چهارده سال از زمانی که احمدرضا درویش فیلم «رستاخیز» را کلید زد میگذرد؛ فیلمی که بعد از گذشت ده سال از اولین نمایش آن در جشنواره فجر، هنوز هم اجازه اکران ندارد. «رستاخیز» را میتوانیم یکی از مهمترین آثار تولید شده درباره واقعه عاشورا بنامیم. درویش برای آن وقت و انرژی بسیار زیادی گذاشت، با تحسین فراوانی هم روبهرو شد و هشت سیمرغ از جشنواره سیودوم گرفت. سیاست های عجیب درباره این فیلم نهایتا به جایی رسید که بیسروصدا اکران آنلاین شد و دوبله عربی آن هم سر از یوتیوب درآورد؛ سرنوشتی که در شان و مقام چنین اثر فاخری نبود. به بهانه سالروز تولد احمدرضا درویش و همزمانی آن با دهه اول محرم، مروری داریم بر حواشی این فیلم مهم.
به گزارش فیلمنیوز، اگر «رستاخیز» قربانی برخوردهای سلیقهای نمیشد و بیدردسر روی پرده میرفت حالا میتوانست بهترین گزینه برای پخش در این ایام باشد. در این صورت تلویزیون مجبور نبود هرسال با دست خالی به شیوههای مختلف بازپخش مختارنامه فکر کند.
تلاشهای طولانی مدت درویش | روایت واقعه عاشورا کاری سخت و حساس است و درویش با آگاهی نسبت به این مسئله، با وسواس پیشتولید آن را شروع کرد و 16 بهمن سال 88 فیلمش را در شهرستان بم کلید زد. ضبط فیلم پس از ۲۵۰ جلسه فیلمبرداری به پایان رسید. بعد از آن درویش به انگلیس رفت تا کارهای فنی «رستاخیز» را توسط شرکت «مولینر» انجام دهد. در میان عوامل خارجی فیلم دو نام بیش از همه برجسته بود : طارق انوار تدوینگر سرشناس و نامزد دریافت اسکار برای فیلم «سخنرانی پادشاه» و استفن واربک آهنگسازِ برنده اسکار.
اولین مواجهه با جشنواره | فیلم آماده شد در آستانه جشنواره سی و یکم فیلم فجر، احتمال رونمایی از «رستاخیز» قوت گرفت. حتی دبیر وقت جشنواره گفته بود: «تنها فیلمی که من به عنوان دبیر جشنواره شخصا به دفتر تهیهکننده و کارگردان محترم این فیلم مراجعه کردم تا دعوت کنم در جشنواره حاضر شود، «رستاخیز» بود.» با اینحال درویش با ارسال فیلم برای جشنواره سیویکم مخالفت کرده و گفته بود: «نمیخواهم زحمت چند ساله، فدای عجله برای رسیدن به جشنواره شود». یک سال بعد اما تهیهکننده اعلام کرد به دلیل اختلاف با رئیس وقت سازمان سینمایی (جواد شمقدری) فیلم را به جشنواره ندادهاند.
رونمایی پرحاشیه | «رستاخیز» در جشنواره سیو دوم فجر به نمایش درآمد و موفق شد ۹ سیمرغ بلورین را از آن خود کند. بعد از نمایش واکنش مخاطبان، اهالی رسانه و منتقدان متناقض بود. در میانه بحثهای فنی نشان دادن چهره حضرت ابوالفضل(ع) ، حضرت علیاکبر (ع)، حضرت علیاصغر(ع) و حضرت قاسم(ع) مورد بحث بود. برخی هم ایرادهای اساسی به روایت فیلم از واقعه ظهر عاشورا و دیگر وقایع تاریخی وارد کردند و معتقد بودند احمدرضا درویش در روایت واقعیتهای موجود اشتباه کرده است.
اعتراض مداحان | ۱۰ روز پس از نمایش فیلم اعتراضها به «رستاخیز» شکل دیگری به خود گرفت. سیدمجید بنیفاطمه مداح اهل بیت با انتشار یادداشتی نسبت به ساخت این فیلم اعتراض کرد و پس از آن، حاج منصور ارضی، عبدالرضا هلالی و حسین سازور هم به مضمون این فیلم انتقاد کردند. از آن سو چند رسانه، ایرادهای تاریخی فیلم را منتشر کردند و خواستار اصلاح آنها شدند. پس از بالا گرفتن اعتراضها رئیس وقت سازمان سینمایی برای رفع مشکل فیلم، برای دیدار با مراجع تقلید و علما به قم سفر کرد .
اکران ناموفق | درویش سکوت پیشه کرد تا فیلم در مسیری درست به اکران برسد تا اینکه مقدمات نمایش عمومی «رستاخیز» در روز ۲۴ تیرماه ۹۴ فراهم شد. تلویزیون تیزرهای متعددی از فیلم روی آنتن میفرستاد که این اتفاق نشانهای مهم بود که «رستاخیز» مشکلی برای اکران ندارد. ضمن اینکه حوزه هنری پخش فیلم را برعهده داشت و میشد امیدوار بود که مشکلی برای اکران آن پیش نخواهد آمد. همه چیز درست پیش رفت تا اینکه چند روز مانده به اکران، اعتراضهایی در شبکههای اجتماعی شکل گرفت و در روز اکران، برخی از معترضین مقابل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تجمع کردند. عصر همان روز بود که سازمان سینمایی بیانه داد و اعلام کرد اکران فیلم سینمایی «رستاخیز» به تعویق میافتد تا شرایط برای جلب نظر برخی مراجع تقلید مهیا شود. احمدرضا درویش بلافاصله با خبرگزاری ایسنا گفتوگو کرد و توضیح داد: «این تعبیر که اکران فیلم به تعویق افتاده است، تعبیر درستی نیست بلکه وزارت ارشاد با تصمیمی که گرفته، اکران این فیلم را متوقف کرده است.»
شکایت درویش | یک سال بعد از این ماجرا، خبری منتشر شد مبنی بر اینکه احمدرضا درویش در آخرین تلاش برای اکران مجدد فیلمش دعوا را به قضاوت مراجع قضایی کشانده و نسبت به برخورد سازمان سینمایی با «رستاخیز» به دیوان عدالت اداری شکایت کرده است. کمی بعد حکمی در فضای مجازی قرار گرفت و صحبت از پرداخت خسارت ۴۰ میلیاردی به میان آمد.
و بالاخره اکران آنلاین | اواخر سال 1400 بعد از اینکه خبر انتشار نسخه غیرقانونی فیلم «رستاخیز» در فضای مجازی منتشر شد، تقی علیقلیزاده، تهیهکننده این فیلم از اکران آنلاین آن در پلتفرم اختصاصی «هلال چنل» خبر داد. او توضیح داده بود که قصد دارند این فیلم را در روز ولادت حضرت ابوالفضل (ع) منتشر کنند. در توضیح این اقدام هم تاکید کرده بود:«این فیلم دارای پروانه نمایش سینمایی است و پروانه نمایش ویدیویی هم گرفته است که بنا به ملاحظاتی برای نمایش آن به شرایط فعلی رسیدیم.» و ابراز امیدواری کرده بود که فیلم بهزودی روی پرده رود. اکران آنلاین «رستاخیز» بیسروصدا انجام شد و هنوز اکثر مخاطبان موفق به تماشای آن نشدهاند. بعد از اکران آنلاین دیگر خبری از اکران فیلم «رستاخیز» به میان نیامد و چند وقت بعد دوبله عربی آن در یوتیوب منتشر شد. باید دید بالاخره توقیف این فیلم به پایان میرسد؟
«رستاخیز» تاب اینجا آخرین اخته سینمایی احمد رضا درویش است. او از سال 1368 با ساخت فیلم «آخرین پرواز» فعالیت خود را در عرصه کارگردانی شروع کرد. درویش سال 1388 رستاخیز را جلوی دوربین برد به این ترتیب او طی 20 سال فعالیتش در این حرفه به شکل میانگین هر دوسال یکبار فیلمی را کارگردانی کرد. اما حالا 14 سال میشود که پشت دوربین نرفته است.
نصف ایران دیدن این فیلمو بعد هنوز این بنده خدا میخواد اکرانش کنه و هی میفرستنش دنبال نخود سیاه