«هتل» به کارگردانی مسعود اطیابی، یکی از مهمترین فیلمهای اکران 1402 بود؛ فیلمی که بعد از «فسیل» در جایگاه دوم جدول فروش قرار گرفت و عنوان دومین فیلم پرفروش تاریخ سینمای ایران نامش را ثبت کرد. فیلمنامه جذاب، موقعیتهای کمدی غافلگیرکننده، زوج بامزه پژمان جمشیدی و محسن کیایی و … از جمله نقاط قوت این فیلم بود. «هتل» حالا به پایان دوره اکران خود رسیده و اطیابی از تصمیمش برای ساخت قسمت دوم آن صحبت به میان آورده است. پیشتر بارها شاهد این مسئله بودهایم که فیلمهای کمدی جذاب پس از اینکه مورد استقبال قرار گرفته و به فروش بالایی دست پیدا کردهاند، به قسمتهای دوم و سوم رسیدهاند. در این پرونده بررسی میکنیم که قسمت دوم و سوم کمدیها تا چه حد توانستهاند موفقیت قسمت اول را تکرار کنند و آیا چنین تصمیمی اصولا درست است یا خیر.
به گزارش فیلمنیوز، «هتل» هفتم مهرماه 1402 اکران شد و در مدت اکران شش ماهه خود ۲۷۷ میلیارد تومان فروش داشت و پای ۶ میلیون و ۲۵۰ هزار مخاطب را به سینماها باز کرد. این فیلم سهشنبه ۲۹ اسفندماه سال گذشته به اکران خود پایان داد.
آتشبس | تهمینه میلانی | 1385 | 2 قسمت
در میان فیلمهای زن و شوهری که تهمینه میلانی ساخته است، «آتش بس» به دلیل ساختار کمدی متفاوتش به اثر ویژهای تبدیل شد. او روی دوئل زن و شوهری دست گذاشت و محمدرضا گلزار و مهناز افشار را در موقعیتهای کمدی قرار داد و از دل آن به معنای مدنظرش رسید.«آتش بس1» سال 1385 اکران عمومی شد و بیش از یک میلیارد تومان فروش کرد. عنوان پرفروشترین فیلم سال را هم به دست آورد. میلانی سال 1392 ادامه «آتشبس» را با تعویض بازیگران اصلی ساخت. این بار بهرام رادان و میترا حجار به جای محمدرضا گلزار و مهناز افشار نقش زن و شوهرهای اصلی فیلم را بازی کردند. قسمت دوم در مقایسه با قسمت اول چند مرتبهای عقبتر بود. میلانی ظرافت و طنز موجود در قسمت اول را به طور کامل کنار گذاشته و از این فیلم بیشتر به عنوان تریبونی برای صدور بیانیه استفاده کرده بود. «آتشبس2» سال 1393 روی پرده رفت و نزدیک به 5 میلیارد تومان فروش کرد. از نظر میزان مخاطب هم عقبگرد زیادی داشت. میلانی پس از آن پروانه ساخت سومین قسمت «آتش بس» را گرفت اما هنوز آن را نساخته است. پیشتر گفته بود قصد دارد آتشبس را به صورت اثری پنجگانه تولید کند و از این مسئله هم صحبت به میان آورده بود.
اخراجیها | مسعود دهنمکی | 1385| 3 قسمت
مسعود دهنمکی سال 1385 «اخراجیها» را ساخت و به خاطر سوژه جدید و شوخی با جنگ بسیار مورد توجه قرار گرفت. فیلم در جشنواره بیستوپنجم با استقبال مردم مواجه شد. سال 86 در اکران عمومی به فروش دو میلیارد تومانی رسید و دهنمکی را در جایگاه ویژهای قرار داد. سال 1387 دهنمکی قسمت دوم اخراجیها را ساخت و سال 88 اکران عمومی شد. شوخیها به اندازه قسمت اول بکر و ملموس نبود و حالتی تصنعی به خودش گرفته بود. درواقع میتوان گفت که «اخراجیها1» چند گام بالاتر از قسمت دوم آن بود. با اینحال فروش بسیار زیادی کرد و رقم 8 میلیارد تومان را برای خودش به ثبت رساند و به لحاظ تعداد مخاطب وارد رقابت با پرمخاطبترین فیلمهای تاریخ سینما شد. دهنمکی بعد از آن سراغ «اخراجیها 3» رفتو روی اتفاقات روز یعنی انتخابات سال 1388 دست گذاشت. فیلم بیش از حد آغشته به شعار بود و در آن زمان بسیاری از مخاطبان سینما را پس زد. به نسبت دوقسمت قبلی مخاطب کمتری داشت. سال 1390 روی پرده رفت و حدود پنج میلیارد تومان فروش کرد.
گشت ارشاد | سعید سهیلی | 1390| 3 قسمت
سعید سهیلی در فیلم «گشت ارشاد» داستان سه جوان را روایت میکرد که در حال تلکهکردن مردم هستند. یکی از موقعیتهایی که گشت ارشاد را تبدیل به فیلمی محبوب برای برخی مخاطبان کرد، شوخیهای به قاعده بود. قرار گرفتن در لباس گشت ارشاد میتوانست سوژه را لوث کند اما سهیلی تا حد امکان اجازه نداد و فیلمش معقول بود. این فیلم نوروز سال 1391 اکران شد اما پس از چند روز به خاطر برخی مخالفتها اکران آن محدود شد و خیلی زود هم از پرده پایین آمد. در همین مدت گشت ارشاد بیش از یک میلیارد و 500میلیون تومان فروخت. بعد از آن سهیلی سراغ فیلم تلخ «کلاشینکف» رفت که به خاطر داشتن رضا عطاران فروش معقولی نصیبش شد و بعد از آن در سال 95 «گشت 2» را ساخت. گشت 2 لحنی تند داشت اما قدرت قسمت اول را نداشت. شوخیهایش دمدستی بودند و درنهایت به شکلی شعارگونه به پایان میرسید. این فیلم بیش از 20میلیارد تومان فروخت و تبدیل به یکی از موفقترین فیلمهای سال در گیشه شد. سهیلی سال 1399 سراغ ساخت قسمت سوم این فیلم رفت. «گشت ۳» آبان آن سال اکران شد با این تفاوت که امیر جعفری به جای حمید فرخنژاد قرار گرفت. با وجود انتقادهای زیادی که به آن وجود داشت، با 42 میلیارد تومان فروش دومین فیلم پرفروش ایران شد.
خوب بد جلف | پیمان قاسمخانی | 1394| 3 قسمت
پیمان قاسمخانی سالها به عنوان فیلمنامهنویس، خالق آثار شاخص و تحسین شدهای در سینما و تلویزیون بود تا اینکه سال 1394 تصمیم گرفت یکی از متنها را خودش کارگردانی کند. «خوب، بد، جلف» به عنوان اولین فیلم کارنامه «قاسمخانی» اثر قابلتوجهی بود و در اکران نوروز سال 96 با اقبال خوبی مواجه شد. 16 میلیارد تومان فروخت و یکی از فیلمهای پرفروش سال 1396 لقب گرفت. موفقیت «خوب، بد، جلف» در گیشه و نیز میان علاقهمندان سینما، قاسمخانی را ترغیب به ساخت ادامه آن کرد. ابتدا قرار بود نسخه سریالی آن برای شبکه نمایش خانگی ساخته شود. نامهایی برای کارگردانی آن مطرح شد اما درنهایت این اتفاق رخ نداد و خود قاسمخانی پشت دوربین قسمت دوم این فیلم ایستاد. قسمت دوم افتتاحیهای 800 میلیون تومانی داشت و انتظار میرفت فروش بالایی داشته باشد اما شیوع کرونا روی فروش آن تاثیر گذاشت. نهایتا با حدود 25 میلیارد تومان به اکران خود پایان داد. با توجه به همهگیری کرونا قاسمخانی ترجیح داد قسمت سوم را به جای فیلم سینمایی، در قالب سریالی برای شبکه نمایش خانگی بسازد. این سریال با نام «خوب، بد، جلف: رادیواکتیو» سال 1399 منتشر شد که البته به اندازه دو قسمت قبلی موفق نبود.
نهنگ عنبر | سامان مقدم | 1394| 2 قسمت
اکران «نهنگ عنبر» در سال 1394 یک اتفاق مهم در سینما بود. فیلم سامان مقدم با دست گذاشتن روی بخشی خاص از تاریخ معاصر کشور، هم نقدی به گذشته داشت و هم خاطرات دهه شصت را زنده کرد. تیپ ظاهری کاراکترها، روابط آدمها، جنس دغدغهها و کلا زندگی جاری در فیلم آینهای از سالهای دهه شصت بود که مقدم با فضاسازی کم نقص، پیش چشم مخاطب قرار داد و با دست گذاشتن روی رضا عطاران و مهناز افشار، برگ برندههای مهمی رو کرد. «نهنگ عنبر» سال 1394 بیش از هفت میلیارد تومان فروخت و عنوان دومین فیلم پرفروش سال را بعد از محمد رسولالله (ص) به دست آورد. سال 1395 سامان مقدم پس از موفقیت نهنگ عنبر، تصمیم گرفت دنباله آن را بسازد. این فیلم سال1396 با عنوان «نهنگ عنبر؛ سلکشن رویا» اکران عمومی شد؛ فیلمی که نه تنها از قسمت قبل فراتر نرفت که عقبتر از آن ایستاد. مهمترین دلیل پایین آمدن کیفیت فیلم را باید در نداشتن ایدههای تازه دانست. این فیلم در بازنمایی دهه شصت حرف تازهای نسبت به قسمت یک نداشت و در اولین فلاشبک، همه داشتههایش لو میرفت. «نهنگ عنبر؛ سلکشن رویا»، با بیش از 21میلیارد تومان صدرنشین شد. این اتفاق درحالی رخ داد که منتقدان و رسانههای سینمایی نقدهای منفی زیادی دربارهاش نوشته بودند. آن زمان شنیده شد که سامان مقدم قصد دارد قسمت سوم نهنگ عنبر را هم بسازد اما خبری نشد.
تگزاس | مسعود اطیابی | 1396 | 3 قسمت
مسعود اطیابی سال 1396 «تگزاس» را خارج از ایران و در کشور برزیل ساخت و در آن از موفقیت زوج پژمان جمشیدی و سام درخشانی که پیشتر در «پژمان» و «خوب، بد، جلف» موفقیت زیادی به دست آورده بودند استفاده کرد. «تگزاس1» فیلمی نبود که بتواند مورد توجه سختپسندها قرار گیرد. این فیلم داستانی بیش از حد تخیلی داشت. بازی بازیگران تقلیدی از تجربههای پیشین بود و شوخیهایش دمدستی به نظر میرسید. «تگزاس1» در اکران دوم سال 97 روی پرده سینماها رفت. فیلم 14میلیارد و 500میلیون تومان فروخت که رقم معقولی بود. اطیابی بلافاصله قسمت دوم تگزاس را ساخت. «تگزاس2» از معدود فیلمهایی است که قسمت دوی آن به مراتب بهتر از یک است. گرچه نمیتواند آن را جزو کمدیهای درخشان سالهای اخیر به حساب آورد. «تگزاس2» در ایران میگذشن و موقعیتهای خندهدار زیادی داشت. بازی بازیگران بهویژه ژاله صامتی جذاب بود و بخشی از موفقیت فیلم به حساب میآمد. این فیلم در تهران و شهرستانها بیش از 25میلیارد تومان فروخت که به نسبت فروش قابل توجهی بود. بلافاصله بعد از قسمت دوم تگزاس، مسعود اطیابی تصمیم به ساخت «تگزاس3» و سال گذشته هم تولید آن به جریان افتاد.