پرونده‌ای برای آثار مهمی که به پدیده آقازادگی پرداخته‌اند به بهانه اکران فیلم «ملاقات با جادوگر» | حرفه : عشق‌ وحال با رانت پدر

پدیده آقازادگی در میان ایرانی‌ها بسیار شناخته شده است. وقتی نام آقازاده به میان می‌آید ذهن‌ها به سمت پول و ثروت و جایگاه و قدرت فراوان می‌رود و شمایلی از پسر قدرتمند به میان می‌آید که نه برای رسیدن به جایگاه والا جنگیده و نه هوش و استعداد زیادی خرج کرده است. او صرفا از فضل پدر به موقعیتی رسیده که جوان‌های دیگر اگر تمام شبانه‌روز هم بی‌وقفه بدوند و تلاش کنند به گرد پایش هم نمی‌رسند. فیلم‌ها و سریال‌های زیادی با این سوژه ساخته شده‌اند. بعضی آثاری جدی هستند که بعضا از واقعیت بر گرفته شده‌اند و برخی دیگر آثار کمدی هستند که با این پدیده شوخی کرده‌اند. فیلم «ملاقات با جادوگر» به کارگردانی حمید بهرامیان، جدیدترین نمونه  از آثاری است که با محوریت زندگی آقازاده‌ها ساخته شده‌اند.

به گزارش فیلم‌نیوز، به بهانه اکران فیلم «ملاقات با جادوگر»، پرونده‌ای را به مرور آثار مهمی که به نحوی روی مسئله آقازاده‌گی تمرکز کرده‌اند اختصاص داده‌ایم. این آثار صرفا انتخاب تحریریه فیلم‌نیوز هستند. طبیعتا فیلم‌ها و سریال‌های دیگری هم وجود دارند که در این فهرست به آنها پرداخته نشده؛ سریالی مثل «هفت سر اژدها» که در تلویزیون روی آنتن رفت و زمان خودش مخاطبانی را هم درگیر کرده بود.

مصلحت | حسین دارابی | بازیگر نقش آقازاده: مجید نوروزی | 1399

فیلم «مصلحت» به کارگردانی حسین دارابی، برگرفته از یک ماجرای واقعی در اوایل انقلاب است و اشاره‌ای مستقیم به زندگی یک آقازاده دارد. ماجرا از این قرار است که مهدی، پسر آیت‌الله مشکاتیان که یکی از مقامات بلندپایه‌ی قوه‌ی قضائیه است، مرتکب قتل می‌شود، اما از پذیرفتن آن سر باز می‌زند و اطرافیان پدرش به خاطر مصلحت انقلاب، سعی می‌کنند کسی دیگر را به جای او متهم جلوه دهند. مجید نوروزی با این نقش توانست توجه‌ها را جلب کند و نقطه عطفی در کارنامه‌اش برجا بگذارد. نکته قابل توجه اینکه «مصلحت» یکی از فیلم‌های پرحاشیه‌ای بود که براساس یک ماجرای واقعی ساخته می‌شد و اکران آن بارها بنا به صلاحدید به وقفه افتاد. شاید نتوان «مصلحت» را اثری قدرتمند درباره زندگی یک آقازاده به‌حساب آورد اما به عنوان یک سند اثر قابل‌قبولی به حساب می‌آید.

ملاقات با جادوگر | حمید بهرامیان | بازیگر نقش آقازاده: امیرمهدی ژوله | 1398

فیلم «ملاقات با جادوگر» به کارگردانی حمید بهرامیان که هفته گذشته روی پرده سینماها رفته هم شوخی جالبی با پدیده آقازادگی دارد. اینبار امیرمهدی ژوله در قامت یک آقازاده به میدان می‌‌آید. او پسری ساده و دست‌وپاچلفتی است که نه می‌تواند از رانت پدرش به نفع کسب مال و ثروت و جاه و مقام استفاده کند و نه بلد است دنباله‌روی او باشد. او تنها علاقه‌اش این است که از پدرش انتقام بگیرد و یک طوری از ایران برود اما حتی برای انجام چنین کارهایی هم جنم ندارد. نکته جالب درباره نقش آقازاده در «ملاقات با جادوگر» تخیل قوی این شخصیت است. خودش را مدام جای شخصیت‌های مهم می‌گذارد و دلش می‌خواهد حالا که پتانسیل زندگی در این جایگاه را دارد خیلی بیشتر در مرکز توجه قرار بگیرد اما در واقعیت موفق نمی‌شود. رفتارهای ژوله در جایگاه یک آقازاده و تحقیرها و تمسخرهایی را که به جان می‌خرد از جمله اتفاق‌های مهم این فیلم است. ژوله به‌خوبی توانسته است بلاهت و سادگی این شخصیت را منتقل کند. بازی او کنار مانی حقیقی و هستی مهدوی، جذابیت بیشتری هم به نقش داده است. درواقع با یک آقازاده ساده و بی‌فکر مواجهیم که تحت‌تاثیر دیگران قرار می‌گیرد و خودش نمی‌تواند قدمی برای سرنوشت خودش بردارد. او اجازه می‌دهد همه به نحوی ازش استفاده کنند و همین هم تفاوت او را با سایر آقازاده‌هایی که در فیلم‌ها و سریال‌ها دیده‌ایم مشخص می‌کند.  

آقازاده | بهرنگ توفیقی | بازیگر نقش آقازاده: امیر آقایی|  1398

سریال «آقازاده» براساس فیلنامه حامد عنقا، به طور کامل متمرکز روی بحث آقازادگی بود. امیر آقایی در این فیلم نقش آقازاده‌ای به نام نیما بحری را داشت. نیما به عنوان یک آقازاده، رانت‌خواری می‌کرد، از هنر برای دستیابی به منافع مالی سوءاستفاده می‌کرد، با باند قاچاق دختران ایرانی به خارج از کشور همدست بود و مهره‌هایی که برایش تهدید به حساب می‌آمدند از میان برمی‌داشت. به طور کلی برای رسیدن به آمال و آرزو‌های خود هیچ مرزی قائل نبود. حتی حاضر می‌شد یک زندگی را تباه کند و مزاحم‌ها را از سر راه خود کنار بزند. با همه‌ نقاط تیره‌ای که در شخصیت نیما وجود داشت اما این شخصیت سیاه سیاه نبود. آقایی این شخصیت را طوری شکل داده بود که در عین اینکه تنها و پر از عقده به نظر می‌رسید، اما قابل ترحم هم بود. در کودکی یتیم شده، زندگی سختی داشت و از تربیت درست برخوردار نبود. مسیر داستان آقازاده به‌گونه‌ای پیش رفت که مخاطب مواجهه‌ای چندگانه با شخصیت نیما داشت. ابتدا به دلیل رفتار‌های خبیثانه‌اش منفور بود. کمی بعد سرسختی‌اش از او چهره‌ای نسبتا محبوب ساخت.

آقازاده | بهرنگ توفیقی | بازیگر نقش آقازاده: سینا مهراد | 1398

علاوه بر نیما بحری، در سریال «آقازاده» با یک آقازاده مثبت هم روبه‌رو بودیم. شخصیتی به اسم حامد تهرانی با بازی سینا مهراد که علی‌رغم جایگاه پدرش، زندگی ساده‌ای داشت و از چارچوب‌های رفتاری خارج نمی‌شد. در سریال بارها روی این مسئله تاکید می‌شد که حامد از هیچ رانتی استفاده نکرده و به واسطه تلاش‌های خودش به جایگاه حرفه‌ای خوبی رسیده است اما ناگفته پیدا بود که او هم قطعا از رانت پدر بی‌بهره نبوده اما به شکل افراطی نیما از آن استفاده نکرده است. به طور کلی در این سریال، حامد در مقابل نیما قرار می‌گیرد. حتی بعد از اینکه متوجه می‌شود نیما از طریق همسرش در زندگی‌اش نفوذ دارد باز هم جلوی او کم نمی‌آورد و مقابلش می‌ایستد. نکته جالب ماجرا اینجاست که سینا به عنوان شخصیتی مثبت، خیلی کمتر از سوی مخاطبان سریال مورد توجه قرار گرفت و توجه اصلی به سمت نیما بود.

هیولا | مهران مدیری | بازیگر نقش آقازاده: نیما شعبان‌نژاد | 1398

مهران مدیری هم در سریال «هیولا» که براساس فیلمنامه پیمان قاسم‌خانی تولید شده بود، با پدیده آقازادگی شوخی کرد. در این سریال نیما شعبان‌نژاد نقش پسری خنگ و سربه‌هوا به اسم هوشمند کامروا را داشت؛ یک آقازاده که پدرش نقش بسیار مهمی در اکثر تصمیم‌گیری‌های مملکت داشت. هوشمند کمترین بهره‌ای از هوش نبرده بود و برای اینکه بتواند دبیرستان را بگذراند به معلم ریاضی‌اش هوشنگ شرافت رشوه می‌داد. همین مسئله باعث می‌شد پای معلم ریاضی به دم و دستگاه پدرش باز شود و شرافتش به چالش کشیده شود. نکته قابل توجه درباره شخصیت هوشمند این بود که با تمام خنگی، در موقعیتی قرار می‌گرفت که باید در جایگاه پدرش می‌نشست و با چیدن یک تیم مدیریتی راه پدر را ادامه می‌داد. تیم مدیریتی‌اش را از میان جوان‌هایی مثل خودش انتخاب کرده بود که ذره‌ای هوش و درایت نداشتند. مدیری در این کمدی کاملا با وضعیت آقازادگی و دست‌های نالایق پشت‌پرده شوخی کرده بود.

ژن خوک | سعید سهیلی | بازیگر نقش آقازاده: بهرنگ علوی | 1397

سعید سهیلی در فیلم «ژن خوک» از همان انتخاب عنوان، سر شوخی را با آقازاده‌ها باز کرده است. «ژن خوک» برای همه یادآور همان اصطلاح «ژن خوب» است که چند سال پیش یکی از اقازاده‌ها در یک برنامه تلویزیونی به آن اشاره کرد و با اعتراض‌های زیادی روبه‌رو شد. ماجرای فیلم از جایی شروع می‌شود که یک آقازاده به اسم روزبه با بازی بهرنگ علوی، به یک زندانی به اسم رضا کیشمیش با بازی هادی حجازی‌فر پیشنهاد می‌دهد در ازای دستمزد بالا یک زندانی به اسم عماد را با بازی سینا مهراد فراری دهد تا بیرون از آنجا او را به قتل برسانند. چون بدون اینکه خودش بداند، وارث پدری است که مسئولیت حکومتی دارد و در شرف مرگ است. در این فیلم تمرکز اصلی روی رابطه بامزه میان رضا و عماد پیش می‌رود. بهرنگ علوی هم در ظاهر و هم رفتار بسیار توانسته است به استایل آقازاده‌ها نزدیک شود. سهیلی با زبان کمدی، به‌خوبی با این پدیده شوخی کرده است.

رحمان 1400 | منوچهر هادی | بازیگر نقش آقازاده: محمدرضا گلزار | 1396

در فیلم «رحمان 1400» برخلاف همیشه با تصویری منفی از آقازاده روبه‌رو نبودیم. اینبار بحث بدشانسی یک کارگر به اسم رحمان مطرح بود که برای یک آقازاده نقشه می‌کشید و مدام به در بسته می‌خورد. ماجرا از این قرار بود که رحمان با بازی سعید آقاخانی وقتی می‌فهمید به سرطان دچار شده و مدت زیادی زنده نیست تصمیم می‌گرفت به دست آقازاده رئیسش با بازی محمدرضا گلزار به قتل برسد تا خانواده‌اش بتوانند با پول دیه او زندگی مرفهی را بگذرانند. او مدام به پروپای این آقازاده می‌پیچید و تلاش می‌کرد توسط او به پایین برج پرت شود اما هربار با مهربانی و ملاطفت او مواجه می‌شد و نمی‌توانست تصمیمش را عملی کند. گلزار در جایگاه یک آقازاده، بازی متفاوتی نداشت و از این جهت نمی‌توانیم بگوییم تلاشی برای نزدیک شدن به این نقش انجام داده. گلزار در فیلم «کما» بازی موفق‌تری در این نقش داشت.

عصر یخبندان | مصطفی کیایی | بازیگر نقش آقازاده: بهرام رادان | 1393

در فیلم «عصر یخبندان»، مصطفی کیایی باز هم تاکید زیادی روی بحث آقازادگی دارد. اینبار بهرام رادان ایفاگر نقش یک آقازاده به نام فرید است. شاید صریح به این مسئله در فیلم اشاره نشود اما از روی ظاهر او، سبک لباس پوشیدن و شیوه رفتار و پول و قدرتش می‌توان به خواستگاه اجتماعی‌اش پی برد. شخصیت فرید طوری معرفی می‌شود که سرنخ بسیاری از مشکلات و آسیب‌های اجتماعی مستقیم به او متصل می‌شود. در «عصر یخبندان» با شخصیت‌های مختلفی مواجه می‌شویم که هرکدامشان برای رسیدن به زندگی بهتر، حاضر شده‌اند از خودشان بگذرند و ته همه این مشکلات به ثروت کلان و جایگاه فرید می‌رسد؛ مردی که بی‌محابا از دیگران استفاده می‌کند، روی همه‌چیز پا می‌گذارد و هیچ‌کس برایش ارزش و اهمیت خاصی ندارد.

خط ویژه| مصطفی کیایی| بازیگر نقش آقازاده: سام قریبیان | 1392

مصطفی کیایی در غالب آثارش نگاهی به بحث مفاسد اجتماعی دارد. در فیلم «خط ویژه» سام قریبیان در نقش یک آقازاده به نام محتشم به میدان می‌‌آید و به واسطه این شخصیت، سیستم معیوب بانکداری و نقش آقازاده‌ها در مفاسد اقتصادی به نقد کشیده می‌شود. محتشم به روش‌های غیرقانونی با رانت پدرش به ثروت کلان رسیده و این مسئله هم در شخصیت‌پردازی او رعایت شده و هم در چهره‌پردازی و طراحی لباس‌هایش. در کل محتشم شباهت زیادی به نوکیسه‌هایی دارد که ازطریق رانت به جایگاهی در جامعه رسیده‌اند. در این فیلم چند جوان از طریق هک کردن سیستم بانکی، حساب این آقازاده را خالی می‌کنند و اشتباهی پول را به حساب جوانی می‌ریزند که از مال دنیا هیچ ندارد. این انتقال مالی، وضعیت عجیبی را رقم می‌زند و به جایی می‌رسد که پول این آقازاده در اختیار مردم نیازمند قرار می‌گیرد.

کما | آرش معیریان | بازیگر نقش آقازاده: محمدرضا گلزار | 1382

«کما» به کارگردانی آرش معیریان، یکی از کمدی‌های موفق دهه هشتاد بود. این فیلم در خلال شوخی و خنده، زندگی آقازاده‌ها و مسئولان سیاسی کشور را به نقد می‌کشید و در نقطه مقابل نگاهی به زندگی طبقه فرودست داشت. امیر با بازی محمدرضا گلزار، پسر ثروتمند یکی از آقازاده‌ها بود که اتفاقی پدر حسن با بازی امین حیایی را زیر می‌گرفت و برای گرفتن رضایت، مجبور بود به حسن نزدیک شود. درواقع نزدیکی امیر به عنوان یک آقازاده با حسن، پسر فقیر طبقه فرودست باعث می‌شد او با شیوه دیگری از زندگی روبه‌رو شود و بتواند با کمک حسن از پدر ثروتمند و هم‌رده‌هایش انتقام بگیرد. تفاوت جایگاه طبقاتی و سبک زندگی آنها جذابترین بخش رابطه میان این زوج را می‌ساخت. نکته قابل توجه اینکه امیر، برخلاف بسیاری از آقازاده‌ها، مخالف سبک و سیاق پدرش بود و در طرف مقابل سیاست‌های آنها می‌ایستاد. در سال . در سال 1383 یک میلیون و 200 هزار نفر برای تماشای این فیلم با بلیت 900 تومانی به سینماها رفتند.