مروری بر ده فیلم مهم کارنامه فرامرز قریبیان به بهانه سال‌روز تولدش | همیشه در اوج

فرامرز قریبیان سال ۱۳۵۱ با نقش‌آفرینی در فیلم «خاک» مسعود کیمیایی اولین نقش مهمش را به تصویر کشید اما شهرت او به بازی در نقش قدرت فیلم «گوزن‌ها برمی‌گردد؛ نقشی که در کارنامه‌اش ماندگار شد. قریبیان پس از «گوزن‌ها» مسیر قدرتمندی را در سینما پیش گرفت و آثار موفقی را در کارنامه‌اش باقی گذاشت. سه بار سیمرغ در دستانش قرار گرفت و چهار بار هم نامش در فهرست نامزدهای سیمرغ به ثبت رسید. یکشنبه 27 آبان، سال‌روز تولد فرامرز قریبیان است؛ بازیگری که سال 1398 پس از بازی در فیلم «خروج» از سینما خداحافظی کرد.

به گزارش فیلم‌نیوز، به بهانه سالروز تولد فرامرز قریبیان مروری داریم بر ده فیلم مهم کارنامه بازیگری او. درکارنامه پربار قریبیان بیشاز ده‌ها نقش ماندگار ثبت شده و این نقش‌ها انتخاب تحریریه فیلم‌نیوز است.

خاک | مسعود کیمیایی | 1351

بعد از تجربه بازی در فیلم «بیگانه بیا» به کارگردانی مسعود کیمیایی، فرامرز قریبیان در فیلم «خاک» این کارگردان نقش مسیب را بازی کرد. فیلم براساس رمان «آوسنه بابا سبحان» نوشته محمود دولت‌آبادی ساخته شد و قریبیان نقش یکی از پسران باباسبحان را داشت. او در همراهی با جعفر والی و بهروز وثوقی نقش مردی روستایی را بازی کرد که روی زمین کار می‌کرد. زمانی که همسر خارجی ارباب به همراه مباشر شرورش غلام از آنها می‌خواهد زمین راپس دهند، مسیب و برادرش مخالفت می‌کنند و اینجاست که جدالی میان آنها درمی‌گیرد. خود قریبیان «خاک» را اثر چندان موفقی در کارنامه‌اش نمی‌داند و معتقد است انتخاب نقش همسر ارباب می‌توانست بهتر از این باشد. با این حال قریبیان با «خاک» توانست خودی نشان دهد و بعدتر در «گوزن‌ها» به شهرت برسد.

گوزن‌ها | مسعود کیمیایی | ۱۳۵۳

قهرمان اصلی فیلم سینمایی «گوزن‌ها»، ‌سید است؛ مردی بامعرفت با بازی بهروز وثوقی که اسیر مواد شده و هویتش را از دست داده است. رفیقش قدرت با بازی قریبیان به کمکش می‌آید تا هویت از دست رفته را به او بازگرداند. قدرت از روزهای خوب او می‌گوید و تلاش می‌کند او را به دوران اوج باز گرداند و از این جهت بازی‌اش اهمیت زیادی پیدا می‌کند. فیلم «گوزن‌ها» سال 1353 ساخته شد و شهرت زیادی برای قریبیان رقم زد؛ تا جایی که خودش هفته گذشته تعریف کرد بعد از اولین روز اکران فیلم، مخاطبان او را روی دست گرفته‌اند و با خودشان برده‌اند. قریبیان با «گوزن‌ها» خالق یکی از شخصیت‌های متفاوت کیمیایی شد. این فیلم در زمان اکران دچار حاشیه شد و پایان آن تغییر کرد اما این مسائل نه از اهمیت فیلم کاست و نه تغییری در محبوبیت «گوزن‌ها» به وجود آورد. قریبیان بعد از «گوزن‌ها» بیشتر در مرکز توجه‌ها قرار گرفت.

سفیر | فریبرز صالح | 1361

قیس‌ابن مسهر یکی از متفاوت‌ترین نقش‌های کارنامه قریبیان است. او مختصات بازی در یک اثر تاریخی را پذیرفته و جنس بازی‌اش را متناسب با این نقش تغییر داده است. ماجرا از این قرار بوده که قیس از سوی حسین‌بن‌علی(ع) با نامه‌ای راهی کوفه می‌شود اما در راه توسط ماموران ابن زیاد، والی کوفه دستگیر می‌شود و به زندان می‌افتد. در زندان به او می‌گویند در صورتی که علیه حسین‌ابن‌علی(ع) سخنرانی کند آزاد خواهد شد. او شرط را می‌پذیرد و روی منبر می‌رود اما علیه یزید سخنرانی می‌کند. بعد از آن هم به دستور ابن زیاد کشته می‌شود. قریبیان با این نقش چالشی جدی داشته و آنطور که خودش گفته برای ایفای آن اسب‌سواری یاد گرفته است.

سناتور | مهدی صباغ‌زاده | ۱۳۶۲

«سناتور» به کارگردانی مهدی صباغ‌زاده، از جمله فیلم‌هایی است که قریبیان در سینمای بعد از انقلاب بازی کرد. در این فیلم نقش استوار حق‌گو را دارد؛ فردی که مقدار زیادی هروئین جاسازی‌شده در یک کامیون را کشف کرده. قریبیان در این فیلم تصویری تازه از شمایل قهرمان ارائه می‌کند که به دنبال برقراری عدالت است. قریبیان به‌خوبی توانسته با مختصات سینمای اکشن همراه شود و از بدن و حالات صورتش در ارتباط با ویژگی‌های نقش استفاده کند. استوار حقگو جزو شخصیت‌های محبوب کارنامه فرامرز قریبیان است و حتی در بازپخش‌ها هم مورد توجه قرار گرفته است. نکته مهم اینکه علاوه بر بازی خوب قریبیان، دوبله منوچهره اسماعیلی هم کاملا روی شخصیت استوار نشسته است.

ترن | امیر قویدل | ۱۳۶۶

قریبیان در فیلم «ترن» به کارگردانی امیر قویدل، نقش یک سوزنبان را بازی می‌کرد؛ سوزنبانی مسن‌تر از سن واقعی خودش. داستان فیلم در دوران انقلاب روایت می‌شود و درباره قطاری است که به سمت  اصفهان حرکت می‌کند و مورد توجه نیروهای انقلابی قرار می‌گیرد. نگاه‌های گیرا، ‌سکوت‌های به‌جا و حرکت بدن قریبیان به‌قدری دقیق ساخته شده که این شخصیت را باورپذیر می‌سازد. خود قریبیان روایت‌های جالبی از بازی در این فیلم دارد از جمله این که گفته: «زمان فیلمبرداری ترن، برای مسلط شدن به نقش، شخصا هدایت قطار را یاد گرفته بودم و راهبر ترن با اعتمادی که به من پیدا کرده بود، سر صحنه حاضر نمی‌شد.» بازی خوب قریبیان در ترن و ارائه یک قهرمان مقتدر و زخم خورده به عنوان یک شمایل تازه در سینمای پس از انقلاب،‌مورد توجه خاص و عام قرار گرفت. او توانست از ششمین دوره جشنواره فیلم فجر سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد را دریافت کند.

ردپای گرگ | مسعود کیمیایی |۱۳۷۰

«رد پای گرگ» یکی از مهمترین فیلم‌های کارنامه مسعود کیمیایی است. رضا با بازی فرامرز قریبیان کشته‌ومرده رفاقت است و بهایش را در این مسیر می‌پردازد. به جای رفیقش صادق حبس می‌کشد و سال‌های جوانی‌اش را در تبعید و دور از معشوق می‌گذراند. تا اینکه باز هم به خواست او به تهران برمی‌گردد. بعد از سال‌ها بالاخره می‌فهمد که صادق هیچ‌وقت با او روراست نبوده و از پشت به او خنجر زده است. اینجاست که رضا بالاخره مقابل رفیق قدیمی می‌ایستد، دست به چاقو می‌برد و او را می‌کشد. قریبیان با توجه به همکاری‌های مداوم با مسعود کیمیایی، به‌خوبی به حال‌وهوای قهرمان‌های او واقف است. ابتدای فیلم سعی می‌کند رابطه مریدی‌اش را نسبت به رفیق و مرادش صادق خان حفظ کند. سرش را بالا می‌گیرد و با قدرت کنارش می‌ایستد. در زندان به خاطر تنهایی و فکر و خیال‌ به مرز فروپاشی می‌رسد. قریبیان در این نقش یک جایی به بعد با گریم، به رضایی میانسال و آرام تبدیل می‌شود که باز هم حاضر است برای صادق خان هرکاری بکند. بعد از کتک خوردن به خاطر دختر صادق‌خان و شنیدن حرف‌های طلعت عصیان می‌کند و اوج خشمش را به نمایش می‌گذارد. قتل صادق یکی از درخشان‌ترین سکانس‌های بازی اوست.

می‌خواهم زنده بمانم | ایرج قادری | ۱۳۷۳

قریبیان در فیلم می‌خواهم زنده بمانم نقش مردی را بازی می‌کند که از همسرش جدا شده و با زنی دیگر ازدواج کرده است. فرزندش از زن قبلی دست به خودکشی زده و همسر جدید در مظان است. حالا همه تلاش اصلان اثبات بی‌گناهی همسر است. او برای رسیدن به این هدف چاره‌ای ندارد جز جنگ و جدل با دادگاه.‌ «می‌خواهم زنده بمانم» از دو جهت در کارنامه فرامرز قریبیان اهمیت دارد؛ یکی خود نقش است که زمینه یک بازی حسی برای او را فراهم کرده. پیش از این او را عمدتا در نقش مردان با صلابت و مقتدر می‌دیدیم. دیگر اهمیت فیلم به فروش بالای آن برمی‌گردد. درام جنایی زنده‌یاد قادری تبدیل به فیلمی محبوب و پرفروش شد و بازی بازیگران از جمله قریبیان حسابی به چشم آمد.

مرد بارانی | ابوالحسن داوودی | ۱۳۷۸

‌سال ۸۶ فرامرز قریبیان به عنوان بازیگر نقش اصلی فیلم «مرد بارانی» انتخاب شد. دکتر هادی بارانی، از سال‌ها پیش تلاش می‌کرد با کمک داروهای گیاهی، راهی برای درمان سرطان بیابد. او مردی نابغه است که در زندگی شخصی دچار مشکل شده. در محل کار هم مشکلاتی دارد و در همین شرایط سر و کله عشق قدیمی‌اش پیدا می‌شود. فرامرز قریبیان حالات دکتر را طوری بازی می‌کرد که ما بدون کمک به توضیحات شفاهی پی به درون او ببریم. حالات چهره و شیوه نگاه‌هایش به کمک دقیق‌تر شدن این نقش آمده بود. شخصیت دکتر بارانی جزو بهترین نقش‌های کارنامه قریبیان است که به خاطر آن در جشنواره هجدهم فجر سیمرغ نقش اصلی گرفت.

رقص در غبار | اصغر فرهادی | ۱۳۸۱

‌قریبیان در ابتدای دهه هشتاد در دو فیلم ابتدایی اصغر فرهادی بازی درخشانی به نمایش گذاشت. او در «رقص در غبار» نقش پیرمردی عبوس و منزوی را بازی می‌کند که شغلش مارگیری است. جوانی به طور اتفاقی او را همراهی می‌کند و اینجاست که پرده از گذشته او و نیز جوان برداشته می‌شود. مهم‌ترین ویژگی بازی قریبیان در این فیلم،‌ سکوت است و چهره‌ای عبوس. این دو حکایت از گذشته تلخ مرد دارند که در نهایت ذره ذره به آن پی می‌بریم. این اتفاق نه کلیشه‌ای بلکه به شکل آرام و باورپذیر رخ می‌دهد. فصل تحول مرد مارگیر هم امتیاز بازی خوب قریبیان در رقص در غبار محسوب می‌شود. قریبیان موفق شد برای این نقش جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را از جشنواره فیلم آسیا پاسیفیک و جایزه گرگ نقره‌ای را از جشنواره بین‌المللی فیلم مسکو ۲۰۰۳ به دست آورد.

گناهکاران | کارآگاه تدین | 1390

گناهکاران دومین فیلمی است که فرامرز قریبیان کارگردانی کرد و خودش هم در نقش کارآگاه تدین ظاهر شد. کارآگاهی خودرای و شجاع که در آستانه بازنشستگی است و ترجیح می‌دهد با جسارت خودش پرونده را پیش ببرد. او نقطه مقابل کارآگه روانگر با بازی رامبد جوان است؛ فردی ترسو و محافظه‌کار که بیشتر از کارآگاه تدین در مرکز توجه و احترام است از این جهت هیچکس فکرش را هم نمیکند که قتل توسط او انجام شده باشد. قریبیان در این فیلم الگویی جدید از یک پلیس ایرانی به نمایش گذاشت و خیلی از نکات کلیشه‌ای که تا قبل از ساخت این فیلم در آثار پلیسی با آنها مواجه بودیم را پشت‌سر گذاشت. «گناهکاران» هم به لحاظ کارگردانی و هم بازیگری اثری قابل‌تامل در کارنامه قریبیان بود.