صادق زیبا کلام در گفت و گویی با روزنامه شرق درباره ابعاد مختلف فیلم «غلامرضا تختی» و زندگی شخصی او صحبت به میان آورد که در ادامه بخش هایی از این مصاحبه را خواهید خواند:
اگر کسی به من بگوید آیا این فیلم و آنچه از ایران سال 1340 و زندگی تختی را در آن دوران نشان میدهد فکر نمیکنید بهنوعی کارگردان، فیلمنامهنویس و تهیهکننده خواستهاند نشان دهند که بخشهایی از جامعه امروز ما از نظر سیاسی و اجتماعی شباهتهای عجیبی با بخشهایی از جامعه تختی پیدا کرده؟ ممکن است آخرین نکتهای باشد که سازندگان فیلم برای روایت از ذهنشان عبور کرده باشد و این برداشت من است. اما به نظرم چه خواسته و چه ناخواسته این اتفاق افتاده است و شاید اگر یک نظرسنجی از کسانی که این فیلم را دیدهاند صورت بگیرد، که آیا به نظرتان جنبههایی از این فیلم بیانگر ایران امروز نیست؟ که 60،50 سال از آن زمان فاصله دارد؟ قطعا با این پاسخ روبهرو خواهید شد که تهران و ایران آن زمان، یادآور بسیاری از جنبههای ایران امروز نیست؟ نمیتوانم ثابت کنم اما به نظرم اگر این نظرسنجی صورت بگیرد، شگفتزده خواهیم شد که چه کسر قابل توجهی از کسانی که فیلم را دیدهاند به چنین جمعبندی رسیدهاند که این فیلم به نوعی ایران امروز را نشان دهد.
. تختی هم اگر نفس میکشد، برای مردم است، در فیلم بهدرستی نشان داده میشود که اگر مدال میگیرد و کشتی میگیرد، برای مردم است. در فیلم بهخوبی نشان داده میشود که تختی برای مردم زنده است و بهنوعی شباهتهایی هم با مصدق پیدا میکند. مصدق هم مدام از مردم سخن میگوید. اینجا کمی نگران میشوم؛ چون به ایران 98 پل میخورد. من بهعنوان استاد علوم سیاسی از جاهایی نگران مردم مردم گفتن مصدقها، طالقانیها و تختیها میشوم. برای اینکه خیلی وقتها باید چیزی بگویید که مردم خوششان نمیآید و دوست ندارند آنها را از زبان شما بشنوند. یک فرد پوپولیست هم میگوید مردم، منتها فرق پوپولیست با تختی که هردو میگویند مردم، این است که پوپولیست برای این میگوید مردم که مردم برایش ابراز احساسات کنند و تختی وقتی میگفت مردم، واقعا به این گفته باور داشت و فقط به خاطر اینکه مردم از او حمایت کنند، نبود. آنچه انجام میداد، اعتقادش بود؛ به همین خاطر بود که جایگاهش همیشگی خواهد بود
درست است که مدام به گذشته برمیگردیم، ولی میدانیم چقدر جامعه ایران در 1398 به نسبت ایران 1340 به لحاظ جمعیتی، لایههای تحصیلکرده و مناسبات اجتماعی، مطبوعات، فضای مجازی و سبک زندگی مردم تغییر کرده است. این موارد را نمیتوان نادیده گرفت، اما در پاسخ به سؤال شما، همه این تغییروتحولات در 60 سال گذشته رخ داده، اما کارکردن و به طور دقیقتر، تختیشدن در 1398 تقریبا غیرممکن است. چرا؟ بدبین نیستم که بگویم فرد خوبی مثل تختی دیگر وجود ندارد. شاید امروزه کسانی باشند که صداقت و باورشان به مردم، اگر از تختی بیشتر نباشد، کمتر هم نیست. الی ماشاءالله غلامرضا تختیهایی داریم، اما هیچکدام نمیتوانند در جایگاه تختی 1340 قرار بگیرند، چون نگاه مردم فروردین 1398 با نگاه مردم فروردین 1340 ایران خیلی تفاوت پیدا کرده. قبول دارم تفاوتها مثبت هستند، اما از جهت بحث ما که تختی است تفاوت منفی داشته که آن هم بیاعتمادی مردم به سرمایههای اجتماعی است. من و شما تختی را در سال 1340 سرمایه اجتماعی میدانیم، اما امروزه میزان اقبال و اعتماد عمومی به سرمایه اجتماعی خیلی دشوار است، چون از بس دروغ گفته شده و وقتی به انتها رسیدهاند متوجه شدهاند چیزی تهش نبوده، اعتمادشان را از دست دادهاند.
بسیاری از جنبههای زندگی تختی اگر زمان خودش هم آشکار نشده باشد، 60 سال بعد در فیلمنامه سعید ملکان و بهرام توکلی آشکار میشود. برای سازندگان این فیلم چه فرقی میکند نظر مردم نسبت به تختی مثبت باشد یا نه؛ مهم حقیقتی است که روایت میشود، مثل آب که هرطور جلویش را بگیری راهش را پیدا میکند و معتقدم حقیقت راهش را پیدا میکند