نگاهی به موفقیت‌های بین المللی فیلم‌های مسعود کیمیایی به بهانه‌ی موفقیت اخیرِ «خائن‌کشی» در جشنواره بلغارستان | تحسین جهانی رئیس

سما بابایی | مسعود کیمیایی یکی از بزرگ‌ترین کارگردانانی است که در شکل‌گیری تاریخِ سینمای ایران، نقشِ مهمی ایفا کرده. او از همان نخستین تجربیاتِ‌خود، جهانی را در آثارش خلق کرد که هم‌چنان به آن وفادار مانده. جهانِ او پر از قصه است و آدم‌هایش حرف‌های‌شان را طوری می‌زنند که هر دیالوگش چون شعری کوتاه پر از تمثیل و زیبایی است.  کیمیایی حالا، هم‌چنان در دهه‌ی هشتم زندگی‌اش کار می‌کند، فیلم‌نامه و قصه و رمان می‌نویسد و هم‌چنان سودای ساختِ‌ فیلمی جدید دارد. خودش البته می‌گوید بلد نیست، تفریح کند و باید همیشه کار کند. هر چه هست، هم‌چنان هر اثرِ او، یک اتفاق در سینمای ایران به حساب می‌آید. می‌شود فیلم‌های او را دوست داشت یا نداشت، اما نمی‌توان انکار کرد که آثارِ او خودِ سینما و از آن مهم‌تر شریف است.  کیمیایی همیشه آدم‌های تنها را به تصویر کشیده است: «من آن‌قدر آدم‌های تنها دیده‌ام که تصورش را هم نمی‌توانید بکنید، آدم‌های خون‌چکانی را دیده‌ام که جایی نداشتند بروند. آن زخمی‌ها، آن آدم‌های تنها شاید آهسته‌آهسته از همین‌جاها در فیلم‌هایم پیدای‌شان شد.»

به گزارش فیلم نیوز، فیلم‌سازِ بزرگ ایرانی، به‌تازگی توانسته است جایزه‌ی جشنواره‌‌ی فیلم گلدن فمی کشورِ بلغارستان را برای «خائن‌کشی» دریافت کند. این اثر، سی‌وچهارمین ساخته‌ی مسعود کیمیایی است و پیش از این در جشنواره‌های روتردام و ولز نیز نامزد دریافت جایزه شده بود. به بهانه‌ی این جایزه، نگاهی به موفقیت‌های بین‌المللی این کارگردانِ برجسته داشته‌ایم:

خائن‌کشی | 1400

«خائن کشی» به تهیه‌کنندگی علی اوجی آخرین ساخته‌ی به نمایش درآمده‌ی مسعود کیمیایی، خوانشی درباره‌ی رخدادی در یک برهه تاریخی دانست که با زبان و نگاه کیمیایی رقم خورد. این فیلم علاوه بر اینکه جایزه‌ی جشنواره‌‌ی فیلم گلدن فمی کشورِ بلغارستان را دریافت کرده، در جشنواره‌های روتردام و ولز نیز حضور پیدا کرد و نامزد شد؛ هرچند جایزه‌ای دریافت نکرد. این در حالی است که در سال ۲۰۲۱ نیز نسخه ترمیم شده فیلم «گوزن‌ها» از مسعود کیمیایی در جشنواره روتردام به نمایش گذاشته شد. «خائن کشی» در چهل و دومین جشنواره فیلم فجر نامزد دریافت ۶ جایزه (بهترین جلوه‌های بصری، بهترین جلوه‌های میدانی، بهترین طراحی صحنه، بهترین طراحی لباس، بهترین صداگذاری و بهترین تدوین) بود و توانست سیمرغ بلورین بهترین طراحی لباس را کسب کند.

دندان مار | 1368

«دندان مار» را می‌توان یکی از پرافتخارترین فیلم‌های مسعود کیمیایی دانست، ضمن آنکه بسیاری آن را در کنار «سرب»، بهترین اثرِ فیلم‌ساز در بعد از انقلاب می‌دانند. کارگردان در این فیلم تصویری حقیقی از دورانِ دهه‌ی شصت (به خصوص جنگ) را ارائه داده است. «دندان مار» در هشتمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد، در همان سالی که فیلمِ «هامون» مهرجویی تمام جوایز را درو کرد و داوران تنها نقش‌آفرینی فرامرز صدیقی را شایسته‌ی نامزدی دانستند؛ اما فیلم در عینِ بی‌توجهی جشنواره، توانست جایزه‌ی بهترین فیلم از نگاه انجمن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران را دریافت کند. این فیلم اما برخلاف‌ِ ایران، در دنیا بسیار ستایش شد و توانست برنده‌ی جایزه ویژه جشنواره بین‌المللی فیلم برلین، نامزد هوگو طلایی جشنواره بین‌المللی فیلم شیکاگو، برنده جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره بین‌المللی فیلم مونترال و  نامزد جایزه خرس طلایی جشنواره بین‌المللی فیلم برلین شود. این تنها فیلمِ کارگردان کهنه‌کار است که جایزه‌ی ویژه‌ی هیئت داوران جشنواره فیلم برلین را به دست آورده است. این در حالی است که کیمیایی نامزد جایزه‌ی خرس طلایی جشنواره فیلم برلین نیز در سالِ ۱۹۹۱ شد.

گروهبان | 1369

گروهبان چهاردهمین فیلم کیمیایی که به عوارض پس از جنگ نظر دارد. این فیلم داستان رستم (گروهبان بازنشسته‌ی ارتش) را روایت می‌کند که با خاتمه‌ی جنگ در وضع روحی ناراحت به زادگاهش باز می‌گردد. کیمیایی خود در این فیلم طراحی صحنه و لباس را نیز به عهده داشته و آن را تدوین کرده است. این فیلم در دوره‌ی چهل و هشتم جشنواره‌ی فیلم ونیز (1370)، دوره‌ی  بیست و هشتم جشنواره‌ی فیلم شیکاگو (1371) و دوره‌ی بیست و یکم جشنوارۀ فیلم روتردام (1371) حضور داشته است و توانست نامزد جایزه شیر طلایی جشنواره بین‌المللی فیلم ونیز در سالِ ۱۹۹۲ شود. «گروهبان» از جمله آثار بعد از انقلاب کیمیایی است که به صورت نسبی مورد توجه منتقدان قرار گرفته است.

سفر سنگ |1357

کیمیای سفرِ سنگ را در سالِ ۱۳۵۶ با نگاهی به قصه/نمایشنامه‌ی «سنگ و سرنا» ساخت. سفر سنگ هنگامی ساخته شد و به نمایش درآمد که نخستین جرقه های انقلاب ۵۷ در ایران زده شده بود. فرزانه تاییدی در این فیلم دومین همکاری خود با کیمیایی را انجام داده است. این فیلم برنده‌ی جایزه پلاک طلایی سازمان بین‌المللی سینمای کاتولیک و بهترین کارگردانی جشنواره قاهره در سالِ ۱۹۷۹ شد.  نسخه‌ی بازسازی شده‌ی «سفر سنگ» در سی‌وهشتمین جشنواره‌ی فیلم فجر به نمایش درآمد و هوشنگ کامکار،‌ شادمهر راستین و میترا حجار درباره‌ی آن سخن گفتند.

غزل | 1355

غزل به عنوان نهمین ساخته‌ی کیمیایی، محصول سال ۱۳۵۵ خورشیدی است. این تنها فیلم کیمیایی است که فردین در آن بازی کرده است. کیمیایی، فیلم‌نامه‌ی این اثر را با اقتباس از داستان کوتاهی از بورخس (با عنوان مزاحم) نوشته و در آن مضامین اجتماعی را در کنار یک ملودرام عشقی به تصویر کشیده است. این فیلم برنده‌ی مدال نقره جشنواره بین‌المللی فیلم مانهایم-هایدلبرگدر سالِ ۱۹۷۶ شد.

داش آکل| 1350

داش آکل چهارمین ساخته مسعود کیمیایی است که در سال ۱۳۵۰ خورشیدی به نمایش درآمد. این فیلم بر اساس داستان «داش آکل» از کتاب سه قطره خون نوشته صادق هدایت، ساخته شد.  داش آکل توانست در چهارمین جشنواره فیلم سپاس در تهران و در سال ۱۳۵۰، تقریباً تمام جوایز اصلی را درو کند. از جایزه بهترین فیلم به مفهوم مطلق و بهترین کارگردانی گرفته تا بهترین فیلم‌برداری و بهترین بازیگر نقش دوم مرد (بهمن مفید). نقش اصلی فیلم را بهروز وثوقی بازی کرده است. این فیلم هم‌چنین برنده جایزه بهترین فیلم‌نامه انجمن بین‌المللی فیلم تاشکند در سالِ ۱۹۷۱ نیز شد (البته مستنداتی در این باره وجود ندارد)

پست های مشابه :

نگاهی به قهرمان‌های زخم‌خورده سینمای مسعود کیمیایی به بهانه سال‌روز تولدش | زخم‌خوردگان عاصی تصمیمی غیر منتظره درباره آخرین ساخته مسعود کیمیایی | «خائن‌کشی» در قالب مینی‌سریال عرضه می‌شود / اکران نسخه سینمای بعد از پخش سریال مرور اتفاقات و موفقیت‌های کارنامه امیر آقایی به بهانه پخش سریال «خائن کشی»  | ضد قهرمان یاغی آنالیز مینی‌سریال «خائن کشی» ساخته مسعود کیمیایی به بهانه پایان آن | خورشید رفاقت غروب نمی‌کند