست انعطاف و مهارت خود را در قالب شخصیتهای متنوع به اثبات برساند
در فیلم یوسف و زلخا نقش یوسف رو فخرالدین (جنیت آرکین) بازی می کنه نه ایلوش. مجید محسنی هم در فیلم حضور نداره و تنها همکاریش با فروزان فیلم انسان ها است. داریوش طلایی نقش بوتیفار رو بازی می کنه.
ممنون از توضیحات