فرنوش ارس خانی: کمال تبریزی از همان سال‌های نخست فعالیتش در سینما، تکلیف خود را با مخاطبش کم و بیش معلوم کرد. تبریزی کارگردانی اهل تجربه‌های نو در فیلمسازی بود و عبور از خط قرمزها و پرداختن به سوژه‌های ممنوعه و حساس، به ویژگی اصلی فیلمهای تبدیل شد. شخصیت‌هایی که او در فیلم‌هایش نیز خلق می‌کرد همگی برآمده از واقعیت‌های آشکار و پنهان جامعه بودند. او که با ساخت «لیلی با من است» و «مارمولک» توانست دو اثر به یادماندنی و جریان ساز را در تاریخ سینمای ایران به نام خود ثبت کند، از جمله فیلمسازانی است که نامش همواره با توقیف گره خورده. سریال «سرزمین کهن» و فیلم «خیابان‌های آرام» از جمله آثار اخیر کمال تبریزی به شمار می‌آیند که با گذشت یک دهه از ساخت‌شان، هنوز در وضعیت بلاتکلیفی قرار دارند.
«لیلی با من است» ۱۳۷۴
پرویز پرستویی/ صادق مشکینی
«لیلی با من است» نخستین فیلمی ایرانی بود که نگاه متفاوت و تازه‌ای به جنگ داشت. صادق مشکینی یکی از پر جلوه‌ترین کاراکترهای کمیک سینمای ایران به شمار می‌آید. توانایی و خلاقیت پرویز پرستویی نیز در اجرای نقش‌های طنز و کنترل مرز باریک کمیک و رئال، سبب خلق کاراکتر جسورانه و متفاوتی توسط این بازیگر شد. پرستویی، صادق مشکینی را با حلاوت و تسلطی مثال زدنی بازی کرد. یک کاراکتر شیرین و بسیار ساده دل و کم تجربه در زندگی، که کاملا به اندازه از حرکات چشم و ابرو، برای القای حس درونی نقش استفاده می‌کند. پرستویی برای بازی در این فیلم، دیپلم افتخار نقش اول مرد را از چهاردهمین جشنواره فجر بدست آورد.
«مهر مادری» ۱۳۷۶
فاطمه معتمدآریا و حسین سلیمانی / مینا فهیمی و مهدی
سیمای فاطمه معتمدآریا در سینمای ایران، الگوی پذیرفتنی و شمایل آشنا و جاافتاده از وضعیت انسانی زن در جامعه است؛ یک شخصیت صادق و چند وجهی با ویژگی‌های شاخص مادرانه. جنس بازی معتمدآریا در «مهر مادری»، فضای دراماتیک و نوع ارتباط مینا و کودک بزهکار را روشن‌تر جلوه داده است. مینا، تصویری ساده از یک مادر و زنی مددکار است که بر بازی حسی و درونی استوار است. شخصیت مهدی نیز چهره‌ای تازه از یک کودک در سینمای دهه هفتاد بود: یک پسر بچه بزهکار، برآمده از شرایط نامتعادل جامعه. حسین سلیمانی که با «مهر مادری» بازیگری را آغاز کرد، بازی‌اش در این فیلم مورد توجه و تحسین قرار گرفت.
«شیدا» ۱۳۷۷
لیلا حاتمی و پارسا پیروزفر / شیدا فاطمی و فرهاد هرندی
«شیدا» از جمله فیلمهای عاشقانه محبوب در سینمای پس از انقلاب است. نقش آفرینی ملموس و عمیق لیلا حاتمی در شیدا، در فهرست بازی‌های برتر دهه هفتاد قرار دارد. شیدا با بازی درونی لیلا حاتمی، دختری نجیب با احساسات کنترل شده است که به شکل منحصر به فرد فرهاد را عاشق کرده و جاذبه آفرینی می‌کند. پارسا پیروزفر در نقش فرهاد نیز کار دشواری بر عهده داشته است. رابطه مخاطب با پیروزفر در وضعیت متفاوتی شکل می‌گیرد. او در نقش فرهاد، جوان رزمنده و عاشق، با چشمان بسته، تنها با دیالوگ‌ها و با رعایت آکسان گذاری، احساس دلبستگی، رنج و پریشانی را بروز می‌دهد.
«مارمولک» ۱۳۸۲
پرویز پرستویی / رضا مثقالی
«مارمولک» یک کمدی استثنایی در سینمای ایران، در باب وضعیت یک زندانی و خلافکار خرده پا است که طی یک بازیگوشی، ردای روحانیت بر تن کرده و موجب خنده آفرینی می‌شود. بی تردید، آنچه باعث محبوبیت ادامه دار کاراکتر رضا مثقالی طی این دو دهه شده، نقش آفرینی پرویز پرستویی، بازیگر معتبر و تثبیت شده و شناخت و درک درست او از شخصیت و طبقه اجتماعی رضا مثقالی است. رضا مارمولک از جسورانه‌ترین نقش‌های تاریخ سینمای ایران، فرصت گرانمایه برای بروز خلاقیت‌های فردی پرستویی در بازیگری و نقطه اوج هنرنمایی او در کمدی بود. پرستویی با کمک لحن درست و نگاه‌ها و حرکات دقیق و هوشمندانه، بازی سراسر جذاب و پرکشش از خود به نمایش گذاشته است.
«یک تکه نان» ۱۳۸۳
رضا کیانیان و هومن سیدی / سرباز و آسیابان، کندودار و گاریچی
کمال تبریزی پس از توفیق در ژانرهای دفاع مقدس و کمدی، در «یک تکه نان» سراغ ساخت یک فیلم دینی با ساختاری متفاوت رفت. تبریزی بعد از همکاری با رضا کیانیان در «دوران سرکشی»، «گاهی به آسمان نگاه کن» و «فرش باد»، در «یک تکه نان» ایفای سه نقش متفاوت تیپکال با گریم‌های بسیار سنگین را به او سپرد. کاراکترهایی که هریک حقیقت نمایش‌گری و توانایی رضا کیانیان را در بازیگری بیشتر آشکار ساختند. «یک تکه نان» اولین فعالیت جدی هومن سیدی در بازیگری است و این فیلم تاثیر بسزایی در معرفی او به سینمای ایران داشت. سیدی با ایفای نقش یک جوان ساده، معصوم و کم حرف توانست حضوری قابل قبول در این فیلم داشته باشد.
«طبقه حساس» ۱۳۹۲
رضا عطاران / آقای کمالی
نقش رضا عطاران در «طبقه حساس»، کاریکاتوری جذاب از یک مرد به ظاهر متدین و ریاکار است. آقای کمالی، مردی به شدت متعصب است که نسبت به دفن شدن مرد نامحرم در طبقه بالای مزار همسرش، حساسیت نشان داده و معترض می‌شود. حضور متفاوت رضا عطاران در «طبقه حساس»، از نقاط قوت فیلم است. عطاران در «طبقه حساس»، موقعیت پیچیده‌تری نسبت به سایر نقش‌هایش تجربه کرده. بازی او در نقش آقای کمالی، مرد پا به سن گذاشته و لجوج، در مرز باریک کمدی و جدی قرار دارد. رضا عطاران برای بازی در این فیلم، سیمرغ نقش اول مرد را از سی و دومین جشنواره فجر بدست آورد.
