عارف افشار کارگردان مستند«برزخی‌ها»،در گفت وگویی محسن مخملباف را عامل اصلی توقیف فیلم ایرج قادری معرفی می‌کند و می‌گوید در برهه‌ای حتی قرار بود حکم اعدام این کارگردان هم صادر شود.
به گزارش فیلم‌نیوز، «برزخی‌ها» عنوان مستندی است به کارگردانی عارف افشار که در آن علل توقیف فیلم «برزخی‌ها» ساخته زنده‌یاد ایرج قادری مورد واکاوی قرار گرفته است. مرحوم قادری در سال 1360 این فیلم را با حضور تعدادی از ستاره‌های سینمای فارسی از جمله محمد علی فردین، ناصر ملک مطیعی، سعید راد و… کارگردانی و روانه پرده سینماها می‌کند. اما اکران این فیلم چند روز بیشتر طول نمی‌کشد و با این استدلال که هنرپیشه‌های طاغوتی در آن ایفای نقش کرده‌اند نمایش آن متوقف می‌شود. حال بعد از گذشت چهل و یک سال از آن اتفاق مستندی تولید شده که در آن به ماجراهایی که منجر به توقیف فیلم شد پرداخته است.
عارف افشار کارگردان مستند«برزخی‌ها در گفت وگویی که با روز نامه «هفت صبح » انجام داده درباره انگیزه‌اش از ساخت این فیلم می‌گوید : «مهمترین وجه ماجرای توقیف «برزخی‌ها» برای من قربانی‌شدن تعدادی هنرمندو ظلمی است که به این افراد بی‌گناه، روا شده است. گاهی شرایطی پیش می‌آید که همان شرایط منجر به صدور تصمیمی از ناحیه یک مدیر می‌شود. الزاما در این موارد حتی همین مدیر را هم نمی‌توان متهم کرد و یکی از حرف‌های من در مستندم اتفاقا همین است. آن مدیر هم در آن لحظه احساس می‌کند که دارد کار درست را انجام می‌دهد. همانطور که آقای عرب‌سرخی در مستند می‌گوید اگر همین امروز هم به آن شرایط بازگردیم، همان تصمیم‌ها را خواهیم گرفت چرا که آن موقع احساس می‌کردیم داریم درست‌ترین کار را می‌کنیم. بخشی از این تصمیمات حتی از سر خیرخواهی گرفته می‌شود، اما از آنجایی که برخی از این افراد تصمیم‌گیر و تصمیم‌ساز از جنس فرهنگ و هنر نیستند، نتیجه دلسوزی‌شان، نتیجه تلخی می‌شود.»
او در پاسخ به این سوال که دقیقا کدام مدیر تصمیم به توقیف این فیلم گرفت عنوان می‌کند:« مدیران وقت ارشاد، طبق روایت موجود، به‌رغم وجود برخی فشارها، فیلم را اکران می‌کنند و تلاش می‌کنند در برابر فشارها بایستند، اما کار به جایی می‌رسد که فشارهای بیرونی، مشخصا از نخست‌وزیری و بخش‌هایی از مجلس به توقیف فیلم می‌انجامد. بازوی معترضان برای اعمال فشار هم دو چیز بوده است؛ یکی مطبوعات و دیگری حوزه هنری. آنقدر فشارها زیاد می‌شود که مجلس نخست وزیر را می‌خواهد و بعد از آن خواسته‌شان توقیف و پایین کشیدن فیلم می‌شود. دولت هم به آن تن می‌دهد.»
افشار به نقش تاثیر گذار محسن مخملباف در توقیف فیلم«برزخی‌ها» اشاره می‌کند و می‌گوید:« در پرونده «برزخی‌ها» ما با آدمی طرف هستیم به نام محسن مخملباف که خودش را چریک مسلمان و تندوتیز می‌داند که در عین حال به فیلمسازی هم علاقه دارند! خاستگاه این فرد یک خاستگاه ایدئولوژیک صرف و تا حدودی نظامی است. این آدم می‌آید و در این جریان تصمیم‌ساز می‌شود!»
در ادامه این گفت وگو خبرنگار موضوع مهمی را مطرح می‌کند و می‌گوید :«خارج از این مصداق که از اهالی خود سینما بود، همیشه افرادی خارج از این دایره هم هستند که دست به تصمیم‌گیری برای فعالان این حوزه می‌زنند.» افشار هم در توضیح این موضوع عنوان می‌کند:« بله مگر آقای خلخالی نبود که به دنبال اعدام ایرج قادری بود؟ حرف اصلی من این است که ما در سیستم قضایی دادگاهی را مختص مجرمان اقتصادی داریم. ما حتی دادسرایی مربوط به فرهنگ و رسانه داریم که دادستانش به کلیت فرهنگ و هنر اشراف دارد. این سیستم‌ها آن زمان وجود نداشته است و کسی که همزمان در حوزه مواد مخدر مسئولیتی را برعهده داشته و حاکم شرع بوده است، بدون آنکه در نظر بگیرد فرد متهم کیست، اقدام به صدور حکم می‌کرد. خلخالی اصلا جمله معروفی دارد خطاب به ایرج قادری که به او می‌گوید:«ظاهرا تو همان کارگردان معروفی!» این عمق فاجعه است که آدمی که داشته در آن مقطع تصمیم‌گیری می‌کرده و حکم صادر می‌کرده، طرف مقابلش را نمی‌شناخته است.»
او در پایان حرف‌هایش را اینطور پایان می‌دهد و می‌گوید :«چرا کسی حاضر نمی‌شود تصمیمات و عملکردش را گردن بگیرد. انگار این رویکرد در میان ما ریشه تاریخی هم دارد. بخش عمده‌ای از ناملایماتی که امروز در جامعه شاهد هستیم، متأثر از همین جنس تصمیمات است. »
مستند «برزخی‌ها» از محصولات سازمان هنری رسانه‌ای اوج است که عارف افشار آن را کارگردانی کرده است.
