دنیای موزیسینها و خوانندهها پر از جذابیت و در عینحال مشکلات و سختیهاست. از ابتدای دهه شصت فیلمهای در رابطه با زندگی فردی و اجتماعی این هنرمندان ساخته شده. بعضی فیلمها در قالب کمدی سراغ نوازندهها و خوانندهها رفتهاند و بعضی دیگر روی مشکلات فرهنگی و اجتماعی یا روابط عاشقانه و … تمرکز دارند. به بهانه اکران فیلم «آهنگ دونفره» نگاهی داریم به فیلمهایی که با محور زندگی خوانندهها و نوازندهه ساخته شده.
به گزارش فیلمنیوز، این فیلمها جزو آثار مهم به انتخاب تحریریه فیلمنیوز هستند. طبیعتا فیلمهایی هم هستند که با همین سوژه ساخته شدهاند و در فهرست ما قرار ندارند.
پیوند با تاریخ | یکی از مهمترین فیلمهای سینمای ایران که با محوریت موسیقی ساخته شده، «دلشدگان» زندهیاد علی حاتمی است. حاتمی سال 1370 فیلم «دلشدگان» را براساس چند ماجرای واقعی در دوره محمدعلی شاه و احمدشاه قاجار ساخت. داستان فیلم در زمان سلطنت احمد شاه روایت میشد. تاجری فرنگی به بهانه رونق فرهنگ و هنر قصد داشت با پرکردن چند صفحه از چند موسیقیدان ایرانی، ردیفهای اصیل ایرانی را که در حال فراموشی است، محفوظ نگه دارد. به همین دلیل از آقاحسین دلنواز میخواست جمعی از بهترین نوازندگان را انتخاب کند. این قصد و برنامه سفر به فرنگ با مشکلاتی مواجه میشد. اما استاد دلنواز خود تصمیم میگرفت این برنامه را عملی کند. یکی از دلایل اهمیت و ماندگاری فیلم به موسیقی درخشان حسین علیزاده و آواز محمدرضا شجریان برمیگردد. سال 1395 جلالالدین دری فیلم «نرگس مست» را برمبنای زندگی یک سازنده قدیمی تار به نام موسیو خاچیک که تبحر زیادی در تولید و تعمیر سازهای ایرانی دارد ساخت. درواقع جمال الدیندری سعی داشت با این فیلم سیر تلخ موسیقی کشورش را به نمایش بگذارد.
پیوند با فضای عاشقانه | در بعضی فیلمها زندگی خوانندهها و موزیسینها با فضایی عاشقانه آمیخته است. سال 1373 کیومرث پوراحمد فیلم «گل یخ» را با چنین رویکردی ساخت. داستان فیلم که برگرفته از «سلطان قلبها» است. درباره خوانندهای به نام عباس است که دلبسته دختری به نام ترگل میشود. پدر ترگل مخالفت میکند و آنها بعد از فرار باهم ازدواج میکنند تا اینکه بعد از زلزله رودبار عباس گمان میکند ترگل مرده است. بعد از آن موسیقی را ادامه میدهد و با اسم هنری کیوان کامیاران کنسرت میگذارد و آلبوم موسیقی منتشر میکند. تا اینکه برای بازی در یک فیلم به او پیشنهاد میدهند و او هم در کنار دختربچهای بازی میکند که بعدها متوجه میشود دختر خودش است. سال 1380 بهمن زرینپور در فیلم «هفت ترانه» موسیقی را به فضایی عاشقانه آمیخت. ماجرای فیلم درباره دختری به نام رویا بود که پس از اتمام تحصیلاتش در رشته موسیقی در شهر وین اتریش، به ایران برمیگشت و میخواست اجرای قطعاتی را به صحنه ببرد. در گروهی که قرار است به سرپرستی رویا فعالیت کنند پسری جوان حضور داشت و رویا با وجود اختلاف سن زیاد، عاشق این پسر نوازنده میشد و کار گروه موسیقی و زندگیاش تحتالشعاع این رابطه عاطفی قرار میگرفت. فیلم «خشم و هیاهو» به کارگردانی هومن سیدی هم در دهه نود با محوریت زندگی عاشقانه یک خواننده موسیقی ساخته شده. داستان فیلم درباره زندگی خوانندهی مشهور و محبوبی به نام خسرو است که علیرغم تاهل و تعهدش، با زنی جوان از طرفدارانش رابطهی عاطفی برقرار میکند. همسرش بعد از اینکه متوجه خیانت او میشود تصادف میکند و قطع نخاع میشود. رابطه خسرو با زن جوان ادامه پیدا میکند و به قتل همسر سابقش میانجامد.
پیوند با معضلات اجتماعی و فرهنگی | مشکلات اجتماعی و فرهنگی و مصائبی که بر سر راه زندگی خوانندهها و موزیسینها وجود دارد هم بارها دستمایه ساخت فیلمهای مختلف شده. خسرو معصومی فیلم «پر پرواز» را در فضای بسته دهه هفتاد و مشکلاتی که برای گرفتن مجوز برای آلبوم موسیقی وجود داشت ساخت. داستان درباره خوانندهی جوانی بودکه برای گرفتن مجوز آلبومهایش با مشکل روبرو میشد و تصمیم به مهاجرت میگرفت اما با پادرمیانی پدر نامزدش بالاخره موفق میشد مجوز انتشار آلبوم او را بگیرد و از مهاجرت منصرف میشد. در فیلم «سنتوری» هم داریوش مهرجویی روی مشکلات زندگی موزیسینها و خوانندهها دست گذاشت. ماجرا درباره خواننده و نوازندهای به نام علی بود که در موسیقی به شهرت زیادی میرسید اما رفتهرفته نمیتوانست شهرتش را در مسیری درست هدایت کند و بعد از ازدواج به دام اعتیاد میافتاد. مهرجویی بعدتر فیلمهای «طهران تهران» و «لامینور» را هم درباره مشکلات جوانان بر سر راه نواختن موسیقی ساخت. بهمن قبادی سال 1388 در فیلم «کسی از گربههای ایرانی خبر ندارد» سراغ مشکلات خوانندههای زیرزمینی رفت. داستان فیلم درباره پسر و دختری جوانی است که تصمیم میگیرند برای جمع کردن یک گروه جدید موسیقی، سراغ خوانندههای زیرزمینی بروند. قصدشان این است که با جمعآوری این گروه، خودشان را به جشنوارههای در برلین و پاریس برسانند. گروه جمع میشود و تمرین پیش میرود اما برای رفتن از ایران به مشکل برمیخورند. چون نه پولی دارند و نه میتوانند پاسپورت بگیرند. سال 1390 احمد امینی فیلم «بیخداحافظی» را به زندگی پرفرازونشیب و پر از سختی رضا صادقی اختصاص داد و خود صادقی هم نقش اصلی آن را بازی کرد.
پیوند و با کمدی | سامان مقدم سال 1383 فیلم کمدی «مکس» را براساس فیلمنامه پیمان قاسمخانی کارگردانی کرد. ماجرا از این قرار بود که وزارت ارشاد قصد داشت به بهانه بازگرداندن نخبگان ایرانی مقیم خارج از کشور، برنامهای ترتیب دهد و به همین دلیل از یکی از نخبگان مهم موسیقی ایرانی که حالا رهبر ارکستر برجستهای است دعوت میکرد. اما این دعوتنامه به اشتباه برای خوانندهای خالتور به اسم مکس که در کابارههای لسآنجلس برنامه اجرا میکند فرستاده میشد و او به عنوان مهمان ویژه به ایران میآمد. مصطفی کیایی سال 1397 فیلم کمدی «مطرب» را درباره خواننده کافههای قبل انقلاب به اسم ابراهیم خوشلحن ساخت؛ خوانندهای که درست در آستانه شهرتش، انقلاب شده بود و آرزوی اجرا روی سن برای همیشه به دلش مانده بود و حالا دخترش میخواست او را هرطور شده در هفته فرهنگی ایران به ترکیه ببرد تا آنجا روی سن آواز بخواند. سال 1400 در فیلم «گشت ارشاد3» به کارگردانی سعید سهیلی هم با موقعیتی کمدی درباره یک خواننده روبهرو بودیم. حسن و عطا با مردی ثروتمند و علاقهمند به خوانندگی آشنا میشدند و تصمیم میگرفتند با ادیت صدایش یک شبه او را به خواننده محبوبی تبدیل کنند. وقتی قرار به برگزاری کنسرت میشد، حسن و عطا از برادران بسیجی میخواستند که کنسرتشان را بهم بریزند. حالا هم که فیلم «آهنگ دونفره» به کارگردانی آرزو ارزانش به عنوان یک کمدی مرتبط با موسیقی اکران شده است. چند روز مانده به کنسرت فرزاد فرزین، تیغ ماهی در گلویش گیر میکند و حالا او میماند و یک خواننده خالتور که تنها نقطه امیدش برای جلوگیری از بیآبرویی است.