«پرویز خان» به کارگردانی علی ثقفی و هنرمندی سعید پورصمیمی، یکی از مهمترین فیلمهای ورزشی سینمای ایران است و فعالیت حرفهای زندهیاد پرویز دهداری را در زمان هدایت تیم ملی به تصویر میکشد؛ فیلمی پرکشش که با وجود نقدهایی که به عدم تطابق برخی بخشهای آن با واقعیت میشود، مخاطب را با هیجان زیادی همراه میکند. کارگردان برخی ماجراها را برای بالا بردن بار دراماتیک فیلم با تغییراتی همراه کرده و آن را از قالب یک اثر مستند صرف بیرون آورده است. نگاهی داریم به ابعاد مختلف این فیلم.
به گزارش فیلمنیوز، پرویز دهداری یکی از مهمترین چهرههای فوتبالی ایران است و از این جهت ساخت فیلمی درباره او اهمیت زیادی دارد. دهداری از جمله مربیهایی بود که اخلاق را بر ورزش مقدم میدانست و از این جهت مخالفان زیادی داشت. در این فیلم تا حدی روی این خلقوخو تاکید شده است.
کارگردانی | «پرویز خان» اولین تجربه کارگردانی علی ثقفی است و به عنوان یک فیلم اول، اثری استاندارد به نظر میرسد. ثقفی در «پرویز خان» شمایلی کلی از ویژگیهای شخصی و سبک زندگی پرویز دهداری به نمایش میگذارد و علاوه بر آن فضای دهه شصت و مناسبات آن دوره را هم به تصویر میکشد. فیلم روی بازه زمانی مهمی دست گذاشته؛ با ریتمی کنترل شده پیش میرود و مخاطب بهخوبی با تنهاییها و امیدها و دلسردیهای این شخصیت همراه میشود. سکانسهای مهیج زمان برگزاری بازی هم بسیار باورپذیر ساخته شده و ثقفی در فضاسازی و توجه به جزئیات دقیق پیش رفته است.
فیلمنامه | فیلم پرویز خان برشی از ماجراهای سال ۱۳۶۵ را روایت میکند. بعد از پایان بازیهای آسیایی در سال 1986 و حذف تیم ملی فوتبال ایران، ۱۴ بازیکن تیم ملی به علت اختلاف سلیقه با پرویز دهداری، سرمربی وقت فوتبال، استعفا میدهند و این مسئله بازتاب بسیار زیادی در مطبوعات و جامعه فوتبالی دارد. فشار روی دهداری برای استعفا به دلایل امنیتی و نظامی زیاد است اما بههرحال باقی میماند و تصمیم میگیرد با جوانان تازهکار و گمنام تیمی تشکیل دهد و در اسفند 1365 مقابل تیم قدرتمند کویت بایستد. خود این ماجرا به اندازه کافی جذاب است و در این فیلمنامه هم کشمکشها، اوج و فرودها و التهاب و نهایتا شادی بخش پایانی بهخوبی راعایت شده است. در هیچ نقطهای از فیلم مخاطب خسته نمیشود و ماجراها به قدری پرکشش کنار هم چیده شدهاند که ارتباط تا پایان با فیلم حفظ میشود.
بازیها | برگ برنده اصلی فیلم بدون شک بازی سعید پورصمیمی است؛ بازیگری که سالیان سال است مدام در آثار مختلف میدرخشد و تا به حال بارها برنده جوایز مختلف شده است. پورصمیمی با گریم مناسب کاملا توانسته است به نقش پرویز دهداری نزدیک شود. به لحاظ شباهت چهره و هم سنوسال بهترین گزینهای بود که میتوانست از پس این نقش بربیاید. در اکثر مواقع او را با بارانی کرمرنگ بلند و یک کلاهپوستی قهوهای روی سر میبینیم؛ درست مشابه تصاویری که در اکثر عکسهای برجا مانده از آن دوره از پرویز دهداری دیدهایم. همین لباسها هم شباهت میان آنها را بیشتر کرده است. علاوه بر شباهت، پورصمیمی احساسات یک مربی تنها را هم بهدرستی منتقل کرده و شوخطبعی ذاتی خودش را هم در جاهایی به نقش وارد کرده است. ثقفی برای انتخاب بازیکنهای مشهور، سعی کرده از بازیگرانی شبیه به آنها استفاده کند. این شباهت درباره قایقران، عابدزاده و زرینچه بهخوبی رعایت شده اما چهره و استایل برخی بازیکنهای دیگر تفاوت دارد.
نقدها | مهمترین نقدی که فیلم «پرویزخان» وجود دارد درباره چگونگی بازنمایی واقعیتهاست. خیلیها معتقدند برخی از موارد فیلم در واقعیت متفاوت بوده یا به لحاظ زمانی جابهجا روایت شده است. خود کارگردان درباره این مسئله گفته که در برخی صحنهها بدون در نظر گرفتن تقدم و تاخر تاریخی، ماجراها را به نفع سناریو تغییر داده است. او گفته در سایر آثار سینمایی مثل «ماجرای نیمروز» هم با چنین وقایعی روبهرو بودهایم و از آنجایی که میخواسته فیلمی داستانی بسازد برای بالا بردن بار دراماتیک فیلم مجبور به این تغییرات شده است. اینکه چقدر توضیحات کارگردان میتواند برای منتقدان اثر قانعکننده باشد یا خبر هنوز مشخص نیست.
«پرویزخان» به نویسندگی و کارگردانی علی ثقفی و تهیهکنندگی عطا پناهی ساخته شده و سعید پورصمیمی، حمیدرضا پگاه، مریم سعادت، المیرا دهقانی، بهنام تشکر و … در آن بازی دارند.