مروری بر رقص‌های سرخوشانه مشهورسینمای ایران به بهانه اکران فیلم «عروسی مردم»| ای خوش‌ کمر برقص‌آ

رقص در فیلم‌های سینمایی کاربردهای مختلف دارد. درست است که در فیلم‌های کمدی، می‌خنداند و توجه جلب می‌کند اما در بسیاری از فیلم‌های مهم، نشانه فضای شاد زندگی شخصیت‌هاست؛ یک جور شادی موقتی که می‌رود تا به اتفاق‌های مهم و بحران‌های بعدی بیانجامد. مدتی پیش به بهانه اکران فیلم «جنگ جهانی سوم»، پرونده‌ای درباره رقص‌های مهم تلخ سینمای ایران منتشر کردیم و حالا در این پرونده به بهانه اکران «عروسی مردم»، روی رقص‌های شاد ماندگار دست می‌گذاریم.

به گزارش فیلم‌نیوز، تعداد سکانس‌های مشهور رقص شاد در فیلم‌های سینمایی ایرانی کم نیست. رقص مهران مدیری و شریفی‌نیا در «دایره زنگی»، امین حیایی و محمدرضا گلزار در «کما»، رقص رویا تیموریان در «کافه ستاره» یا رقص‌های فیلم‌های «همه می‌دانند»، «مکس»، «قانون مورفی» و … از یادمان نرفته است. گزینه‌های این پرونده صرفا انتخاب‌های تحریریه فیلم‌نیوز است.

اجاره‌نشین‌ها |  کارگردان: داریوش مهرجویی | 1365

یکی از به‌یادماندنی‌ترین سکانس‌های رقص شاد در سینمای ایران متعلق است به فیلم «اجاره‌نشین‌ها» به کارگردانی داریوش مهرجویی. شخصیت قندی با بازی اکبر عبدی، بعد از دعوا و تنشی که اهالی ساختمان با کارگرها دارند، کنار آنها می‌نشیند و برای اینکه جو را آرام کند، دست می‌زند و بعد هم بلند می‌شود و می‌رقصد. به‌طور کلی سکانس مهمانی در فیلم «اجاره‌نشین‌ها» اهمیت زیادی دارد و همین صحنه خوشحالی و رقص که در آرامش کامل اتفاق می‌افتد، باعث می‌شود حال مخاطبان بعد از یک جار و جنجال طولانی جا بیاید و آماده تماشای سایر اتفاق‌های جنجالی شوند.

فرش باد| کارگردان: کمال تبریزی | 1381

سکانس‌ رقص در فیلم «فرش باد» هم خاطره‌انگیز است. این فیلم درباره نزدیکی میان فرهنگ‌ها به واسطه هنر است و این رقص، زمانی اتفاق می‌افتد که یک ایرانی و یک ژاپنی، برای هدفی مشترک باهم به تعامل رسیده‌اند و یکجورهایی نشانه همان نزدیکی فرهنگ‌هاست. رضا کیانیان به همراه تاکاآکی انوکی، بازیگر ژاپنی، با آهنگی کاملا ایرانی می‌رقصند. نکته جالب اینجاست که بازیگر ژاپنی رقص ایرانی را تمرین کرده و شبیه کیانیان می‌رقصد.

کما | کارگران: آرش معیریان | 1382

امین حیایی جزو بازیگرانی است که در فیلم‌هایش زیاد رقصیده اما سکانس رقص فیلم «کما» از جذابترین آنهاست. او در نقش یک پسر لات پایین شهری به اسم حسن، با یک آقازاده به اسم امیر آشنا می‌شود و به پیشنهاد او، ضبط صوت ماشین‌های یکسری از مقامات بالا را می‌دزدند. وقتی به خانه می‌آیند یکی‌یکی نوارهای داخل هرکدام از ضبط‌ها را امتحان می‌کنند و با آهنگ‌های آنها، ایرانی و هندی و خارجی و … می‌رقصند. سکانس رقص در «کما» درواقع شروع رفاقت میان حسن و امیر است. آنها بدون توجه به جایگاه اجتماعی و معیشتی، کنار هم می‌رقصند، مقامات را مسخره می‌کنند و رفاقتشان شکل می‌گیرد.

مهمان مامان | کارگردان: داریوش مهرجویی | 1382

در فیلم «مهمان مامان»، زمانی که بالاخره بعد از تلاش‌ها و خون‌دل‌خوردن‌های فراوان، شام آماده می‌شود و از همسایه‌ها هم دعوت می‌کنند تا سر سفره حاضر شوند، همه با کت‌وشلوار و کروات، رقص‌کنان غذاها را سر سفره می‌اورند و بعد از شام هم مردها دست‌جمعی وسط سفره می‌رقصند. در این‌جا هم داریوش مهرجویی از این رقص و حال خوشایند به عنوان یک زنگ‌تفریح برای اتفاق‌های تلخ بعدی استفاده کرده است. درست بعد از این سکانس خوشحال است که پای دعوت بی‌جای پدر خانواده به میان می‌آید و مادر راهی بیمارستان می‌شود.

ازدواج به سبک ایرانی | کارگردان: حسن فتحی | 1385

یکی از باشکوه‌ترین صحنه‌های رقص را در فیلم »ازدواج به سبک ایرانی» دیده‌ایم. ماجرا از این قرار است که حاجی با ازدواج دخترش با یک پسر خارجی مخالف است و نهایتا بعد از اینکه با هزار جور دردسر و شرط و شروط این ازدواج را می‌پذیرد قرار می‌شود مراسمی برگزار کنند که تمام آیین ازدواج سنتی ایرانی در آن رعایت شــود. برای همین هم گروه رقص نمایشی دعوت می‌کنند که طبق برنامه‌ریزی خاصی در عروسی برقصند. حاجی هم با اینکه فکر می‌کند رقصیدن برای سن و سال و جایگاه او مناسب نیست اما با اصرار دایی عروس بالاخره راضی می‌شود از جا بلند شود و خیلی کوتاه برقصد. رقص طولانی فیلم به این جهت اهمیت دارد که توانسته است شمایی کلی از مراسم عروسی ایرانی به نمایش بگذارد.

پستچی سه‌بار در نمی‌زند | کارگردان: حسن فتحی | 1387

در فیلم «پستچی سه‌بار در نمی‌زند»، امیر جعفری در نقش یک مرد جاهل‌مسلک به اسم ابرام ظاهر شده که عاشق زنی به اسم مهوش است و در ابتدای فیلم و در زمان سرخوشی، با همان هیبت لاتی، با ساز او می‌رقص. رقص ابرام در کنار مهوش، درواقع نشان‌دهنده ویژگی‌های شخصتی و همچنین روابط عاشقانه‌اش با مهوش است و کاملا هدفمند برای این فیلم در نظر گرفته شده.

 درباره الی | کارگردان: اصغر فرهادی | 1388

سکانس رقص کوتاه در فیلم «درباره الی» از چند جهت اهمیت دارد. اول اینکه اصغر فرهادی در نقطه شروع فیلم به مخاطبانش فرصت می‌دهد تا از خوشحالی و هیجان این چند دوست در سفر شمال لذت ببرند. با این سکانس رابطه میان تک تک شخصیت‌ها را معرفی می‌کند و میزان صمیمیت میان زن و شوهرها را نشان می‌دهد. شیوه‌ای که بعدها در نقطه شروع فیلم‌های «فروشنده» و «همه می‌دانند» هم از آن استفاده می‌کند. ماجرای رقص از جایی شروع می‌شود که آنها بالاخره بعد از تلاش زیاد ویلایی پیدا می‌کنند. امیر با بازی مانی حقیقی به خاطر اینکه کسی نظرش را نمی‌پرسد شاکی می‌شود و همه به زور از او می‌خواند بیاید وسط و برقصد.

یه حبه قند | کارگردان رضا میرکریمی | 1390

در فیلم «یه حبه قند» با چند رقص جذاب روبه‌روییم. اوایل فیلم جعفر با بازی رضا کیانیان که داماد خانواده است، به محض ورود به خانه، همان‌جا جلوی در «نقل‌ونبات آوردیم، دخترتون رو بردیم» می‌خواند و می‌رقصد و در جایی دیگر وقتی همه بچه‌ها لباس‌های تمیز پوشیده‌اند و همه اعضای خانواده منتظر مراسم عروسی هستند، شخصیت هرمز با بازی اصغر همت قابلمه را از بچه‌ها می‌گیرد و شروع می‌کند به زدن و بقیه هم همراهش می‌رقصند. این فضا خوشحالی و آمادگی برای مراسم عروسی را تداعی می‌کند؛ مراسمی که هیچ‌وقت برگزار نمی‌شود.

 دلم می‌خواد | کارگردان: بهمن فرمان‌آرا | 1392

در فیلم »دلم میخواد«، بهرام نویسنده‌ای است که هرکاری می‌کند نمی‌تواند داستان جدیدی بنویسد و از این رو احساس افسردگی می‌کند. بعد از اینکه به روانپزشک مراجعه می‌کند، در تخیلاتش دختربچه دستفروشی را می‌بیند که یک سی‌دی موسیقی به او می‌فروشد و از آن به بعد است که که در تخیلاتش موسیقی شادی می‌شنود و مدام دلش می‌خواهد برقصد. این رقص، به تمام مردم شهر سرایت میکند و در بخش مهمی از فیلم ادامه دارد. درست است که در نهایت این رقص معنایی تلخ دارد اما در سکانس‌هایی که مردم شهر در پاساژ و خیابان و پارک‌ها دسته جمعی می‌رقصند، موقعیت جذاب وشادی ایجاد شده.

نهنگ عنبر | کارگردان: سامان مقدم | 1395

در فیلم «نهنگ عنبر»، رقص‌ها از این جهت اهمیت دارند که کارگردان به واسطه آنها حال‌وهوا و علاقه‌مندی‌های این طیف از جوانان دهه شصت را به تصویر می‌کشد. در «نهنگ عنبر1» همان ابتدا ارژنگ را می‌بینیم که مقابل آینه ایستاده و با انواع آهنگ‌های شاد ایرانی و خارجی می‌رقصد و بعد متوجه می‌شویم در کار تکثیر نوار موسیقی است. در «نهنگ عنبر2» رقص اهمیت بیشتری دارد. یکی از جذاب‌ترین سکانس‌های فیلم، همان رقص دسته‌جمعی پسرها و دخترهاست که برای آن از یک گروه موسیقی خارجی الگو گرفته‌اند و سکانس جذاب دیگر، رقص تک‌نفره ارژنگ در پارک است. آنها یکبار هم شب چهارشنبه‌سوری به همراه اهالی محله، دسته‌جمعی می‌رقصند که یک‌جورهایی نشانه جذابیت چهارشنبه‌سوری‌های قدیمی است.

هزارپا | کارگردان: ابوالحسن داوودی | 1397

در فیلم «هزارپا» با رقصی طولانی روبه‌رو هستیم. جواد عزتی در نقش منصور، زمانی که متوجه می‌شود نقشه‌های‌شان عملی شده و الهام از رضا خوشش آمده، آهنگ می‌گذارد و با رضا شروع می‌کند به رقصیدن. رقص «هزارپا» واکنش‌های مختلفی داشت. عده زیادی از آنجایی که پیش از این رقص این دو کمدین را کنار هم ندیده بودند، به هیجان آمدند و آن را یکی از دالیل جذابیت فیلم دانستند اما از طرف دیگر، خیلی‌ها خرده گرفتند که فیلم «هزارپا» به اندازه کافی جذابیت داشته و نیازی به رقص با عرق‌گیر و پای مصنوعی نبوده. این رقص پیش‌برنده داستان نبود اما نشان از موفقیتی داشت که بخش بعدی فیلم روی آن بنا می‌شد.

عروسی مردم | کارگردان: مجید توکلی | 1398

در فیلم عروسی مردم، شخصیت نوید ابتدا از سر خوش‌گذرانی همسرش را راضی می‌کند به عروسی‌های مختلف بروند اما وقتی در هر عروسی شروع به رقصیدن می‌کند و شاباش می‌گیرد تازه می‌فهمد چه منبع درامد خوبی است و می‌تواند از این راه هزینه‌های عروسی خودش را دربیاورد. هرشب به یک عروسی می‌رود و می‌رقصد و شب‌ها شاباش‌ها را می‌شمارد. حتی در عروسی آخر هم که فضا بسیار بحرانی می‌شود، باز هم دست از رقصیدن نمی‌کشد. چند وقت یکبار در همان حال اضطراب وارد جمع می‌شود و حرکاتی موزون انجام می‌دهد و برمی‌گردد. درواقع رقصیدن در این فیلم به خاطر شاباش به یک جور عامل تشویق‌کننده شخصیت اصلی برای رفتن به عروسی تبدیل شده است.

برادران لیلا | کارگردان: سعید روستایی | 1400

در فیلم «برادران لیلا» با دو سکانس رقص مواجهیم. یکی ابتدای فیلم وقتی همه با لباس‌های شیک به عروسی رفته‌اند و در جایگاه خانواده بزرگ فامیل برای رقص دعوت می‌شوند و دیگری در پایان فیلم وقتی پدر می‌میرد و علیرضا بالای سرش اشک می‌ریزد و می‌رقصد. رقص دوم بسیار تلخ است و در پرونده رقص‌های تلخ مفصل درباره‌اش نوشته بودیم اما رقص ابتدای فیلم بخصوص با شوق و هیجان برادران لیلا و چهره شاداب پدر، بسیار جذاب و شادی‌آور است. اینبار هم وجود این رقص شاد نشانه رفتن به سمت اتفاق‌های تلخ بعدی است.