ادیسه عسکری | فیلم «دایره‌ی مینا»، ساخته‌ی داریوش مهرجویی، فیلم پرسرو صدا و پرحاشیه‌ای بود. انتخاب موضوع جسورانه و انتقاد به وضع بهداشت و سلامت و خرید و فروش خون تا بازی فروزان ستاره فیلمفارسی در یک فیلم روشنفکری باعث توجه بسیاری به این فیلم شد. «دایره مینا» در سال ۱۳۵۳ ساخته شد. به واسطه آن چیزی که سیاه‌نمایی از وضع جامعه خوانده شد به مدت سه سال توقیف بود. فیلم در سال ۱۳۵۶ اجازه‌ی نمایش گرفت و در فروردین ۱۳۵۷ با توجه و استقبال مردم و منتقدان رو‌به‌رو شد.
«دایره مینا» در جشنواره‌های خارجی چون پاریس، برلین، موزه هنرهای زیبا بوستون به نمایش درآمد و چندین جایزه کسب کرد. این فیلم هم از داستانی به نام «آشغالدونی» از مجموعه «گور و گهواره» ساعدی و بر پایه‌ی مشاهدات مستند مهرجویی است. مهرجویی در مصاحبه‌ای گفته است که طرفدار نظری‌ی هنر برای هنر نیست و می‌خواهد نقش سازنده‌ای در جامعه داشته باشد و فیلم‌هایی بسازد که هم برای مخاطب جذاب باشد و هم به او اطلاع‌رسانی کند. با توجه به این اعتقاد و علاقه بود که به دعوت دوستی به محل‌های خرید و فروش رفت، مراکزی که معتادان در آنجا جمع می‌شدند و هر روزه خون خود را می‌فروختند. مهرجویی از اوضاع اسف‌بار آنها مستنداتی جمع‌آوری کرد. و با ساعدی که موضوع را مطرح کرد بحث اقتباس از داستان« آشغالدونی» پیش آمد. «دایره مینا» دومین همکاری داریوش مهرجویی و غلامحسین ساعدی پزشک و نویسنده‌ی ایرانی است. پیش از این مهرجویی فیلم«گاو» را بر اساس داستانی از مجموعه «عزاداران بیل» ساعدی ساخته بود.
علی پسری که به همراه پدرش پس از طی مسافت طولانی و پای پیاده از حاشیه‌ی شهر به شهر می‌آید. پدرش بیمار است و باید در بیمارستان مداوا شود. اما نمی‌تواند پدرش را بستری کند. پشت درهای بسته‌ی بیمارستان به سامری با بازی عزت‌الله انتظامی برمی‌خورند و از او کمک می‌خواهند. سامری می‌گوید که اگر به دنبال پول هستند فردا صبح سرچهارراه باشند. سامری دلال خون است و خون مردم را توی شیشه می‌کند و می‌فروشد به بیمارستان‌ها. خون عده‌ای که بیشترشان معتاد و فقیر و بیمار هستند این خون بیمار به مردم تزریق می‌شود.
علی پسر بچه‌ی ساده‌ی که از حاشیه شهر آمده. همه چیز برایش جذاب است. در نتیجه‌ی فقر، فساد اجتماعی، بیکاری برای پول و گذران زندگی به هر کاری دست می‌زند. بی‌آنکه در مورد عواقب و یا نتایج کارهایش فکر کند. به هر کاری که پیش پایش قرار می‌گیرد و ذره ذره این خون آلوده‌ی جامعه‌ی شهری از اون یک خون‌آشام دیگری چون سامری می‌سازد.
پیش از تاسیس سازمان انتقال خون در ایران خون به همین سیاهی توسط معتادان که خودشان مبتلا به بیماری‌های مختلف بودند برای بیماران تامین می‌شد. در سال ۱۳۴۴ دکتر فریدون علا پس از پایان تحصیلات پزشکی به ایران باز می‌گردد و این نابه‌سامانی ها را مشاهده می‌کند. دلالان سودجو و تجارت خون‌های آلوده او را به تاسیس سازمان انتقال خون سوق می‌دهد. دکتر داوودزاده با بازی بهمن فرسی نویسنده و بازیگر به شخصیت دکتر فریدون علا اشاره دارد. و طبق گفته مهرجویی شخصیت سامری با بازی عزت‌الله انتظامی برگرفته از شخصیت پزشکی به نام گیلانی است. سازمان انتقال خون بعد از تلاش‌های فراوان در سال ۱۳۵۰ به رسمیت شناخته شد و از سال ۱۳۵۱ با بودجه‌ای از سازمان برنامه آغاز به کار کرد.
فیلم «دایره مینا» با نیت آشنایی مردم با انتقال خون و انتقاد از وضع جامعه ساخته شد. به نیت اینکه در زمینه اهدای خون فرهنگ‌سازی شود و بساط این انتقال و خرید و فروش خون‌های آلوده برچیده شود. طبق گفته دکتر فریدون علا پیش از فیلم دایره مینا برای آموزش و جذب اهداکنندگان داوطلب خون از فیلم‌های صلیب سرخ و بانک خون آمریکا استفاده می‌کردند. از این لحاظ هم فیلم دایره مینا جز فیلم‌های تاثیرگذار و متفاوت است. اینکه یک فیلمی با گروهی از هنرمندان و روشنفکران به نام جهت تاثیرگذاری بر موضوعی تا این حد موفق عمل کند و هم در تاریخ سینمای ایران ماندگار شود. البته نمونه‌های فیلم‌های اجتماعی که بر موضوعی اجتماعی تاثیرگذار باشد هم در سینمای ایران و هم در سینمای جهان وجود دارند. در سینمای ایران می‌توان نام برد از «عروس آتش» ساخته خسرو سینایی، «شهر زیبا» اصغر فرهادی، «زیر پوست شهر» رخشان بنی اعتماد.. هر کدام از این فیلم ها در مطرح کردن آسیبی اجتماعی و جلب توجه و آگاهی مردم و مسئولین امر اثرگذار و پرسرو صدا بودند و موجب برانگیختن واکنش‌های بسیاری شده‌اند.
کاناپه: قسمت بیست‌ونهم | فیلم: دایره مینا | کارگردان: داریوش مهرجویی| نویسنده: داریوش مهرجویی |تهیه‌کننده: پرویز صیاد، ملک‌ساسان ویسی، بهمن فرمان‌آرا | بازیگران: سعید کنگرانی، عزت‌الله انتظامی، علی نصیریان، فروزان، بهمن فرسی،مرضیه برومند، اسماعیل محمدی و… |آی ام دی بی 7.3 :از 10
پست های مشابه :
در مراسم بدرقه بازیگر فقید سینما مطرح شد | مرضیه برومند : فریماه فرجامی قربانی زیبایی‌اش شد
مروری بر کارنامه خالقان آثار خاطره‌انگیز کودک و نوجوان دهه‌های پنجاه تا هفتاد که هنوز هم فعالند، به بهانه اکران «بعد از رفتن» با بازی بهرام شاه‌محمدلو و احترام برومند | همیشه در صحنه
پیشنهاد آخرهفته فیلم‌نیوز در بخش«کاناپه» | امروز روی کاناپه «مدرسه‌ای که می‌رفتیم» ساخته داریوش مهرجویی را ببنید | تصمیمِ آن چند نفر
پیشنهاد آخر هفته فیلم‌نیوز | این هفته روی کاناپه فیلم «خرچنگ» ساخته یورگوس لانتیموس را ببینید | آیا راه فراری داریم؟
