در صورتی که طبق گفته عباس رافعی، سازمان سینمایی اجازه ساخت فیلم به کارگردان‌هایی که یک فیلم توقیفی در کارنامه دارند ندهد، کارگردان‌های مهم بسیاری از گردونه تولید خارج خواهند شد. این در حالی است که کیانوش عیاری مدتی است فیلم جدید خود با نام موقت«ویلای ساحلی» را در یکی شهرهای شمالی کشور کلید زده است.
به گزارش فیلم‌نیوز، بعد از انتشار خبری درباره اینکه سازمان سینمایی دیگر به کارگردان‌هایی که یک فیلم توقیفی در کارنامه دارند مجوز تولید فیلم جدید نمی‌دهد توسط عباس رافعی، کارگردان سینما بحث‌های فراوانی در این زمینه شکل گرفت. رافعی توضیح داد که از سازمان سینمایی شنیده که چون یک فیلم توقیفی دارد، تا تکلیف آن مشخص نشود نمی‌تواند فیلم جدید بسازد. این قانون نانوشته که رافعی از آن پرده برداشته تا حدودی زیر سوال است چراکه کیانوش عیاری با وجود داشتن یک فیلم توقیفی در کارنامه‌اش به نام «کاناپه» موفق شد پروانه ساخت فیلم جدیدش با نام «ویلای ساحلی» را در دوره جدید مدیریت سینمایی بگیرد. با ایا اوصلف اگر وجود چنین قانونی صحت داشته باشد تعدادی از کارگردانان مطرح سینما در دوره جدید اجازه فعالیت نخواهند داشت. در ادامه مروری داریم بر کارگردان‌های مطرحی که یک فیلم توقیفی در کارنامه دارند.
کمال تبریزی| خیابان‌های آرام| 1389
دلیل توقیف: «خیابان‌های آرام» اولین‌بار در جشنواره بیست‌ونهم فجر رونمایی شد. فیلم درباره چند دیوانه است که از آسایشگاه فرار کرده و شهر را به‌هم ریخته‌اند. کمال تبریزی در این فیلم تاحدی با اتفاق‌های سال 88 شوخی کرده بود و دلیل بایگانی شدن فیلم همین بود. بعد از اینکه فیلم در سال 89 فیلم در زمان اعلام شده روی پرده نرفت، شایعه توقیف آن رسانه‌ای شد اما محمود رضوی، تهیه‌کننده «خیابان‌های آرام» آن را رد کرد و گفت این فیلم اصلا توقیف نیست و پروانه نمایش دارد و اکران خواهد شد. درنهایت معلوم شد نهادی بیرون از وزارت ارشاد گفته، به صلاح نیست فیلم اکران شود. «خیابان‌های آرام» یکی از فیلم‌های موفق کمال تبریزی بود که البته هیچ‌وقت دیده نشد و از آنجایی که شوخی‌هایش معطوف به زمان است دیگر حتی اگر اکران هم شود چندان موثر نخواهد بود.
فعالیت کارگردان بعد از توقیف فیلم: تبریزی بعد از توقیف «خیابان‌های آبام» فیلم‌های «طبقه حساس»، «طعم شیرین خیال»، «امکان مینا»، «مارموز»، «ما همه باهم هستیم» و«دست انداز» را کارگردانی کرد که فیلم آخری هنوز اکران عمومی نشده است.
ابراهیم حاتمی‌کیا| گزارش یک جشن | 1389
دلیل توقیف: فیلم «گزارش یک جشن» در بیست‌و‌نهمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و همان زمان هم سیمرغ بهترین صدابرداری و بهترین طراحی صحنه و لباس را گرفت. از آنجایی که حاتمی‌کیا در این فیلم تا حدی روی مسائل سال 88 دست گذاشته بود توسط وزارت ارشاد توقیف شد و هیچ‌وقت رنگ پرده را ندید. «گزارش یک جشن» درباره مشکلات جوانان و بحران‌هایی بود که در شرایط ملتهب جامعه با آن روبه‌رو می‌شدند. البته این فیلم جزو ضعیف‌ترین آثار حاتمی‌کیا به حساب می‌آید و درواقع می‌توان گفت اکران نشدن آن تا حد زیادی به نفع این کارگردان بود.
فعالیت کارگردان بعد از توقیف فیلم: «چ»، «بادیگارد»، «به وقت شام» و «خروج» فیلم‌هایی هستند که حاتمی‌کیا بعد از توقیف «گزارش یک جشن» ساخت.
سامان مقدم| صد سال به این سال‌ها | 1386
دلیل توقیف: «صد سال به این سال‌ها» سال 1386 تولید شد اما مهر توقیف خورد و نهایتا در جشنواره بیست‌ونهم فجر برای اصحاب رسانه به نمایش درآمد. «صد سال به این سال‌ها» سرگذشت یک زن را در سه دهه روایت می‌کند. قصه او از دوره پهلوی شروع می‌شود و تا جنگ تحمیلی ادامه دارد. براساس روایت‌های غیر رسمی، خوشبختی قهرمان قصه در دوره گذشته و زجرهای او پس از انقلاب مشکل اصلی فیلم است. گفته می‌شد مرجعی بیرون از ارشاد باید اجازه نمایش آن را بدهد. تازگی‌ها خبری از پایان توقیف فیلم شنیده می‌شود اما هنوز قطعی نیست.
فعالیت کارگردان بعد از توقیف فیلم: «یک عاشقانه ساده»، «نهنگ عنبر» و «نهنگ عنبر: سلکشن رویا» فعالیت‌های بعدی سامان مقدم بعد از توقیف «صد سال به این سال‌ها» بودند.
احمدرضا درویش| رستاخیز | 1392
دلیل توقیف: «رستاخیز» در جشنواره سی‌و دوم فجر به نمایش درآمد و موفق شد ۹ سیمرغ بلورین را به نام خود بزند. واکنش تماشاگران بعد از تماشای فیلم کاملا متفاوت بود. انتقادهای زیادی به نمایش چهره حضرت ابوالفضل (ع)، حضرت علی اکبر (ع)، حضرت علی اصغر (ع) و حضرت قاسم (ع) صورت گرفت و برخی هم ایرادهای اساسی به روایت فیلم از واقعه ظهر عاشورا و دیگر وقایع تاریخی وارد کردند و از اساس معتقد بودند درویش روایت درستی از این واقعه ندارد. نهایتا فیلم ۲۴ تیر ۹۴ اکران عمومی شد اما اعتراض‌ها به جایی رسید که به سرعت اول از پرده پایین کشیده شد. «رستاخیز» برای مخاطب غیرایرانی از طریق پلتفرم «هلال چنل» نمایش داده شده اما هنوز تکلیف پخش آن در ایران نامشخص است.
فعالیت کارگردان بعد از توقیف فیلم: احمدرضا درویش بعد از «رستاخیز» فیلم دیگری نساخت و خودش اعلام کرد تا وضعیت این فیلم مشخص نشود، کار جدیدی را جلوی دوربین نمی‌برد.
خسرو معصومی| خرس| 1390
دلیل توقف: فیلم «خرس» در جشنواره سی‌ام فیلم فجر به نمایش درآمد اما بعد از آن اجازه اکران پیدا نکرد تا اینکه نسخه قاچاق آن سر از فضای مجازی درآورد. «خرس» درباره زندگی مرد رزمنده‌ای است که پس از سال‌ها اسارت در هنگام بازگشت به منزل با ازدواج همسرش روبه رو می‌شود. او دست به هر کاری می‌زند تا مجددا به همسرش برسد اما در مجموع داستان به سمتی می‌رود که مخاطب بیشتر از مرد رزمنده، به همسر جدید زن حق می‌دهد. احتمالا علت توقیف فیلم هم به همین رویکرد بستگی دارد.
فعالیت کارگردان بعد از توقیف فیلم: خسرو معصومی بعد از توقیف «خرس» دو فیلم «تابو» و «کار کثیف» را کارگردانی کرد اما آنطور که باید موفقیت آمیز نبود.
حمید نعمت‌الله| قاتل و وحشی | 1398
علت توقیف: «قاتل و وحشی» یکبار در جشنواره سی‌وهشتم و یکبار برای جشنواره سی‌ونهم امکان حضور در جشنواره را از دست داد. اولین بار به دلیل مشکل مالکیت و دومین بار به خاطر ایرادی که از موهای تراشیده لیلا حاتمی و مشخص بودن گوش‌هایش گرفته شد. با اینکه انتظار می‌رفت در جشنواره چهلم بالاخره به نمایش دربیاید اما باز هم جلوی آن گرفته شد. نعمت‌الله گفته مضمون فیلم درباره مقابله خیر و شر است و می‌توان آن را حماسی به حساب آورد. هنوز مشخص نیست دلیل اصلی مخالفت با این فیلم به کدام مقوله برمی‌گردد.
فعالیت کارگردان بعد از توقیف فیلم: نعمت‌الله هنوز دست به ساخت فیلم دیگری نزده است.
محمدحسین مهدویان| شیشلیک | 1399
دلیل توقیف : محمدحسین مهدویان بعد از «درخت گردو» سراغ ساخت اولین کمدی کارنامه‌اش به اسم «شیشلیک» رفت؛ یک طنز انتقادی درباره کارخانه‌ای که با قوانین عجیب و پیچیده اداره می‌شد و ماکتی از یک جامعه بزرگتر را تداعی می‌کرد. مهدویان در این فیلم موضعی انتقادی داشت و از این جهت اجازه اکران فیلمش را پیدا نکرد. برخی تلاش و جسارت مهدویان را برای ساخت این اثر ستودند و برخی نوشتند که این اثر از یک ایده جذاب فراتر نرفته و در کارنامه مهدویان جای بخصوصی ندارد.
فعالیت کارگردان بعد از توقیف فیلم: مهدویان بعد از «شیشلیک» فیلم «مرد بازنده» را ساخت در شبکه نمایش خانگی هم سریال «زخم کاری» را جلوی دوربین برد و مدتی پیش هم مینی سریال «سقوط» را به شکل مشترک با سجاد پهلوان زاده تولید کرد.
سعید روستایی| برادران لیلا | 1400
دلیل توقیف: برخلاف سایر کارگردان‌هایی که از آنها صحبت به میان آمد، مشکل سعید روستایی برای فیلم «برادران لیلا» چندان به محتوای فیلم ارتباطی ندارد. او در «برادران لیلا» هم روی خانواده‌ای از طبقه فرودست جامعه دست گذاشته که گرفتار بحران اقتصادی هستند و دختری که تلاش می‌کند وضعیت زندگی‌شان را تغییر دهد. مجموعه حواشی که در جشنواره کن برای عوامل این فیلم پیش آمد موجب شد جلوی اکران آن گرفته شود. تا چند وقت پیش صحبت‌هایی از رفع توقیف آن به میان بود که بعید است با اوضاع فعلی چنین اتفاقی بیفتد.
فعالیت کارگردان بعد از توقیف فیلم: هنوز مدت زمان زیادی از این ماجرا نگذشته و روستایی تولید فیلم جدیدی را در دستور کار نداشته است
عبدالرضا کاهانی هم از جمله کارگردانانی است که می‌توانست در این فهرست قرار بگیرد. او هم فیلم توقیفی «ارادتمند نازنین، بهاره، تینا» را در کارنامه دارد. اما از آنجاییکه این کارگردان مدتی است به خارج از کشور مهاجرت کرده و در ایران فعالیتی ندارد او را از این فهرست کنار گذاشتیم.
