سما بابایی | سینمای غیراستاندارد ایران بارها کشته و مصدوم از خود به جای گذاشته است، روز پنجشنبه دهم اسفند ماه فیلمبرداری سریال سلمان فارسی به کارگردانی داود میرباقری با حادثهای همراه بود. عوامل مشغول فیلمبرداری سریال در روستای خیج شاهرود بودند که بر اثر فرو ریختن پل، بر سرِ هنروران این سریال دو نفر فوت شدند و چهار نفر مصدوم. اما این اولین باری نیست که سینمای ایران با چنین اتفاقاتِ ناخوشایندی مواجه میشود ، از شلیک گلوله به سر کارگردان، تا سقوط منجر به مرگ بازیگر از روی گاری تا همین فرو ریختن پل بر سر هنرواران سریال سلمان فارسی که همگی تلخ و جانکاه هستند.
به گزارش فیلمنیوز، در سینمای غیرِ استاندارد ایران، بارها شاهد مرگ عوامل پروژهها ، جراحت شدید آنها و همچنین وقوع حوادثی همچون انفجار و آتش سوزی بودهایم، مدتی بعد از هر اتفاق، عدهای دربارهی بحثِ ایمنی و بیمهی فعالانِ سینما بحث میکنند و باز گرد فراموشی روی همه چیز پاشیده میشود تا اتفاقی دیگر رخ دهد و چند نفری به کامِ مرگ بروند و خدا نکند که چهرهی مشهوری نباشند که دیگر انگار ککِ هیچکسی هم خیالِ گزیدن ندارد. در این گزارش نگاهی کوتاه داشتهایم به برخی از حوادثی که به مرگ یا مصدوم شدنِ سینماگران منجر شده است و البته نمونههایش بسیار بیشتر است از آنچه در این گزارش میخوانید.
1373 | خط آتش | کشته شدن سید علی سجادی حسینی | علت: شلیک گلولهی جنگی به سر
سیدعلی سجادی حسینی فعالیت در سینما را با دستیاری در فیلمهای خاطره انگیزی چون گلنار، عروس و دزد عروسکها، آغاز کرد؛ اما خیلی زود خود به دنیای فیلمسازی قدم گذاشت و آثار ماندگاری چون مدرسه پیرمردها و ترانزیت (با بازی فرامرز قریبیان) را ساخت. او صبح یک روز کاری در پشت صحنه فیلمش با نامِ «خط آتش» که در اطرافِ شهر اراک فیلمبرداری میشد، با شلیک گلولهای به پیشانیاش قتل رسید. بعدها مشخص شد، یکی از فشنگ های سلاح استفاده شده در فیلم، برخلاف همهی فشنگها «جنگی» بوده نه «مشقی» و تقدیر کارگردان طوری بوده که همان فشنگ بر پیشانی او بنشیند و مرگ او را رقم بزند.
1375 | فصل پنجم | کشته شدن شاهرخ غیاثی | علت: سقوط از گاری حین فیلمبرداری
«رفیع پیتز» کارگردان ایرانی – فرانسوی مشغول فیلمبرداری فیلمِ فصل پنجم بر اساسِ یکی از نمایشنامههای بهرام بیضایی بود که با مرگِ دلخراشِ شاهرخ غیاثی مواجه شد. غیاثی بازیگری تحصیلکرده و در عین حال نقاش و مجسمهسازی قابل بود. او قرار بود در صحنه ای از فیلم، سوار بر درشکهای از میان دشت ها بگذرد، اما اسب ناگهان رم میکند و غیاثی از درشکه به بیرون پرت میشود و بر اثر ضربه میمیرد. تصاویرِ غیاثی از فیلم حذف و زده یاد شاهعلی سرخانی جایگزینِ او شد، اما شاید باشند هنوز عدهای که او را در فیلمِ «بلندیهای صفر»، «مصائب عاشق فقیر» یا «ماهِ مهربان» به یاد آورند.
1386 | آتش سبز | شکستنِ مهره ستون فقرات و قطع تاندونِ پا پگاه آهنگرانی | علت: ریسمان پوسیده
پگاهِ آهنگرانی در فیلمِ آتش سبز به کارگردانی محمدرضا اصلانی قرار بود در تور ماهیگیری معلق میان زمین و آسمان بازی کند، او به ارتفاع 9 متری از زمین میرود و اولین سکانس گرفته می شود. برداشت دوم، این بار در ارتفاع دو و نیم متری تکرار می شود، اما طنابِ تور ماهیگیری به علت پوسیده بودن وزن او را تحمل نکرده و پاره میشود و آهنگرانی نیز به زمین سقوط میکند که طی آن دو نقطه از مهرههای ستون فقراتش می شکند، ربات پشت او پاره می شود و تاندون پای چپش هم قطع میشود. پس از این اتفاق، خانه سینما کمیتهای حقیقت یاب تشکیل داد و برخی از عوامل مقصر اعلام شدند.
1388 | چشمهای نامحسوس | کشته شدن پیمان ابدی سر صحنه | علت: انفجار
پیمان ابدی به واسطهی فعالیتهای بینالمللیاش بهخصوص در سریال موفق «هشدار برای کبری11» نامی شناختهشده در سینمای ایران بود. او اما بعد از سالها فعالیت در فیلمهای حادثهای دنیا، با حادثهای فجیع، جانِ خود را در ایران از دست داد. او سرِ صحنهای از فیلم «چشمهای نامحسوس» قرار بود به جای بازیگر اصلی کوکتل مولوتفی را روشن کند و داخل اتوبوس بیندازد و سپس از آن بیرون بپرد. بار اول فندک عمل نکرد و تا او خم شد کوکتل مولوتف را بردارد و روشن کند، اتوبوس به انتهای مسیر رسیده بود. او دیر خود را از اتوبوس پرت کرد. قرار بود این وسیله نقلیه در دره پایین بیفتد، اما روی سینه پیمان ابدی توقف کرد و مواد منفجره عمل کردند.
1389 | قلب یخی 3 | قطعِ انگشتِ دستِ راست مهران مدیری سر صحنه | علت: لغزش روی زمین
مهران مدیری در سکانسی از سریالِ «قلب یخی» که میتوان آن را از نخستین سریالهای شبکهی خانگی دانست، پایش می لغزد و برای حفظ تعادل به شیشه های شکسته چنگ می اندازد و ناگهان انگشت کوچک دست راستش قطع می شود. مدیری با وجود قطع انگشت، بازی در سکانس را به پایان می رساند و بعد از آن گروه متوجه ماجرا می شوند و او را به بیمارستان میرسانند. انگشت مدیری پیوند زده می شود؛ اما همچنان حس و عصب آن بازنگشته است.
1392| معراجیها | کشته شدن جواد شریفی راد و عوامل پشت صحنه | علت: انفجار
فیلم – سریال «معراجیها»ی مسعود دهنمکی تاکنون پرتلفاتترین اتفاقی است که در سینمای ایران رخ داده است. انفجار در پشتِ صحنهی این اثر منجر به کشته شدن 5 نفر و زخمی شدن 2 نفر شد. این فیلم -سریال در مراحلِ پایانی فیلمبرداری خود بود که در پشت صحنهی آن در شهرک سینمایی دفاع مقدس انفجاری رخ داد و طی آن علی اکبر رنجبر مدیر شهرک سینمای دفاع مقدس، جواد شریفیراد مسوول جلوههای ویژه، رضا فرجی دستیار تولید، مهدی مرادی جلوههای ویژه، جمشید اصفهانیفر نگهبان کشته و حمید شهیری طراح صحنه و مرتضی مولایی در بیمارستان بستری شدند. حالا درست ده سال است که از آن اتفاق میگذرد و همچنان جز پرداخت دیه، کاری برای خانوادهی قربانیان انجام نشده است.
1398 | سریال خوابزده | کشته شدن وحید جعفری سر صحنهی | علت: آتشسوزی
وحید جعفری طراح صحنه خواب زدهها به کارگردانی سیروس مقدم بود که بر اثرِ آتشسوزی ابتدا به کما رفت و سپس درگذشت. این اتفاق پس از پایان فیلمبرداری رخ داد و کسی جز او در صحنه حضور نداشته است. الهام غفوری تهیهکننده سریال در توضیح این حادثه گفته :« کار ما در آن لوکیشنی که وحید جعفری دچار سوختگی شد، تمام شده بود و همه عوامل به خانههای خود رفته بودند. آن لوکیشن باید برای فیلمبرداری بعدی آماده میشد. همه گروه بیرون آمده بودند و نمیدانم چطور شده که وحید دوباره به لوکیشن بازگشته است اما ما احتمال میدهیم در آن لوکیشن گاز پیچیده و او دچار سوختگی شده است.» جعفری در سریال پایتخت ۳ نیز با مقدم همکاری داشت.
در سینمای ایران اتفاقات ناگوار دیگری هم رخ از جمله مصدومیت شدید الناز شاکردوست پشت صحنه فیلم «پیلوت» و یا سقوط مریلا زارعی از روی اسب در سریال «ولایت عشق» که منجر به آسیب دیدگی شدید او شد. از آنجاییکه این گزارش برمبنای اتفاقات و حوادثی است که سر صحنه پروژههای ایرانی اتفاق افتاده است به حادثه منجر به مرگ زنده یاد ارشا اقدسی اشارهای نشده است. این هنرمند بدلکار به هنگام اجرای یک صحنه بدلکاری که در آن باید یک ماشینی چپ میشد دچار حادثه شد. این فیلم یک پروژه بین المللی بود که در شهر بیروت مراحل فیلمبرداری خود را پشت سر میگذاشت.