ثریا قاسمی در سال‌روز تولد 82 سالگی، به پنجاهمین سال فعالیتش به عنوان بازیگر سینما و تلویزیون هم قدم گذاشته است. قاسمی هنوز هم بازیگر پرکاری است و کماکان به بهترین شکل ممکن نقشآفرینی می‌کند.
به گزارش فیلم‌نیوز، ثریا قاسمی بازیگری را از سال 1351 با بازی در فیلم سینمایی »آرامش در حضور دیگران» شروع کرد و در این 50 سال، در 34 فیلم و حدود 50 سریال تلویزیونی بازی کرد. طبیعتا انتخاب 10اثر مهم از میان حدود صد فیلم و سریال، کار خیلی سختی است. مخصوصا اینکه ثریا قاسمی در بخش مهمی از آثارش موفق عمل کرده است. به هرحال سعی کردیم در این بخش روی 10نقش ماندگار این بازیگر مطرح دست بگذاریم.
آرامش در حضور دیگران | ناصر تقوایی | 1351
نام کاراکتر: منیژه
ویژگی و اهمیت نقش: در فیلم «آرامش در حضور دیگران«، ثریا قاسمی نقش زن جوانی به نام منیژه را دارد. زنی ساده و ساکت که از زندگی جوانان شهری چیزی نمی‌داند و به تازگی با سرهنگی بازنشسته و بسیار مسنتر از خودش ازدواج کرده است. او فاصله سنی زیادی با دختران سرهنگ ندارد اما سبک زندگی آنها برایش عجیب به نظر می‌رسد. غمگین است و گوشه‌گیر و حالا برای اولین بار در جمع دوستانه آنها قرار می‌گیرد و با معصومیت خاص خودش با آنها روبه‌رو می‌شود. قاسمی تصویری جدید از دختری ساده و شهرستانی به نمایش می‌گذارد. منیژه با اینکه از شهرستان آمده است و مدام در مواجهه با مسائل و اتفاق‌های جدید قرار می‌گیرد اما نوع رویارویی‌اش با مسائل، اغراق‌شده و تصنعی نیست. او احساساتش را بیشتر از طریق نگاه‌ها و پرسش‌های کوتاه به نمایش می‌گذارد و این بازی زیرپوستی اوست که باعث شده حضورش در این فیلم بیش از سایرین به چشم بیاید.
گرگ‌ها | داوود میرباقری | 1367
نام کاراکتر: خاتون
ویژگی و اهمیت نقش: خاتون سریال «گرگ‌ها» یکی از مهمترین شخصیت‌های زن منفی سریال‌های تلویزیونی است. زنی به دور از عواطف زنانه که تنها به خاطر منافع ایل و ترس از شورش احتمالی آنها بر حکومت مرکزی از جانب پادشاه به همسری برگزیده می‌شود اما چون قربانی سیاست حکام قوم خود است تمام وجودش پر از تنفر شده. او نهایتا با همدستی داروغه، حکومت والی را به باد می‌دهد. خاتون یکی از متفاوت‌ترین نقش‌های کارنامه بازیگری ثریا قاسمی است. او به قدری موفق از پس ایفای این شخصیت منفی برمی‌آید که همه این میزان خباثت را در وجودش باور می‌کنند. حتی در نگاهش قدرت‌طلبی و دسیسه موج می‌زند. بازی ثریا قاسمی در مقابل داروغه و والی، بسیار دقیق و خیره‌کننده از آب درآمده است. ثریا قاسمی دیگر هیچوقت شخصیتی تا این حد منفی را بازی نکرد.
خواستگاری | مهدی فخیم‌زاده | 1368
نام کاراکتر: مادر
ویژگی و اهمیت نقش: «خواستگاری» از جمله فیلم‌هایی است که بارها از تلویزیون پخش شده و خود ثریا قاسمی هم در مصاحبه‌هایش گفته که بیشتر از سایر نقش‌هایش دیده شده. زن میانسالی که با وجود داشتن عروس و نوه، از ابراز علاقه مرد مسن همسایه روبه‌رو خوشش می‌آید. قاسمی اینجا نقش مادری کاملا سنتی را ایفا می‌کند که گوش به فرمان پسر است اما نهایتا تصمیم می‌گیرد قید سنت‌ها و اعتراض‌ها را بزند و یواشکی ازدواج کند. قاسمی این نقش را در 49سالگی بازی کرد اما با گریم و تغییر صدا توانست در قالب یک زن مسن دربیاید. یکی از نکات مهم بازیگری قاسمی دقیقا همین است که در این سن ریسک بازی در چنین نقشی را پذیرفت. او به عنوان زنی گوش به فرمان و مطیع پسرش، مدام در ترس و نگرانی به سر می‌برد و این نگرانی به همراه سکوت، به خوبی حال و هوای او را نشان می‌داد.
در پناه تو | حمید لبخنده | 1375
نام کاراکتر: مادر
ویژگی و اهمیت نقش: از آنجایی که داستان سریال «در پناه تو» حول محور زندگی چند جوان پیش می‌رفت، بنابراین ثریا قاسمی نقش چندان پررنگی در سریال نداشت. با این حال به دلیل رفتاری که در مواجهه با پسرش محمد پیش می‌گرفت بســیار مورد توجه بود. او پسرش را «محمدم» صدا میزد و هنوز هم این لحن صدا زدن نام محمد توسط او در ذهن مخاطبان این سریال مانده است. مهمترین ویژگی خانواده محمد، صمیمیت میان اعضا بود. رابطه میان مادر با پدر و با پسر به طرز اغراق‌شده‌ای خوب بود و درواقع هروقت داستان به خانواده آنها می‌رسید سرشار از آرامش می‌شد. ثریا قاسمی نه تنها به عنوان همسر و مادری مهربان در سریال حضور داشت که دست آخر هم خیلی راحت موافقت کرد مریم را به عنوان دختری که پیشتر ازدواج کرده به عنوان عروسش بپذیرد و حتی خودش برای این امر پیشقدم شود.
مارال | مهدی صباغ‌زاده | 1379
نام کاراکتر: رضوان
ویژگی و اهمیت نقش: رضوان در «مارال» زن میانسالی بود با عقاید مذهبی افراطی. به دلیل مخالفت با عقاید خواهر و پسرش، با آنها قطع رابطه کرده بود و با همسرش هم رابطه چندان خوبی نداشت. بعد از یک زلزله بزرگ، مدام تلاش می‌کرد کار خیر انجام دهد و پیش چشم در و همسایه آدم خیری به نظر برسد. او با دخترها و زن‌های همسایه سر مسائل مختلف مذهبی بحث می‌کرد و نهایتا شوهرش را مجبور کرد با یک دختر بی‌کس‌وکار بازمانده از زلزله ازدواج کند. اهمیت بازی اوج جذابیت نقش رضوان در نیمه دوم فیلم رخ می‌دهد. زمانی که بعد از نمایش قدرت به عنوان یک فرد مذهبی، در مواجهه با رابطه دختر جوان و همسرش طاقت از دست می‌دهد. او با اینکه خودش از همسرش خواسته بود سایه بالا سر دختر جوان باشد اما دیگر نمی‌تواند این وضعیت را تحمل کند و با دروغ و نیرنگ دختر را از خانه بیرون می‌اندازد و …
دختر شیرینی‌فروش| ایرج طهماسب| 1380
نام کاراکتر: خانم رستمی
ویژگی و اهمیت نقش: خانم رستمی در فیلم «دختر شیرینی‌فروش»، زنی بسیار باجذبه و با اقتدار است. او هربار به دلایلی عروسی دخترش را با سعید به هم می‌زند. او با پدر سعید وارد لج و لجبازی می‌شود و درست سر بزنگاه جلوی عقد آنها را می‌گیرد. خانم رستمی، هم از نظر ظاهر و هم ویژگی‌های رفتاری، با اکثر نقش‌های ثریا قاسمی متفاوت بود. از آنجایی که «دختر شیرینی فروش«، فیلمی کمدی است، لباس و شیوه صحبت کردن و رفتار ثریا قاسمی حالت اغراق‌شده‌تری نسبت به سایر آثارش دارد. او در قالب یک زن ثروتمند و مقتدر، همه را از بالا نگاه می‌کند و خنده‌ها و لحن صحبت کردنش با همیشه فرق دارد. مثل همیشه مهربان به نظر نمی‌رسد، مدام پدر سعید را تحقیر می‌کند و دخترش را سرکوب می‌کند و تلاش می‌کند به همه نشان دهد که برتر است و باید گوش به فرمان او باشند.
شب دهم| حسن فتحی | 1380
نام کاراکتر: مرضیه
ویژگی و اهمیت نقش: مرضیه سریال «شب دهم»، یک مادر مهربان کلیشه‌ای نبود. درست است که در قسمتهای ابتدایی، اینطور به نظر می‌رسید و رابطه‌اش با حیدر، تا حدودی طبق اصول رایج روابط مادر و فرزندی پیش می‌رفت اما از یک جایی به بعد، مادر به جای امر و نهی، پشت پسر ایستاد و به جای دلسوزی بیش از حد، در تصمیمش حمایتش کرد. دیالوگ «خوف نکن» مرضیه در قسمت پایانی، یکی از مهمترین و اثرگذارترین دیالوگ‌های سریال بود. انگار داشت با تمام وجود به پسرش قوت قلب می‌داد که حتی تا پای مرگ پسر، پشتش می‌ایستد. مادر می‌دانست پسرش را از دست می‌دهد اما نهایتا قوت قلب او باعث شد که حیدر به هدفش برسد. قاسمی از فرمول مادرهای همیشگی فاصله گرفت. با همه مهربانی که داشت، گاهی اوقات به پسرش پس گردنی هم میزد. بازی درخشان قاسمی و قدرت توام با مهربانی مادرانه‌اش در پایان سریال، هنوز هم در ذهنمان مانده است.
شام آخر | فریدون جیرانی | 1380
نام کاراکتر: آفاق
ویژگی و اهمیت نقش: آفاق در فیلم «شام آخر» دایه و خدمتکار میهن است و تمام ماجرای فیلم توسط او در یک فلاش‌بک روایت می‌شود. زنی رنج‌کشیده که از چهارده سالگی به عقد مردی مسن و عقیم درآمده و چون بچه نداشته میهن را بزرگ کرده است. او همدم همیشگی میهن است و با اینکه ازدواج زنی با سن‌و‌سال میهن با پسری جوان در جامعه پذیرفته نیست اما او را حمایت می‌کند و نقش همدم را تا پایان حفظ می‌کند. نقش آفاق یکی از مهمترین و متفاوت‌ترین نقش‌های کارنامه بازیگری ثریا قاسمی است. شخصیتی منحصربه‌فرد که هم در رفتار و هم عقاید مشابه سایر زنان همسن‌و‌سال خودش نیست. او سیگار می‌کشد و راحت و بی‌قید حرف می‌زند. معتقد است میهن باید زندگی کند و در رفتارش کوچکترین سرزنشی وجود ندارد. با اینکه نقش چندان پررنگی در فیلم نیست اما اهمیت فراوانی دارد.
صاحبدلان | محمدحسین لطیفی | 1385
نام کاراکتر: مهدیه
ویژگی و اهمیت نقش: ثریا قاسمی در «صاحبدلان» نقش زنی میان‌سال به نام مهدیه را ایفا می‌کرد. او به دلیل مشکل نخاعی، توانایی حرکت نداشت و تمام مدت روی ویلچر می‌نشست. مهدیه که از کارهای غیرقانونی همسرش جلیل اطلاع دارد تارک دنیا می‌شود و خودش را در اتاقی زندانی می‌کند. فقط با پسر بزرگش رامین ارتباط دارد و با او صحبت می‌کند. نقش مهدیه در سریال «صاحبدلان» کوتاه است اما یکی از متفاوت‌ترین نقش‌های ثریا قاسمی به حساب می‌آید. قاسمی به خوبی از پس ایفای نقش یک معلول برمی‌آید و سختی‌ها و اندوه او را از داشتن همسری ناخلف به نمایش می‌گذارد. مهدیه در پایان سریال شفا می‌گیرد و بالاخره از روی ویلچر بلند می‌شود. قاسمی حس فردی که بعد از مدتها عدم تحرک امکان حرکت پیدا می‌کند را خیلی خوب به نمایش می‌گذارد. این تغییر حالت اصلا تصنعی نیست و کاملا باورپذیر درآمده است.
ویلایی‌ها | منیر قیدی| 1395
نام کاراکتر: عزیز
ویژگی و اهمیت نقش: عزیز، نقش مادر پسری را ایفا می‌کند که مدت‌هاست به جبهه رفته و از او خبری نیست. برای اینکه عروسش نوه‌هایش را با خودش به خارج از کشور نبرد آنها را یواشکی برمی‌دارد و به مجتمع‌های ویلایی حوالی خط مقدم می‌برد. او مادرشوهر بدجنسی نیست و رفتار بدی هم با عروسش ندارد اما آنقدر به برگشتن پسرش امیدوار است که نمی‌خواهد عروس و نوه‌هایش را از دست بده. ثریا قاسمی را ابتدای فیلم به عنوان مادرشوهری مقتدر و حتی تاحدودی زورگو می‌شناسیم اما کم‌کم با گذشت زمان با زوایای مختلف شخصیتی او آشنا می‌شویم. نهایتا در سکانس ملاقات عزیز با جوان مجروحی که او را به اشتباه جای مادرش می‌گیرد با یک مادر مهربان و صمیمی روبه‌رو می‌شویم. او برای پسری که خودش بزرگش نکرده در لحظه مرگش مادری می‌کند و این یکی از سکانس‌های درخشان فیلم را می‌سازد. قاسمی برای بازی در این فیلم سیمرغ بهترین بازیگر نقش مکمل زن را گرفت.
