درباره کارگردانان سرشناسی که جلوی دوربین دیگران بازی کردند به بهانه بازی فرزاد موتمن در فیلم «خاطرات «بندباز» | بازیگوشی جلوی دوربین

این روزها «خاطرات بندباز» به کارگردانی «حامد رجبی» در حالی روی پرده‌ی سینماست که «فرزاد موتمن» به عنوان یکی از بازیگرانِ اصلی این فیلم در کنار میرسعید مولویان و معصومه بیگی حضور دارد؛ به همین بهانه سراغِ‌ کارگردانانی رفته‌ایم که در عمرِ هنری خویش، گاهی جلوی دوربینِ دوستان‌شان رفته و بازی هم کرده‌اند؛ هر چند نخواستند این اتفاق برای دفعاتِ دیگر هم رخ دهد. به نظر می‌رسد بازیگر شدنِ این کارگردانان، تنها تجربه‌‌ای بازی‌گوشانه بوده تا درک کنند مزه‌ی مقابل دوربین بودن به جای پشتِ آن قرار گرفتن چه طعمی است.

به گزارش فیلم‌نیوز، یکی از ویژگی‌های خاص فیلم «خاطرات بندباز» ساخته حامد رجبی حضور فرزاد موتمن به عنوان بازیگر جلوی دوربین است. این گزارش مروری دارد بر حضور تعدادی از کارگردانان مطرح سینما که بازیگری جلوی دوربین دیگران را یک یا دوبار تجربه کرده‌اند. از همین رو خیلی از کارگردانان بازیگر از جمله مانی حقیقی، مهدی فخیم زاده، بهروز شعیبی و… از این دسته بندی خارج شده‌اند.

فرزاد موتمن |  خاطرات بندباز

موتمن زمانی در خاطرات بندباز بازی کرد که از مدت‌ها قبل در تدارک ساخت فیلمی بود که به ثمر نرسید؛ او در این فیلم همراه با میرسعید مولویان که این روزها «جنگل پرتقال» را هم در اکران دارد و هم‌چنین معصومه بیگی هم‌بازی شد و توانست تجربه‌ای موفق در اولین حضورش به عنوان بازیگر رقم بزند. او در «خاطرات بندباز» در نقشِ پدری بازنشسته است که هیچ‌گاه نتوانسته ارتباط خوبی با پسرِ خود داشته باشد و حالا حاصلِ همه‌ی زندگی‌اش خانه‌ای است که در تهدیدِ از دست‌رفتن است. او با بازی‌ای درست، تنهایی یک مرد و هراس‌های او را به خوبی نمایان می‌کند.حال باید دید کارگردانِ کهنه‌کاری که کارنامه‌ی هنری‌اش همواره  تحت تأثیر «شب‌های روشن» و موفقیت آن قرارگرفته، در نظر دارد تا بار دیگر این تجربه را تکرار کند یا نه؟

کیومرث پور احمد |  جمشیدیه / گلدن تایم / نگهبان شب

تا چند وقتِ قبل، نامِ کیومرث پوراحمد گره خورده بود به «قصه‌های مجید» حالا اما تصویرِ تلخِ مرگِ اوست که دست از سرِ هیج‌کس برنمی‌دارد؛ اما اگر کارگردانِ شوخ و شنگ زنده بود و این چیزها را می‌شنید، دل‌زده می‌شد. او آثارِ موفقِ بسیاری در سینمای ایران ساخت که تصویرِ ابدی او در تاریخِ سینمای ایران را شکل می‌دهد. پوراحمد در کنار کارگردانی، چند باری هم بازی کرد؛ اولین بار در «قصه‌های مجید» خودش. سال‌های بسیار اما از آن دوران گذشت تا بارِ دیگر در «جمشیدیه» در قالب بازیگر نقشِ کوتاهی ایفا کند. او این تجربه را در «گلدن تایم»‌ به کارگردانی پوریا کاکاوند و «نگهبان شب» به کارگردانی رضا میرکریمی تکرار کرد. کارگردانِ فقید، مقابلِ دوربین هم خود واقعی‌اش بود؛ برای همین هم آن‌چه بازی کرد به دل نشست و پرحلاوت بود.

علیرضا داوودنژاد |  شنای پروانه

علیرضا داوودنژاد (کارگردانِ پرسابقه) در «شنای پروانه» به کارگردانی «محمد کارت» نقش کوتاهی ایفا کرد و بدین ترتیب به جرگه‌ی کارگردانانی پیوست که بازیگری را هم تجربه کرده‌اند. داوودنژاد گفته پیش از این فیلم هم پیشنهادهایی برای بازی داشته، اما هیچ‌وقت این کار را دوست نداشته و نپذیرفته است؛ اما نقشی که کارت در این فیلم به او پیشنهاد کرده، به اندازه‌ای اغواکننده بود تا او راضی به حضور مقابلِ دوربین شود. علیرضا داوودنژاد در این فیلم نقش پدر سالمندی را بازی ‌کرد که پس از کشته‌شدنِ دخترش توسط دامادش در موقعیتی خاصی برای یک تصمیم سخت قرار می‌گیرد. داود نژاد که استادِ‌ بازی گرفتن از نابازیگران است؛ به خوبی از عهده‌ی نقشی که به او سپرده شده بود، برآمد.

همایون اسعدیان |  گفت هر سه نفرشان / بی‌گناهان

همایون اسعدیان تنها ۲۲ سالش بود که در فیلم «گفت هر سه نفرشان» بازی کرد؛ بعد از آن تا سال‌ها هر کارِ دیگری در سینما کرد جز بازیگری. گاهی عکاسی کرد، مدتی فیلم‌نامه نوشت و بعد کارگردان و تهیه کننده شد تا اینکه سرانجام در سریال «بی‌گناهان» به کارگردانی احمد امینی در نقشِ یک روان‌پزشک حضور پیدا کرد. او البته تنها کارگردانی نبود که در این سریال بازی می‌کرد؛ علاوه بر او داریوش فرهنگ، مسعود کرامتی و محمدعلی نجفی هم که سابقه‌ی کارگردانی تعداد زیادی فیلم دارند نیز در این اثر بازی کردند.

بهمن فرمان آرا | مجبوریم

بهمن فرمان‌آرا می‌گوید که عباس کیارستمی به او پیشنهاد داده تا خودش در آثارش بازی کند و بازی‌اش در «بوی کافور، عطر یاس» و «حکایت دریا» شاید بنا به همان توصیه است. اما او را می‌توان تنها کارگردانِ بزرگِ سینمای ایران دانست که در صحنه ‌ی تئاتر هم ایفای نقش کرده و در نمایش «مردی برای تمام فصول» به کارگردانی خودش، روی صحنه تئاتر رفت. اما او علاوه بر آثارِ خودش در «مجبوریم» اثر رضا درمیشیان نیز به عنوان بازیگر حضور داشت. او در این فیلم نقش وکیلی کارکشته را بازی می‌کند.

محمدحسین لطیفی | پیکسل / آقازاده

محمدحسین لطیفی، اولین بار در سریال «نردبام آسمان» بازی کرد؛ اما سکانس‌های او حذف شد تا اولین تجربه بازیگری این کارگردان با سریال اینترنتی «پیکسل» رقم بخورد. او در این سریال به کارگردانی محمود معظمی و خودش نقش یک کارگردان را ایفا کرد. این سریال هنوز فرصت نمایش پیدا نکرده است. لطیفی که سابقه دوستی و همکاری با حامد عنقا را دارد، در سریال «آقازاده» به نویسندگی او و کارگردانی بهرنگ توفیقی نیز ایفای نقش کرده است. «آقازاده» تجربه‌ی موفقی برای او بود.

ابراهیم حاتمی‌کیا |  زندگی خصوصی آقا و خانم میم

اگر فیلمِ «زندگی خصوصی آقا و خانم میم» اثر روح‌ا… حجازی را دیده باشید، حتما دیده‌اید که ابراهیم حاتمی‌کیا در این فیلم نقشی را بازی می‌کند که بسیار دور از آن چهره‌ی کارگردانِ جدی و سرسختِ همیشگی است. او در این اثر، نقش مردی ثروتمند را ایفا کرد که کارمندش با بازی حمید فرخ‌نژاد تصور می‌کرد او از همکاری با همسرش نیت خوبی ندارد و به آن‌ها شک کرده بود. حاتمی‌کیا در این فیلم گریم متفاوتی نسبت به ظاهر همیشگی و واقعی خودش نداشت، اما نقش‌اش بسیار متفاوت بود و برای همیشه در یادها ماند.

مورد ویژه | محمدعلی نجفی

علی شریعتی به محمدعلی نجفی اصرار کرد تا واردِ حوزه‌ی نمایش شود و بدین ترتیب او بعدتر کارگردانِ سریالِ سترگی چون «سربداران» شد که هنوز و هم‌چنان یکی از برترین آثارِ تلویزیون ایران محسوب می‌شود. نجفی در سال‌هایی که در سینما مشغول بود، آثار متعددی کارگردانی کرد و تجربه‌ی معماری‌اش سبب شد تا طراحی صحنه‌ی فیلم‌های بسیار (حتی آنان که خود کارگردان‌‌شان نبود) را نیز انجام دهد؛ اما کارگردانی که حالا سال‌‌هاست فیلمِ جدیدی نساخته، در چندین اثر نیز به عنوان بازیگر حضور پیدا کرده است که از جمله‌ی آن سریال‌هایی چون در چشم باد، آن سوی مه، از دوردست،  ایراندخت، نجوا ، معمای شاه بوده. او از جمله کارگردانانی است که انگار خیلی هم از بازیگری بدش نمی‌آید.