مروری بر فیلم‌هایی که در عناوین‌شان از واژه «تهران» استفاده کرده‌اند به بهانه روز تهران | با تو هستم ای تهران

چهاردهم مهر ماه روز تهران است. در سال 1285 بعد از اینکه مشروطیت به امضای مظفرالدین‌شاه قاجار می‌رسد، اولین جلسه مجلس شورای ملی در روز 14 مهرماه همان سال در حضور شاه قاجار تشکیل می‌شود و در این جلسه تهران رسما و به‌طور قانونی به عنوان پایتخت ایران انتخاب می‌شود. از آن زمان تا به حال روز 14 مهر به عنوان روز تهران شناخته می‌شود. تهران در سینمای ایران اهمیت زیادی دارد. جدای از اینکه به عنوان کلانشهر بستر مناسبی برای تولید فیلم‌های مختلف است، در بسیاری از آثار از نام تهران هم برای عنوان فیلم‌ها بهره گرفته شده.

به گزارش فیلم‌نیوز، به بهانه روز تهران، نگاهی داریم به فیلم‌هایی که تهران در آنها نقشی محوری دارد و برای عناوین‌شان هم دست روی همین نام گذاشته‌اند.

آواز تهران | کامران قدکچیان | 1370

در فیلم «آواز تهران»، تهران به عنوان یک کلانشهر ناامن و غیرقابل اعتماد معرفی می‌شود؛ درست مثل نگاهی که فیلم‌هایی مثل «آقای هالو» به کارگردانی داریوش مهرجویی براساس آن ساخته شده‌اند. اینکه تهران پر از افراد سودجو است و برای مسافرانی که از شهرهای مختلف به آن قدم می‌گذارند دام پهن می‌کند. «آواز تهران» داستان رحمان، مهاجر شهرستانی است که در تهران با فریدون که کارش قاچاق فیلم‌های ویدئویی است آشنا می‌شود. سادگی رحمان کار دست او می‌دهد و توسط پلیس دستگیر می‌شود. در نهایت هم رویی دیگر از این معامله چرک را شاهدیم که نشان دهنده استفاده ابزاری از آدم‌ها در پایتخت شلوغ است. «آواز تهران« درباره عواقب آرزوهای خام‌دستانه در پایتخت هشدار می‌دهد و به شهرستانی‌ها و روستایی‌ها نهیب می‌زند که جای خوبی برای زندگی نیست. «آواز تهران» جزو کارهای متوسط کامران قدکچیان است اما از نقطه‌نظر منتقدان و پیگیران سینما چندان مقبول نیست.

طهران روزگار نو | زنده یاد علی حاتمی | 1387

«طهران روزگار نو» یک فیلم بر پایه سریال «هزاردستان» ساخته علی حاتمی است که واروژ کریم‌مسیحی ۳ سال پس از درگذشت علی حاتمی آن را به‌صورت یک فیلم سینمایی ۹۰ دقیقه‌ای تدوین کرد. نکته مهم اینکه علی حاتمی وقتی قصد تولید این سریال را داشت دو نام برایش در نظر گرفته بود یکی «هزاردستان» و دیگری «طهران روزگار نو» که نهایتا «هزاردستان» را برای آن برگزید اما کریم‌مسیحی نام دیگر مورد علاقه حاتمی را روی این فیلم 90 دقیقه‌ای گذاشت. داستان فیلم مثل «هزاردستان» از ماجرای سرشماری قبل از شهریور 1320 و سرقت جواهرات عروس خان مظفر شروع می‌شود و بخش‌های مهمی از سریال را دربر می‌گیرد.

شب‌های تهران | داریوش فرهنگ | 1379

«شب‌های تهران» اواخر دهه هفتاد در شرایطی تولید شد که ماجرای قتل‌های زنجیره‌ای و خفاش شب در صدر خبرها قرار داشت. فیلم درباره یک قاتل زنجیره‌ای بود که با پیکان سفید در شهر راه می‌افتاد و دخترهای چشم‌آبی را به قتل می‌رساند. دختری دانشجو برای پیدا کردن راز این قتل‌ها لنز آبی می‌گذاشت و شبی در تهران به راه می‌افتاد تا این قاتل را پیدا کند. تا اینکه بالاخره متوجه می‌شد قاتل، آبدارچی شرکت خودشان است و به خاطر اینکه همسرش را به اتهام خیانت کشته، نمی‌تواند اجازه دهد زن چشم‌آبی دیگری زنده بماند و جنایت خودش را تکرار می‌کند. در این فیلم هم شب‌های تهران ناامن به تصویر کشیده می‌شد. از آنجایی که بحث خفاش شب و قتل‌های زنجیره‌ای در آن زمان داغ بود و بازسازی چنین اثری اهمیت زیادی داشت فیلم «شب‌های تهران» اثر ملتهبی به حساب می‌امد اما جزو فیلمهایی نبود که جایزه‌ای به دست بیاورد. نقدهای زیادی درباره آن نوشته شد اما نهایتا در گیشه فروش به نسبت خوبی داشت.

تهران ساعت 7 صبح | امیرشهاب رضویان | 1381

در فیلم سینمایی «تهران ساعت 7صبح»، تهران به عنوان یک شهر مدرن با خستگی‌ها و روزمره‌گی‌هایش به تصویر کشیده می‌شد. امیرشهاب رضویان یک روز از زندگی چند نفر از شهروندان تهرانی را در یک ساعت بخصوص دست گذاشته بود؛ فیلمی اپیزودیک که در هر بخش، روی زندگی یک شخصیت تمرکز داشت. به‌طور کلی رضویان قصد داشت شمایلی از زندگی مردم در دهه هشتاد به تصویر بکشد و مشکلات و ناکامی‌ها و خستگی‌های آنها را پیش روی مخاطبان بگذارد. داستان فیلم با اعلام ساعت 7 صبح سر چهارراهی شروع می‌شد و داستان زندگی شخصیت‌ها درست از زمانی که قرار بود کار روزانه را شروع کنند مقابل دیدمان قرار می‌گرفت. «تهران ساعت 7 صبح» یکی از فیلم‌های مهم اوایل دهه هشتاد بود و در کارنامه امیرشهاب رضویان هم اثر قابل‌تاملی به حساب می‌آمد.

شبی در تهران | بهرام کاظمی | 1386

فیلم «شبی در تهران» به کارگردانی بهرام کاظمی با بازی رامبد جوان و ماهایا پطروسیان هم زندگی یک زوج را در شبی از شب‌ها در تهران به تصویر می‌کشد. دیدگاه کارگردان دراین فیلم هم متمرکز روی ناامنی و مشکلات زندگی در تهران است. داستان درباره زن و شوهر جوانی است که برای استخام در شرکتی از رشت عازم تهران می‌شوند اما در طول سفر و در تهران مشکلات متعددی سراغ آنها می‌آید. فیلم با اقتباس از فیلم «غریبه‌ها در شهر» به کارگردانی آرتور هیلر ساخته شده اما اثر چندان قدرتمندی نیست. درواقع نمی‌توان آن را یکی از فیلم‌های موفق سینما نامید. حضور رامبد جوان و ماهایا پطروسیان یکی از مهمترین برگ برنده‌های فیلم بود.

طهران تهران | زنده‌یاد داریوش مهرجویی و مهدی کرم‌پور | 1388

سال 88 شهرداری تهران یک فیلم سه اپیزودی سفارش داد که اپیزود اول با عنوان «تهران روزهای آشنایی» توسط داریوش مهرجویی و «تهران سیم آخر» توسط مهدی کرم‌پور ساخته شد. اپیزود «طهران تهران» را قرار بود سیف‌الله داد بسازد که متاسفانه پیش از شروع ساخت فیلم درگذشت. به همین دلیل به اثری دواپیزودی تبدیل شد. اپیزود «تهران روزهای آشنایی» شروعی ضدتهران دارد اما درادامه متوجه می‌شویم این شهر صاحب جاهایی است که می‌توان در آن به آرامش رسید. آغاز این اپیزود قصه خراب شدن خانه یک خانواده است. آنها در آستانه تحویل سال بی‌خانمان می‌شوند اما یک تور تهران‌گردی غصه را از آنها دور می‌کند. مهرجویی تصویری دلچسب از تهران نشان می‌دهد اما این زیبایی زیر کیفیت پایین فیلم فدا می‌شود. در «تهران سیم آخر» هم شهر هویت دارد و این‌بار شخصیت‌های آن که چند جوان عاشق موسیقی هستند محور قرار می‌گیرند و محدودیت‌های نواختن موسیقی در این شهر به محور اصلی آن تیدل می‌شود.

تهران 1500 | بهرام عظیمی | 1392

بهرام عظیمی در فیلم انیمیشنی «تهران 1500» درباره آینده شهر تهران پیش‌بینی کرده و تصویری از تهرانی پیشرفته با تکنولوژی بسیار بالا پیش روی مخاطبانش گذاشته بود. داستان فیلم در سال 1500 شمسی روایت می‌شد؛ زمانی که ربات‌ها هم کنار مردم زندگی می‌کنند و آدم‌های ثروتمند می‌توانند با امکانات پیشرفته پزشکی تا 160 سال زندگی کنند. خیابان‌ها، ساختمان‌ها، وسایل نقلیه و … همگی بسیار مردن شده‌اند و سبک زندگی مردم کاملا تغییر کرده است. شخصیت محوری پیرمردی 160 ساله به نام اکبرآقاست که هنوز عادت‌های دیرینه خودش را حفظ کرده است. عظیمی در این فیلم از بازیگران زیادی دعوت به همکاری کرده بود. مهران مدیری، بهرام رادان، هدیه  تهرانی، حبیب رضایی، گوهر خیراندیش، محمدرضا شریفی‌نیا و … همگی با این اثر انیمیشنی همراه شده بودند. با وجود تلاش‌های زیاد اما «تهران 1500» فیلم موفقی نبود و نتوانست آنطور که باید توجه‌ها را جلب کند.