با درگذشت بیتا فرهی، آخرین مهره اصلی فیلم «هامون» هم از دنیا رفت. سینمای ایران مهر ماه امسال داریوش مهرجویی را از دست داد و مهمترین مهره این فیلم به خاطره‌ها پیوست. در همین ماه، امرالله صابری، از بازیگران این فیلم هم درگذشت و حالا با رفتن بیتا فرهی، «هامون» به فیلمی پر از خاطرات درگذشتگان تبدیل شده است. به این بهانه، نگاهی داریم به خاطرات درگذشتگان فیلم «هامون» و ردپای مهمی که در این فیلم برجا گذاشته‌اند.
به گزارش فیلم‌نیوز، از سال 1368 که فیلم «هامون» ساخته شد تا حالا که 34 سال از تولید آن می‌گذرد، چند وقت یکبار سینمای ایران با یکی از بازیگران این فیلم خداحافظی کرد. حسین سرشار اولین بازیگری بود که این جمع را ترک کرد و بعد از آن جلال مقدم و …
حسین سرشار | سلیمی | پرواز : 6 سال بعد از اکران
حسین سرشار 6 سال پس از بازی در فیلم «هامون» به عنوان اولین نفر این جمع را ترک کرد. سرشار خواننده مطرح اپرا بود و بعد از انقلاب به خاطر رفاقت با داریوش مهرجویی برای اولین بار در فیلم «اجاره‌نشین‌ها» بازی کرد. «هامون» دومین همکاری این بازیگر با مهرجویی بود. سرشار نقش سلیمی، مدیر نمایندگی فروش محصولات پزشکی را بازی می‌کرد؛ فردی که هامون بعدظهرها پیش او بازاریابی می‌کرد. سلیمی تلاش می‌کرد هامون را متقاعد کند طبق اصول پنجگانه فروش، دستگاه‌ها را بفروشد و به هیچ عنوان اجازه ندهد مشتری از دستش دربرود. چالش‌های میان هامون و سلیمی، دیالوگ‌های مهمی را در فیلم رقم زدند.
جلال مقدم | دکتر سماواتی | پرواز : 7 سال بعد از اکران
جلال مقدم در فیلم «هامون» حضوری کوتاه داشت و 7 سال پس از بازی در این فیلم درگذشت. او در این فیلم نقش دکتر سماواتی، روانپزشک مهشید را بازی می‌کرد. روانپزشکی که از مهشید می‌خواست احساساتش را درباره هامون بگوید و در همین سکانس است که خاطرات جوانی آنها مرور می‌شود. یکی از دیالوگ‌های مطرح فیلم زمانی است که هامون به سماواتی می‌گوید: «من مرتب شیلنگ تخته می‌ندازم ولی به هیچ جایی نمی‌رسم دکتر، دارم فرو میرم. به هیچی اعتماد ندارم به هیچی اعتقاد ندارم….» و حتی سماواتی هم نمی‌تواند حال او را بهتر کند.
خسرو شکیبایی | حمید هامون | پرواز : 19 سال بعد از اکران
خسرو شکیبایی 19 سال بعد از درخشش در نقش حمید هامون فیلم داریوش مهرجویی از دنیا رفت. شکیبایی پیش از آنکه نقش حمید هامون را بازی کند، در سینما مشهور نبود و شاه نقش‌هایش روی صحنه تئاتر رقم خورده بود. شکیبایی در هامون نقش مردی را بازی کرد که آرمان‌خواه است، اما به زندگی و همسرش هم تعلق خاطر دارد. کشمکش حاصل از غلیان درونی او باعث شده با همسرش مشاجره‌ای بی‌پایان داشته باشد. شکیبایی در نمایش احساسات درونی گرفتار غلو نمی‌شود و برعکس طوری بازی می‌کند که مخاطب با تضرع بی‌پایان او همراه می‌شود. شکیبایی برای رسیدن به این هدف از همه ابزارها استفاده کرده: صدا، حرکات بدن، طرز راه رفتن و ایستادن. فیلم مهرجویی به اندازه کافی بزرگ هست، اما حمید هامون با شکیبایی معنا شد و شمایل روشنفکر پس از انقلاب را در ذهنها حک کرد.
عزت‌الله انتظامی | آقای دبیری | پرواز : 29 سال بعد از اکران
عزت‌الله انتظامی 29 سال بعد از بازی در فیلم «هامون» درگذشت. او در ادامه همکاری‌های سریالی‌اش با داریوش مهرجویی، سال 68 در شاهکار کارنامه او «هامون»، عهده‌دار یکی از نقش‌های فرعی کار شد. نقشی که شاید اگر توسط بازیگر دیگری غیر از انتظامی بازی می‌شد، کامل زیر درخشش خیره‌کننده بازی خسرو شکیبایی محو می‌شد، اما او کاری با این نقش کرد که حضورهای تک‌سکانسی‌اش در ذهنها ماند. او در سکانس‌های دونفره با حمید هامون، رگباری دیالوگ‌هایش را می‌گوید و نبض صحنه را دستش می‌گیرد. در این سکانس‌ها عمال صحنه تحت کنترل کامل انتظامی است و اوست که جلوی دوربین پادشاهی می‌کند. انتظامی در سکانس معروف دادگاه هم ردی پررنگ از خودش به‌جا گذاشته، انفجار شکیبایی در آن سکانس به یادماندنی به خاطر پیش‌زمینه‌ای است که انتظامی آن را مهیا می‌کند. برخلاف انتظار، بازی انتظامی در این فیلم به چشم هیات داوران نیامد، حتی به خاطر آن کاندیدا هم نشد.
ناصر چشم‌آذر | سازنده موسیقی متن | پرواز : 29 سال بعد از اکران
یکی از ویژگی‌های مهم فیلم «هامون» به موسیقی متن آن برمی‌گردد. ناصر چشم‌آذر، موسیقی‌دان، آهنگ‌ساز و تنظیم‌کننده ایرانی، برای ساخت موسیقی این فیلم تلاش زیادی کرد و آن را براساس موومان آداجو در کنسرتوی ویلون در می ماژور اثر یوهان سباستین باخ ساخت. تک‌نوازی ویولن خاچیک بابایان هم به این موسیقی جلوه ویژه داد. تلفیق موسیقی فیلم با سرگشتگی هامون به ترکیبی بسیار درخشان بدل شده و هنوز هم با یادآوری فیلم در ذهنمان مرور می‌شود. ناصر چشم‌آذر، اردیبهشت 1397 بعد از 29 سال از ساخت موسیقی این فیلم درگذشت.
فتحعلی اویسی | دکتر سروش | پرواز : 32 سال بعد از اکران
فتحعلی اویسی 32 سال بعد از بازی در این فیلم از دنیا رفت. با اینکه نقش پررنگی نداشت اما دکتر سروش به یکی از اتفاق‌های مهم کارنامه‌اش بدل شد. او تا پیش از فیلم «هامون» اکثرا در نقش‌های منفی بازی می‌کرد و به عنوان چهره‌ای جدی شناخته می‌شد. در این فیلم تا حدی موضعش را تغییر داد و در یکی از سکانس‌های فیلم، موقعیت جذابی را از خودش به نمایش گذاشت. وقتی هامون دستگاه را برای فروش پیش او می‌برد و قیمت را برایش می‌نوشت صوتی می‌کشید و بعد سوار ویلچر برقی یکی از بیمارانش می‌شد و با آن سرخوشانه ویراژ می‌داد؛ موقعیتی که پیشتر از اویسی ندیده بودیم. وقتی هم که هامون را با ظرف خون‌گیری و بیهوش پیدا می‌کند، لحنش مجددا جدی می‌شود اما درکل خبری از خشونت در کلامش نیست.
امرالله صابری | تقوی | پرواز : 34 سال بعد از اکران
امرالله صابری، بازیگر نقش تقوی در «هامون» 5 مهر امسال از دنیا رفت؛ 34 سال بعد از بازی در این فیلم. یکی از سکانس‌های درخشان فیلم «هامون» با حضور او رقم می‌خورد. بعد از دیالوگ‌های متعدد او با هامون درباره اینکه اندونزی و فلیپین و تایوان درحال حاضر جایگاه خیلی بهتری دارند و ایران به هیچ جا نرسیده و مخالفت‌های هامون، تقوی ناگهان در خیال آشفته هامون به هیبت یک سامورایی درمی‌آید و شروع می‌کند با همکار دیگرش جعفری که او هم در خیال هامون لباس عربی به تن دارد می‌جنگد و نهایتا سر از تنش جدا می‌شود. نکته جذاب ماجرا اینجاست که سر جدا شده تقوی همچنان به صحبت ادامه می‌دهد و به این ترتیب یکی از صحنه‌های سورئال فیلم شکل می‌گیرد.
داریوش مهرجویی | کارگردان | پرواز : 34 سال بعد از اکران
داریوش مهرجویی، کارگردان فیلم «هامون» از جمله بازمانده‌های نهایی این فیلم بود که متاسفانه مهر امسال، 34 سال پس از «هامون»، سایه‌اش از سر سینمای ایران کم شد. «هامون» یکی از تلخ‌ترین فیلم‌های داریوش مهرجویی است که در آن نشانه‌ای از شوخ‌وشنگی ذاتی این کارگردان دیده نمی‌شود. او به سبک اندیشه‌های فلسفی‌اش با شخصیت اصلی برخورد می‌کند و طبیعی است که خبری از سرخوشی آثار پیش در آن نباشد. شیوه کارگردانی مهرجویی در هامون بارها تحسین شده؛ از میزانسن تا قاب‌بندی. مهرجویی در هامون، حدیث نفس افرادی را می‌سازد که بین آرمان‌خواهی و جهان‌خواهی گیر کرده‌اند. او در جامعه دگرگون شده دهه 60 ، محور این فیلم را انسانی سرگشته قرار می‌دهد که روحش سرشار از تألم و تناقض است. این فیلم در هشتمین جشنواره فیلم فجر، پنج سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی، فیلمنامه، فیلمبرداری، نقش اول مرد، و بهترین تدوین را گرفت.
بیتا فرهی | مهشید | پرواز : 34 سال بعد از اکران
سینمای ایران این روزها در سوگ آخرین مهره اصلی فیلم «هامون» است. بیتا فرهی در نقش مهشید، یکی از مهمترین بازیگران فیلم بود که او هم 34 سال پس از تولید این فیلم، در روز شنبه 4 آبان از دنیا رفت. هامون نخستین فیلم بیتا فرهی بود. او تازه از آمریکا به ایران بازگشته بود که ناصر چشم‌آذر او را برای بازی در هامون به داریوش مهرجویی معرفی کرد. پیش از او قرار بود افسانه بایگان این نقش را ایفا کند که مهرجویی فرهی را ترجیح داد. مهشید زنی سرگشته است که او هم مثل هامون معنای زندگی را گم کرده است. مدام از این شاخه به آن شاخه می‌پرد تا بلکه آرامش به دست بیاورد اما تلاش هایش بیشتر از اینکه به بهبود حالش کمک کنند، او را بدخلق‌تر می‌سازند. مهشید به عنوان نماینده روشنفکران تو خالی و سطحی‌نگر در فیلم معرفی می‌شود.
پست های مشابه :
مروری برکارنامه و افتخارات زنده یاد خسرو شکیبایی به بهانه سالروز درگذشتش | خسرو خوبان
مروری بر مهمترین نقش‌هایی که از بیتا فرهی به یادگار ماند | خدانگهدار بانوی عزیز
واکنش اهالی سینما به قتل شوکه کننده و دردناک داریوش مهرجویی و همسرش | بدرود عالیجناب
اظهارنظر منتقد پیشکسوت درباره دلایل سانسور آثار داریوش مهرجویی | احمد طالبی نژاد : ممیزان فکر می‌کردند پشت هر پلان مهرجویی منظور و کنایه‌ای وجود دارد
