سینما در سال 1401 موقعیت خوبی نداشت. با بحران زیادی روبه‌رو شد و عملا نیمه دوم سال موفقیتی نصیبش نشد. با این حال فیلم‌های قابل توجهی در این سال روی پرده رفتند؛ فیلم‌هایی که اکثرا در جشنواره مورد توجه قرار گرفته بودند و جزو آثار موفق کارگردان‌هایشان به حساب می‌آمدند. بعضی از آنها در اکران فروش موفقی داشتند و برخی دیگر برخلاف انتظار آنطور که باید دیده نشدند. به بهانه پایان سال 1401 مروری داریم بر مهمترین فیلم‌هایی که از ابتدا تا انتهای سال روی پرده رفتند.
به گزارش فیلم‌نیوز، بخش مهمی از فروش امسال در اختیار فیلم‌های کمدی بود اما در این پرونده سعی کرده‌ایم صرفا دست روی آثار مهم اکران بگذاریم و به این جهت، کمدی‌های صرفا سرگرم‌کننده را کنار گذاشته‌ایم.
ابلق | کارگردان: نرگس آبیار | تهیه‌کننده: محمدحسین قاسمی
نرگس آبیار در «ابلق» تمرکزش را روی زنی قربانی گذاشت؛ زنی که بیشتر از همه چیز، قربانی باورها و قضاوت‌های اشتباه جامعه و اطرافیانش می‌شد. «ابلق» در شرایطی تولید شد که جنبش اعتراض جهانی «من‌هم» به‌تازگی شکل گرفته بود. آبیار روی این مسئله دست گذاشت که در جامعه‌ای سنتی، اگر زنی متاهل در مواجهه با یک تعرض یا تجاوز سکوتش را بشکند، با چه آسیب‌هایی روبه‌رو می‌شود. الناز شاکردوست در این فیلم با گریمی متفاوت به میدان آمد و سعی داشت در عین حفظ کردن لهجه، ظرافت‌های رفتاری و کلامی زنی در سن‌وسال خودش را حفظ کند. در کنار او، هوتن شکیبا هم در نقش یک کفترباز، متفاوت و جذاب عمل کرد. این فیلم مرداد امسال اکران شد و 20 میلیارد فروخت.
بدون قرار قبلی | کارگردان: بهروز شعیبی| تهیه‌کننده: محمود بابایی
«بدون قرار قبلی» به عنوان ششمین فیلم بهروز شعیبی، خرداد 1401 اکران شد. با اینکه اثر قابل‌قبولی بود و در جشنواره فجر چهلم هم مورد توجه قرار گرفته بود اما در اکران توفیق زیادی به دست نیاورد و فقط 3 میلیارد تومان فروخت. فیلمنامه «بدون قرار قبلی» را فرهاد توحیدی و مهدی تراب‌بیگی با برداشت از روی یکی از داستان‌های مصطفی مستور نوشته بودند و اکثر منتقدان متفق‌القول بودند که فیلم روی حس میهن‌دوستی مخاطبانش دست گذاشته و ایران را به عنوان مأمنی مناسب برای دختری تنها و غریبه در محل زندگی خویش معرفی می‌کند. پگاه آهنگرانی در این فیلم متفاوت‌تر از همیشه ظاهر شده بود و بازی الهام کردا در نقش مکمل فیلم یکی از نکات مثبت این فیلم به حساب می‌آمد.
تی‌تی | کارگردان و تهیه‌کننده: آیدا پناهنده
«تی‌تی» به کارگردانی آیده پناهنده، یکی از فیلم‌های مهم جشنواره سی‌ونهم فجر بود و دراکران هم حدود 22میلیارد تومان فروخت. پناهنده بعد از فیلم‌های «ناهید» و «اسرافیل»، اینبار هم روی زندگی یک زن دست گذاشت. فیلم با سه شخصیت مهم پیش می‌رفت. دختری ساده و عاشق زندگی که به همه چیز و همه‌کس عشق می‌روزید و حتی برای نابودی زمین توسط سیاه‌چاله‌ها اشک می‌ریخت و در نقطه مقابل، دو شخصیت مرد؛ یک فیزیکدان که تمام زندگی‌اش را وقف اثبات فرمول‌هایش می‌کرد و دیگری مردی دائم‌الخمر که به فکر سواستفاده از سادگی تی‌تی بود. یکی از متفاوت‌ترین نقش‌های الناز شاکردوست و هوتن شکیبا در «تی‌تی» رقم خورد و بخش مهمی از جذابیت فیلم به بازی آنها برمی‌گشت. این فیلم تیر امسال اکران شد.
دوزیست | کارگردان: برزو نیک‌نژاد | تهیه‌کننده: سعید خانی
برزو نیک‌نژاد با اینکه بیشتر به عنوان کارگردان آثار کمدی شناخته می‌شود اما در «دوزیست» موفق شد اثری اجتماعی و به نسبت اثرگذار خلق کند. داستان در محله‌ای فقیرنشین و در ارتباط با سه جوان پیش می‌رفت که هرکدام درگیر مشکلات عاطفی و مالی خاص خود بودند و زندگی‌شان به نحوی تحت‌تاثیر دختر جوانی قرار می‌گرفت که در خانه آنها پناه گرفته بود و به دنبال پایان دادن به زندگی خودش بود. بخش مهمی از بار موفقیت فیلم «دوزیست» روی دوش سه بازیگر اصلی آن پژمان جمشیدی، جواد عزتی و هادی حجازی‌فر بود و البته سعید پورصمیمی هم نقش مهمی در جذابیت فیلم ایفا می‌کرد. این فیل مرداد امسال اکران شد و حدود 20 میلیارد تومان فروش کرد.
روز صفر | کارگردان و تهیه کننده : سعید ملکان
فیلم «روز صفر» درباره ماجرای واقعیت تعقیب و گریز نفس‌گیر یک مامور امنیتی برای به دام انداختن عبدالمالک ریگی را روایت می‌کرد. امیر جدیدی در این فیلم شمایی متفاوت از یک مامور امنیتی را به تصویر کشید و بازی او به همراه ساعد سهیلی در این فیلم بسیار به چشم آمد. «روز صفر» به کارگردانی سعید ملکان هم در دوره سی‌وهشتم جشنواره فجر در 9 رشته نامزد دریافت سیمرغ بود. نهایتا در رشته‌های بهترین فیلم، بهترین جلوه‌های ویژه میدانی و بهترین تدوین سیمرغ گرفت. جایزه ویژه هیئت داوران و جایزه بهترین فیلم از نگاه ملی هم به این فیلم رسید. «روز صفر» یکی از فیلم‌های اکران نوروز 1401 بود و به طور کلی 9 میلیارد تومان فروش کرد.
زالاوا | کارگردان: ارسلان امیری | تهیه‌کننده: روح‌الله و سمیرا برادری
«زالاوا» به عنوان اولین فیلم کارنامه ارسلان امیری، براساس فیلمنامه مشترک خودش و آیدا پناهنده ساخته شد. یکی از مهمترین ویژگی‌های «زالاوا» سوژه متفاوت و خلاقانه آن بود. ارسلان امیری در این فیلم دست روی باورهای خرافی مردم گذاشته و خرافه و عقل را در نقطه مقابل هم قرار داده بود. فیلم در دهه پنجاه و طبیعت زیبای کردستان روایت می‌شد و از این جهت باورپذیر به نظر می‌رسید. نوید پورفرج و پوریا رحیمی سام، هردو در نقش‌هایی متفاوت، بهترین بازی خودشان را به نمایش گذاشته بودند و هردو آنها برای بازی در این نقش‌ها در جشنواره سی‌ونهم نامزد سیمرغ شدند و نهایتا رحیمی‌سام سیمرغ بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را گرفت. «زالاوا» تیر 1401 اکران شد و 2 میلیارد فروش کرد.
علفزار | کارگردان: کاظم دانشی
«علفزار» هم در جشنواره چهلم و هم در زمان اکران با واکنش‌های مختلفی همراه بود اما اکثر مخاطبان و منتقدان معتقد بودند کاظم دانشی به عنوان یک فیلمساز کار اولی، توانست با این فیلم خودش را ثابت کند. بازی متفاوت پژمان جمشیدی در یک نقش جدی و پرچالش، یکی از مهمترین برگ برنده‌های «علفزار» بود و بسیار مورد توجه قرار گرفت. همچنین بازی صدف اسپهبدی هم نقدهای مثبت زیادی دریافت کرد. «علفزار» روی سوژه مهمی بنا شده بود و داستان درباره بازپرسی بود که بین انسانیت و وظیفه دچار تردید می‌شد و نمی‌دانست در موقعیتی پیچیده چطور باید تصمیم بگیرد که آسیبی به هیچ‌یک از طرفین وارد نشود. این فیلم اردیبهشت 1401 اکران شد و 22 میلیارد فروخت.
ملاقات خصوصی | کارگردان: امید شمس| تهیه‌کننده: امیر بنان
«ملاقات خصوصی»، اولین فیلم کارنامه امید شمس، براساس فیلمنامه مشترک امید شمس، بهمن اراک و علی سرآهنگ ساخته شد. ایده متفاوت و جذاب و احساسی فیلم از جمله نکاتی بود که اکثر منتقدان و مخاطبانی که فیلم را دیدند روی آن اتفاق نظر داشتند. بازی بازیگران بخصوص هوتن شکیبا و پرینا ایزدیار هم جزو نکات مثبت فیلم به حساب می‌آمد. در جشنواره فجر تا روز آخر بهترین فیلم از نگاه تماشاگران بود اما با حذف این بخش از جشنواره چهلم، جایزه‌ای به اثر داده نشد. «ملاقات خصوصی» دی ماه 1401 اکران شد و درحال حاضر حدود 20 میلیارد فروخته است. این فیلم تمام زمستان دومین فیلم پرفروش فصل بود و با فیلم‌های کمدی پرفروش اکران رقابت می‌کرد.
موقعیت مهدی | کارگردان: هادی حجازی‌فر| تهیه‌کننده: حبیب‌الله والی‌نژاد
«موقعیت مهدی» در جشنواره فیلم چهلم برنده سیمرغ بهترین فیلم و بهترین فیلم اول شد. حجازی‌فر در این فیلم با سبک‌وسیاق دیگری سراغ به تصویر کشیدن زندگی یک شهید رفته بود. او زندگی شهید مهدی باکری را چنان با احساسات عاشقانه و نوستالژیک گره زده بود و به شیوه‌ای متفاوت و خلاقانه روایت کرده بود که کاملا برای همه تازگی داشت. مواجهه حجازی‌فر با شهید باکری از جنس زندگی واقعی بود. او علاوه بر نویسندگی و کارگردانی، خودش نقش اصلی فیلم را بازی کرد و به خاطر تسلط زیادی روی زبان آذری و با گریمی روی صورت، توانست به‌خوبی شمایی از چهره آن شهید را به تصویر بکشد. این فیلم در جشنواره چهلم بهترین فیلم شناخته شد و در اکران نوروز 1401 هم 12 میلیارد فروخت.
