پرونده‌ای برای بازیگران مطرحی که در دوره‌ای تصمیم گرفته‌اند در مسیر کارگردانی حرکت کنند به بهانه ورود جواد عزتی به عرصه کارگردانی | حالا نوبت ماست که «کات» بدهیم

تعداد بازیگران مطرحی که بعد از بازی در چند نقش موفق و دریافت سیمرغ و دیپلم افتخار یا تاثیرگذار شدن در گیشه، تصمیم گرفته‌اند به سمت کارگردانی بروند کم نیست. بعضی از آنها بعد از یک تجربه ناموفق در عرصه کارگردانی، دوباره به مسیر قبلی بازگشته‌اند و به عنوان بازیگر ادامه داده‌اند اما بعضی دیگر در نقطه شروع چنان موفقیتی به‌دست آورده‌اند که احساس کرده‌اند در کارگردانی موفق‌تر هستند و از ابتدا هم باید روی همین مسیر پافشاری میکرده‌اند. عده دیگر که تعدادشان بیشتر از سایرین است، هم در عرصه کارگردانی موفقیت‌هایی به‌دست آورده‌اند و هم بازیگری را ادامه داده‌اند. به بهانه تصمیم جواد عزتی برای کارگردانی فیلم «تمساح خونی»، مروری داریم بر کارنامه بازیگرانی که به سمت کارگردانی هم رفته‌اند.

به گزارش فیلم‌نیوز، طبیعتا تعداد این بازیگران بیشتر از اسامی است که به آنها اشاره کرده‌ایم. مثلا چهره‌‌ای مثل مهران مدیری را از این جهت که از همان ابتدا به عنوان بازیگر و کارگردان فعالیت می‌کرد از این فهرست خارج کرده‌ایم. سعیدآقاخانی، سروش صحت،سید جواد رضویان ، مهشید افشارزاده و… از جمله بازیگرانی هستند که در این سال‌ها آثاری را در سینما جلوی دوربین برده‌اند که چون فعالیتشان به ساخت یک فیلم محدوه شده، آن‌ها را وارد این فهرست نکرده‌ایم.

فرامرز قریبیان | اولین فیلمی که ساخت: جدال در تاسوکی | سال تولید: 1365

فرامرز قریبیان بعد از نقشی کوتاه در «بیگانه بیا»ف بازی در فیلم‌های «خاک» و «گوزن‌ها» حسابی مطرح شد و به چشم آمد و تبدیل به یکی از بازیگران مطرح سینمای موج نو آن سال‌ها شد. بازیگری که بعد از انقلاب هم حضورش را حفظ کرد و ستاره سینما شد. فیلم اولش«جدال در تاسوکی» را سال 1365 کارگردانی کرد و بعد از آن فیلمی به نام «قانون» ساخت. هیچ‌کدام کارهای خوبی از آب در نیامدند. بعد از این دو شکست، با فیلمنامه‌ای از مسعود جعفری جوزانی روایتی تازه از «داش آکل» نوشته صادق هدایت را ساخت؛ فیلمی که پیشتر مسعود کیمیایی آن را اقتباس کرده بود. ماحصل سومین حضور قریبیان در مقام کارگردان فیلم «چشم‌هایش» بود که برای او گامی رو به جلو محسوب می‌شد. بین این فیلم و فیلم آخرش «گناهکاران» 12 سال فاصله افتاد. سال 1390 فیلم «گناهکاران» را به تهیه‌کنندگی خودش ساخت؛ فیلم آبرومندی که مخاطبان را شگفت‌زده کرد.

ایرج طهماسب | اولین فیلمی که ساخت: کلاه‌قرمزی و پسرخاله | سال تولید:1373

ایرج طهماسب با اینکه کارش را به‌عنوان مجری و عروسک‌گردان و صداپیشه در تلویزیون شروع کرد اما هم‌راستا با دغدغه‌های عروسکی‌اش در تلویزیون، بازیگر سینما هم بود و در فیلم‌هایی مثل »خط پایان»، «آنسوی مه»، «روز باشـکوه» و … هم بازی می‌کرد. طهماسب در همان دوران آرام آرام در کنار اجرای برنامه‌های عروسکی ، کارگردانی هنری برنامه‌هایش را هم برعهده گرفت و پا به این عرصه گذاشت. بعد از موفقیت مجموعه کلاه‌قرمزی او تصمیم گرفت تا با حضور این شخصیت محبوب یک فیلم سینمایی بسازد. ماحصل این تصمیم ساخت فیلم «کلاه قرمزی و پسرخاله» بود که با آن کارگردانی در سینما را استارت زد. فیلمی که مثل بمب صدا کرد و فروش بسیار بالایی داشت. فیلم در شرایطی ساخته شد که کلاه‌قرمزی به‌شدت مورد توجه قرار داشت و علاوه بر بچه‌ها، بزرگسالان هم به او علاقه داشتند. طهماسب بعد از این موفقیت، فیلم‌های «یکی بودیکی نبود«، »کلاه‌قرمزی و سروناز»، «دختر شیرینی‌فروش»، «زیر درخت هلو«، «کلاه‌قرمزی و بچه‌ننه» را ساخت.

رامبدجوان | اولین فیلمی که ساخت : اسپاگتی در هشت دقیقه | سال تولید : 1383

رامبدجوان با بازی در سریال »خانه سبز» به شهرت رسید و خیلی زود به عنوان بازیگر موقعیتش را در سینما تثبیت کرد. او سال 1380 برای نخستین بار پشت دوربین کارگردانی رفت و نخستین سریال مناسبتی رمضان با نام «گمگشته» را برای شبکه سه ساخت. با همان سریال نشان داد که در عرصه کارگردانی حرف‌های زیادی برای گفتن دارد. او سه سال بعد نخستین فیلم بلند سینمایی‌اش با نام «اسپاگتی در 8 دقیقه» را جلوی دوربین برد. فیلمی که برخلاف انتظار نتوانست آورده‌ای برای رامبد داشته باشد. بین فیلم اول و دوم او 5 سال وفقه افتاد تا سال 88 که یداله صمدی از کارگردانی فیلم «پسر آدم، دختر حوا» انصراف داد و رامبدجوان  جایگزینش شد. او بیا این کمدی موقعیت خود را کمی در عرصه کارگردانی مستحکم کرد و یکسال بعد شاهکار کارنامه سینمایی‌اش یعنی «ورود آقایان ممنوع» را جلوی دوربین برد. رامبد بعد از این فیلم، دو اثر سینمایی دیگر به نام‌های «نگار» و«قانون مورفی» را هم کارگردانی کرد.

نیکی کریمی | اولین فیلمی که ساخت: یک شب | سال تولید: 1383

درست در دوران اوج بازیگری‌اش وارد عرصه کارگردانی شد. فیلم «یک شب» را سال 83 ساخت، اما این فیلم به محاق رفت تا اینکه سال‌ها بعد بالاخره در گروه سینمایی «هنر و تجربه» به نمایش درآمد. نیکی کریمی بعد از آن «چند روز بعد» را ساخت که بدون اکران در سینماها مستقیم وارد شبکه نمایش خانگی شد. فیلم بعدی‌اش «سوت پایان» هم اکران نیمه‌موفقی داشت. سال 93 فیلم «شیفت شب» را کارگردانی کرد و دیپلم افتخار جایزه ویژه هیئت داوران را همزمان برای کارگردانی این فیلم و بازی در «مرگ ماهی» و «چهارشنبه 19 اردیبهشت» گرفت. «آتابای» جدیدترین فیلم اوست که مهمترین اثر کارنامه‌اش به حساب می‌آید. فیلمی که فیلمنامه‌اش را به همراه هادی حجازی‌فر نوشته و حال‌وهوایش به کل با آثار قبلی‌ او فرق دارد. «آتابای» در سی‌وهشتمین دوره جشنواره فیلم فجر نامزد دریافت سیمرغ بلورین در ۵ بخش شد.

هومن سیدی | اولین فیلمی که ساخت: آفریقا | سال تولید: 1389

شهرت عمده هومن سیدی به بازی در سریال‌های تلویزیونی از جمله »راه بی‌پایان» به کارگردانی همایون اسعدیان بر می‌گردد. سیدی تا قبل از ورود به عرصه کارگردانی، در سینما هم فیلم‌های مطرحی بازی کرد که «یک تکه نان»، «چهارشنبه سوری»، «پابرهنه در بهشت» و «خط ویژه» از جمله آنها بود. او سال 89 فیلم تحسین شده «آفریقا» را ساخت و برای آن سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی را از بیست‌ونهمین دوره جشنواره فیلم فجر گرفت. فیلم‌های «سیزده»، «اعترافات ذهن خطرناک من» و «خشم و هیاهو«، هرسه موفق به دریافت جایزه ویژه هیات داوران شدند و اقبال خوبی هم به دست آوردند. آخرین فیلم سیدی «مغزهای کوچک زنگ زده» برگ برنده اصلی تمام آثارش بود. فیلمی که در 9 رشته نامزد سیمرغ شد و چهار سیمرغ هم برای سیدی به همراه داشت. سریال «قورباغه» جدیدترین تلاش سیدی در عرصه کارگردانی بود که مخاطبان بسیار زیادی را با خودش همراه کرد.

رضا عطاران | اولین فیلمی که ساخت: خوابم میاد | سال تولید: 1390

رضا عطاران بعد از ساعت خوش در ابتدای دهه هفتاد بسیار معروف شد، اما بعد از ممنوعیت کاری‌اش در همان سال‌ها، ترجیح داد که به سمت کارگردانی برود. ماحصل حضور او در این عرصه ساخت هشت مجموعه موفق تلویزیونی بود. او از سال 84 به بعد و از زمانی که «هوو» به کارگردانی علیرضا داوودنژاد را بازی کرد حضورش در سینما پررنگ شد. تا اینکه از سال 88 از تلویزیون فاصله گرفت و به طور کامل به سینما آمد و تبدیل به بمب جدید گیشه شد. در همین بزنگاه تصمیم گرفت تا اولین فیلمش «خوابم میاد» را بسازد. عطاران برای «خوابم میاد» برنده سیمرغ بهترین کارگردانی بخش نگاه نو شد و در گیشه هم موفق بود. فیلم دومش «رد کارپت» بازهم نظر منتقدان و مردم را جلب کرد. سومین فیلمش «دراکولا» مضمون جالبی داشت اما روند قصه‌گویی‌اش مخاطبان را آنطور که باید جلب نکرد.

پیمان معادی | اولین فیلمی که ساخت: برف روی کاج‌ها | سال تولید: 1390

پیمان معادی به عنوان فیلمنامه‌نویس در سینما فعالیت داشت تا اینکه انتخاب او توسط اصغر فرهادی برای بازی در فیلم «درباره الی» همه را شگفت‌زده کرد، اما شگفتی زمانی کامل شد که مخاطبان بازی بی‌عیب و نقص و حتی می‌توان گفت بازی درخشانی از او دیدند. درخشش معادی موجب شد تا فرهادی نقش اول فیلم بعدی‌اش «جدایی نادر از سیمین» را هم به او بسپارد که او از پس این مهم هم برآمد. بعد از همه این درخشش‌ها تصمیم گرفت تا فیلم اولش را بسازد. «برف روی کاج‌ها» از حد و اندازه‌های یک فیلم اولی فراتر بود و توانست به اثری موفق در سینمای ایران تبدیل شود و به فروشی میلیاردی دست پیدا کند. فیلم دوم معادی «بمب یک عاشقانه» هم سروصدای زیادی کرد و در جشنواره سی‌وششم در ده رشته نامزد سیمرغ شد. نهایتا جایزه ویژه هیئت داوران و سیمرغ بهترین طراحی لباس به این فیلم رسید.

شهاب حسینی | اولین فیلمی که ساخت: ساکن طبقه وسط | سال تولید: 1392

 شهاب حسینی در شرایطی اولین فیلمش را ساخت که برای فیلم «سوپراستار» یک سیمرغ گرفته بود و سه دیپلم افتخار هم برای بازی در فیلم‌های «محیا»، «درباره الی» و «جدایی نادر از سیمین» در کارنامه داشت. او به واسطه بازی در دو فیلم اصغر فرهادی مورد توجه جشنواره‌های خارجی هم قرار داشت و به طور کلی ستاره مهمی در سینمای ایران به شمار می‌رفت. «ساکن طبقه وسط» یک فیلم خاص بود با حال‌وهوایی متفاوت که خود شهاب حسینی در این فیلم با 38 گریم متفاوت حضور پیدا کرده بود. او پای بازیگران بسیاری را به فیلمش باز کرده بود و به طور کلی فیلمش در آن دوره سروصدای زیادی به پا کرد. با این حال جزو فیلمهای موفق در حافظه‌ها ماندگار نشد حسینی فیلم دومش را سال 1396 با بازی خودش، پریناز ایزدیار و آرمان درویش ساخت. «مقیمان ناکجا» بر اساس نمایشنامه «مهمان‌سرای دو دنیا» اثر اریک امانوئل اشمیت.

محسن تنابنده | اولین فیلمی که ساخت: گینس | سال تولید: 1393

محسن تنابنده زمانی قدم به ساخت اولین فیلمش گذاشت که به عنوان بازیگر سینما شهرت زیادی داشت و برای بازی در فیلم‌های «سنگ اول» و «هفت دقیقه تا پائیز» سیمرغ گرفته بود. او سال 1390 با نقش نقی معمولی در «پایتخت» در تلویزیون هم به شهرت زیادی رسیده بود و درواقع بعد از بازی در فصل سوم این سریال بود که «گینس» را ساخت. در این فیلم همراهی جالبی با رضا عطاران داشت اما جنس کمدی‌اش از نوعی نبود که مخاطبان زیادی را با خودش همراه کند. همین شد که برای فیلم دومش سراغ موضوعی اجتماعی رفت. او «قسم» را سال 1397 کارگردانی کرد. مهناز افشار، سعید آقاخانی، حسن پورشیرازی و مهران احمدی در آن بازی داشتند. «قسم» اثر موفقی بود اما فروش زیادی نداشت.

هادی حجازی‌فر | اولین فیلمی که ساخت: موقعیت مهدی | سال تولید: 1400

حجازی‌فر از دهه هشتاد به عنوان کارگردان تئاتر فعالیت می‌کرد و در این عرصه فعالیت زیادی به نمایش گذاشته بود. اما از سال 1394 با بازی در فیلم «ایستاده در غبار» به کارگردانی محمدحسین مهدویان به مخاطبان معرفی شد. او با همین یک فیلم بسیار مورد توجه قرار گرفت. بعد از آن در فیلم «ماجرای نیمروز» مهدویان بار دیگر درخشید و فیلم نامزد دریافت سیمرغ شد. بعد از آن به بازیگری پرکار در سینما و تلویزیون تبدیل شد و به شهرت رسید. حجازی‌فر سال 1398 با نگارش فیلمنامه فیلم «آتابای» همراه نیکی کریمی، فصلی جدید از کارنامه هنری‌اش را تجربه کرد و بعد از موفقیت این فیلم بود که تصمیم گرفت به عنوان کارگردان اولین اثرش را بسازد. نگاه متفاوت حجازی‌فر به زندگی شهیدان مهدی و حمید باکری در فیلم «موقعیت مهدی» بسیار مورد توجه قرار گرفت و سیمرغ بهترین کارگردانی فیلم اول را به دست آورد. این فیلم در اکران هم موفق بود. نسخه تلویزیونی این اثر هم قرار است در قالب یک سریال 7 قسمتی با نام «عاشورا» به زودی پخش شود.