پس از اعلام رای نهایی هیات انتخاب سینمای ایران برای اسکار 2025 و معرفی فیلم «در آغوش درخت»، با انتشار نامهای از سوی فریدون جیرانی خطاب به پرویز شهبازی، کارگردان فیلم «رکسانا»، حاشیههای گستردهای درباره این موضوع به وجود آمد. در نتیجه این حاشیهها شبنم مقدمی به عنوان سخنگوی هیات انتخاب و خود فریدون جیرانی واکنشهایی نشان دادند.
به گزارش فیلمنیوز، از اوایل سال جاری و زمانی که موضوع انتخاب نماینده سینمای ایران در اسکار مطرح شد، بیشتر گمانهزنیها درباره انتخاب فیلم «رکسانا» به کارگردانی پرویز شهبازی برای رسیدن به اسکار بود. اما در روز 31 شهریور و پس از مدتی رایگیری و شایعاتی که درباره این انتخاب بود، بالاخره رای نهایی هیات انتخاب معرفی شد. موضوعی که در این انتخاب جلب توجه میکرد این بود که در میان سه گزینه نهایی که برای این انتخاب در نظر گرفته شده بود، حتی نام «رکسانا» هم دیده نمیشد. این در حالی بود که این فیلم از هفته گذشته اکران محدودی در یکی از شهرستانهای ایران را در اختیار گرفته بود تا بتواند به اسکار برسد. اما حاشیههای با انتشار نامهای منصوب به فریدون جیرانی خطاب به شهبازی، مسیر جدیدتری پیدا کرد.
پریوز شهبازی سال 1401 فیلم «رکسانا» را برای حضور در جشنواره فیلم فجر آماده میکرد که در نزدیکی برگزاری این جشنواره خبر رسید که فیلم از نظر فنی برای حضور در این رویداد آماده نیست. با گذشت دو سال از ساخت این فیلم، خبری از اکران آن نبود تا اینکه در چندماه گذشته و با موفقیت این فیلم در جشنواره فیلم توکیو، شایعه این بر سر زبانها افتاد که قرار است آخرین ساخته شهبازی به عنوان نمانیده ایران در اسکار 2025 حضور داشته باشد.
با انتشار خبر اکران محدود این فیلم در شهرستانها، این شایعه قوت گرفت. اما زمانی که هیات انتخاب گزینههای نهایی را معرفی کرد هیچ نامی از فیلم شهبازی در آنها وجود نداشت. این اتفاق این سوال را از سوی برخی خبرگزاریها و رسانهها مطرح کرد که آیا اصلا فیلم شهبازی در میان آثار به رای گیری گذاشته شده، مورد بازبینی قرار گرفته یا نه؟
اما پس از اعلام نام «در آغوش درخت» به عنوان نماینده ایران نامهای از سوی فریدون جیرانی یکی از اعضای هیاتا انتخاب خطاب به پرویز شهبازی منتشر شد با این مضمون:« آقای شهبازی! «رکسانا» فیلم تلخ و تأثیرگذاری بود؛ یکی از بهترین فیلمهای تو است. فیلمی بود که میشد داخل آن جامعه امروز را دید؛ بحرانهای جامعه را دید و با آدم های هم دلی کرد که داخل این بحرانها گرفتار شدند.خوشحالم که روشنفکری مثل تو به نسلی تعلق دارد که هنوز «گفتمان» دارد و حرف دارد برای گفتن و سینمایش «تشخص» دارد. متاسفم ….» این نامه باعث شد که واکنشهایی درباره انتخاب نهایی هیات انتخاب به وجود بیاید و «در آغوش درخت» یک انتخاب دولتی معرفی شود.
در تقابل با این شایعات ابتدا شبنم مقدمی با خبرگزاری ایسنا مصاحبهای انجام داد و در آن با بیان اینکه این شایعات درست نیست گفت:«هیأت انتخاب نماینده ایران در اسکار ۲۰۲۵ تمامی آثار حائز شرایط حضور در این رقابت را مورد بررسی قرار داد. تعدادی از آثار مطرح شده از جمله سه فیلم «رکسانا»، «صبحانه با زرافهها» و «تابستان همان سال» با توجه عدم اکران تجاری حداقلی در زمان اعلامی اسکار، به منظور حفظ حقوق فیلمسازان آنها و حفظ شانس بررسی درسال آینده، لحاظ نشدند. اعضای هیأت انتخاب در فضایی کاملا حرفهای، با رعایت کامل اصول اخلاق کاری و بدون تاثیر از شایعات مجازی و گمانه زنیهای رسانهای به بازبینی و ارزیابی فیلمهای حائز شرایط قانونی پرداختند و فیلم «در آغوش درخت» با اکثریت مطلق آرای اعضای هیات، در رأی گیری نهایی انتخاب شد.»
پس از این واکنش، فریدون جیرانی هم نامه دیگری منتشر کرد و در آن توضیحاتی درباره این اتفاق و سوتفاهم پیشآمده داد:« سلام، نامهی دیگر، باز هم متاسفم. دوست ندارم نامهی شخصی من به آقای شهبازی این تصور را ایجاد کند که انتخاب فیلم بسیار محترم «در آغوش درخت» برای اسکار یک انتخاب دولتی است،این طور نیست توضیحات سخنگو خانم شبنم مقدمی بسیار درست است. فیلم «در آغوش درخت»، با اکثریت آرا انتخاب شده و فارابی فقط یک رای داشته است و سه فیلم هم کنار گذاشته شده است به دلیلی که خانم مقدمی گفتند. اما تاسف من در انتهای آن نامه برای این بود که من معتقد بودم که «رکسانا» بهترین انتخاب برای اسکار است واز روز اول روی این نظر تاکید کردم اما متاسفم که دیگر دوستان این نظر را نداشتند.»
در ادامه نامه جیرانی، شبنم مقدمی به شکل کاملتر در صفحه شخصی اینستاگرامش به توضیح کامل این موضوع پرداخت و نوشت:«قابل توجه خبرنگاران محترم حوزه سینما، صفحات سینمایی و علاقمندان به سینما و اخبار سینمایی: به عنوان عضو سخنگوی کمیته انتخاب آثار سینمای ایران برای معرفی به آکادمی اسکار 2025، توضیح کوتاهی در اینجا (برای دوستانی که به جز سایتها و خبرگزاریهای رسمی غلاقمند به پیگیری شخصی نیز هستند،) به نظرم ضروری آمد. اینکه تمامی آثار ارائه شده به کمیته که با نظر تکتک اعضا به لیست کوتاه اولیه راه یافتند در حلسات متعدد دیده و بررسی شدهاند معلوم و مشخص است و جز این هم نمیتواند باشد.اینکه در حلسه نهایی فیلم معرفی شده توسط اعضا یعنی «در آغوش درخت» با اکثریت قریب به اتفاق آرا و طی یک فراآیند کاملا دموکراتیک انتخاب شده هم جای هیچ بحثی ندارد.»
مقدمی در ادامه این پست اینستاگرامی به شبهه ایجاد شده درباره فیلمهای «رکسانا» و دیگر گزینههای احتمالی پرداخته و گفته:«دوستان گرامی طبق شیوهنامه آکادمی اسکار، هر فیلمی معرفی میشود میبایست واجد شرایط حداقلی یک هفته اکران تجاری (بلیت فروشی برای عامه تماشاگران و نه صرفا در جنشوارهها) باشد. مرجع تایید وضعیت اکران فیلم برای کمیته انتخاب سازمان سینمایی است و سایت اعلام شده به آکادمی اسکار، «سمفا» (سامانه فروش و اکران) است. نتیجتا هر فیلم سینمایی فارغ از کیفیت اثر میبایست یک هفته روی پرده باشد، سازمان سینمایی اکران را تایید کند و سپس وضعیت فروش و اکران روی سایت «سمفا» قرار بگیرد. از آنجا که تا روز 31 شهریور ماه تایید اکران این سه فیلم («رکسانا»، «صبحانه با زرافهها» و «تابستان همان سال») به کمیته نرسید، اعضا به اتفاق آرا تصمیم گرفتند برای از بین نرفتن بخت بررسی و معرفی این آثار در سال آینده، نام این سه فیلم را از لیست خارج کنند و این چنانچه واضح است هیچربطی به کیفیت هیچ فیلمی ندارد.»
او در آخر نوشته خود درباره برطرف شدن نگرانیها هم گفته:«پس هیچجای نگرانی (و تاسف!) نیست. سازندگان محترم این فیلمها در صورت اکران تا سال آینده فرصت دیده شدن مجدد بررسی و ارائه به آکادمی اسکار را دارند. با این توضیحات به نظرم وقت آن است از حواشی بکاهیم و برای نماینده سینمایمان در اسکار که به حق و با تایید اهل فن، شایستگی نماینده سینمای ایران بودن در آکادمی اسکار را دارد، آرزوی موفقیت کنیم. که سربلندی هر فیلم از سینمای ایران و هریک از افراد منسوب به سینمای ایران سربلندی ما و ایران و سینمای ایران است»
تاییدیه اکران «رکسانا» در حالی به هیات 9 نفره انتخاب ارائه نشده که این فیلم مدتی است در یکی از سینمای شاهینشهر اصفهان به شکل محدود توسط شرکت پخش آن یعنی «فیلیمیران» روی پرده رفته است.