یکی از آثار قابل توجه این دوره از جشنواره فیلم فجر، فیلم «موسی کلیمالله» است. فیلمی که در واقع بخشی از سریالی درباره زندگی حضرت موسی به کارگردانی ابراهیم حاتمیکیاست. این اثر تجربه جدیدی در کارنامه حاتمیکیا محسوب میشود. او هم مانند برخی از کارگردانهای مطرح سینما از جمله مهدی فخیم زده، احمدرضا درویش، مجید مجیدی ، پس از سالها ساخت فیلم در ژانرهای دفاع مقدس و درام اجتماعی به سمت ساخت آثار تاریخی-مذهبی روی آوردند.
ساخت آثار در ژانر تاریخی مذهبی سابقه طولانی در سینما و تلویزیون ایران دارد. ژانری که به دلیل داستانها و شکل متفاوت روایت آن همیشه برای کارگردانها رفتن به سمت آن وسوسهانگیز است. این روزها که از فیلم «موسی کلیمآلله» در جشنواره فیلم فجر رونمایی شده، آثاری را به یاد میآوریم که کارگردانهای مهم سینما و تلویزیون را پس از سالها ساخت آثار متفاوت، به سمت این ژانر کشاند. آثاری که به دلیل سابقه و قدرت کارگردانی کارگردانهایش، تبدیل به فیلمها یا سریالهای مهمی شدند که از تاریخ مذهبی روایت میکردند. ادامه روند کاری این کارگردانها پس از ساخت آثار تاریخی مذهبی هم تاملبرانگیز است.
ابراهیم حاتمیکیا | موسی کلیمالله(ع) | 1403
ابراهیم حاتمیکیا از دهه 60 با ساخت آثار کوتاه و مستند وارد کار حرفهای فیلمسازی شد. از اواسط دهه 60 او تبدیل به یک کارگردان شناختهشده در ساخت آثار جنگی شد. نگاه او به جنگ نگاهی متفاوت بود و به همین دلیل آثار مورد توجه قرار میگرفت. با ورود به دهه 70 حاتمیکیا به مسایل زندگی زرمندهها بعد از جنگ پرداخت. بازهم با نگاهی ریزبین که روایتهایی متفاوت را به تصویر میکشید. او مهمترین و مشهورترین اثارش را در همین دهه با ساخت «از کرخه تا راین» و «آژانس شیشهای» روانه اکران سینماها کرد و نامش را به عنوان یک کارگردان مهم و مولف مطرح کرد. اما دهه 80 روزهای متفاوتی برای حاتمیکیا سیر فیلمسازی او از جنگ و مسایل بعد آن خارج شد و وارد زندگی روزمره و سیاست در زندگی مردم عادی شد. روندی که نتیجه آن ساخت «به رنگ ارغوان»، «گزارش یک جشن» و «دعوت» بود. دغدغه او در دهه 90 حول همان دلشمغولیهای همیشگیاش یعنی، جنگ ، سیاست و اوضاع منطقه بود که منجر به ساخت فیلمهایی چون «چ»، «بادیگارد»،«به وقت شام» و… بود . اما با گذشتن از دهه 90 و ورود به دهه جدید، حاتمیکیا با تغییر مسیری بزرگ تصمیم گرفت یک داستان مذهبی تاریخی را به تصویر بکشد. داستان زندگی حضرت موسی (ع). حاتمی کیا در روزهایی «موسی کلیمالله» را جلوی دوربین برد که نامش به عنوان یکی از مهمترین کارگردانهای سینمای بعد از انقلاب مطرح بود و معمولا همه آثارش همیشه در دید منتقدان و عام مردم بسیار مورد توجه قرار میگیرد.
مجید مجیدی | محمد رسولالله (ص) | 1394
مجید مجیدی کار حرفهای سینما را از بازیگری و کارگردانی مستند و فیلمهای کوتاه در اواخر دهه 50 شروع کرد. اما در دهه 70 بود که نامش به عنوان یک کارگردان در سینما مطرح شد. آثار او بیشتر درباره زندگی مردم سطح پایین جامعه و دغدغههایی که همراه با فقر و در کنارش اعتقادات مذهبی وجود داشت، همراه بود. او با «بچههای آسمان» و نامزدی اسکار، نامش را به عنوان یک کارگردان جهانی مطرح کرد. پس از آن «باران»، «رنگ خدا» و… نشان اد که مجیدی ساختاری تعریف شده برای سینمای خود دارد که در همان استادانه پیش میرود. اما از اواخر دهه 80 مجیدی تصمیم گرفت بخشهایی از داستان زندگی حضرت محمد را تبدیل به یک اثر سینمایی کند. پروژهای سنگین که بیش از ده سال زمان صرف پیشتولید، ساخت و مسایل فنی آن شد و بسیار مورد توجه قرار گرفت. اما مجیدی پس از ساخت «محمد رسول آلله» دوباره به مسیر همیشگیاش بازگشت و کارنامهاش را با ساخت یک فیلم نوجوانانه به نام «خورشید» ادامه داد.
احمدرضا درویش | رستاخیز | 1392
«آخرین پرواز» در سال 1368، اولین اثر احمدرضا درویش بود. او تا اواسط دهه 70 همه آثارش با نگاهی به جنگ و تاثیرات آن بر زندگی آدمها تا سالها بعد بود. درویش با ساخت «کیمیا» نظر منتقدان و مخاطب عام را به سمت خود جلب کرد و توانست نامش را به عنوان یک کارگردان با نگاهی متفاوت به جنگ در سینمای ایران تثبیت کند. «متولد ماه مهر» اثر سیاسی و هنجارشکن درویش در اواخر دهه 70 بود که نام درویش را یک بار دیگر بر سر زبانها انداخت. اما ساخت فیلم جنگی «دوئل» دوباره او را به حال و هوای جنگ و تاثیراتش بازگرداند. «دوئل» تبدیل به یکی از متفاواتترین فیلمها درباره جنگ شد. در همان سالهای دیده شدن دوئل، درویش تغییر مسیر داد و ساخت فیلمی درباره امام حسین (ع) و واقعه کربلا را به دست گرفت. اثری بزرگ و قابل تامل به نام «رستاخیز» حاصل سالها تلاش احمدرضا درویش بود که سال 1392 در جشنواره فیلم فجر درخشید. اما هیچوقت مجال اکران پیدا نکرد. سرنوشت «رستاخیز» سرشنوت کارگردانی درویش را هم تغییر داد و او از این کار خداحافظی کرد.
شهریار بحرانی | مریم مقدس | 1379
شهریار بحرانی از اواسط دهه 60 با کارگردانی تلویزیون و کار تدوین وارد سینما شد. او سه فیلم جنگی در دهه 60 ساخت که یکی از مهمترین و البته پرفروشترین آنها فیلم «گذرگاه» است. او در ادامه فیلم مهم «حمله به اچ3» را ساخت که روایت جزییاتی از یکی از مهمترین عملیاتهای هوایی ارتش ایران در زمان جنگ ایران و عراق بود. بحرانی حتی یکبار با «دنیای وارونه» ژانر کمدی را هم تجربه کرد. اما اواخر دهه 70 بود که تصمیم گرفت ساخت سریالی متفاوت را شروع کند. سریالی درباره حضرت مریم مادر حضرت عیسی «ع». این سریال به یکی از پربینندهترین آثار تاریخی مذهبی تلویزیون در اواخر دهه 70 تبدیل شد. نسخه سینمایی «مریم مقدس» هم در سینماها به نمایش درآمد و نام بحرانی را بیش از پیش بر سر زبانها انداخت. او چند سال بعد دوباره با ساخت «ملک سلیمان» تجربهای دیگر در ساخت آثار مذهبی تاریخی را از سر گذارند. با وقفهای چند ساله و ساخت یک فیلم درباره مسایل موشکی در دهه 90، حالا دوباره شهریار بحرانی در تدارک ساخت فیلمی درباره قیام امام حسین است تا پروژه دیگر در ژانر تاریخ مذهبی را در کارنامه خود ثبت کند.
مهدی فخیمزاده | تنهاترین سردار | 1375
فخیمزاده از دهه 40 و با بازیگری در فیلمهای مشهور به جریان فیلمفارسی وارد سینما شد. از دهه 50 او به حوزه کارگردانی هم ورود کرد و در همان ژانر محبوب مخاطب عام سینمای ایران آثاری را تولید کرد. از دهه 60 و با بازگشت برخی از بازیگران و کارگردانهای پیش از انقلاب به کار، فخیمزاده هم اجازه بازیگری و کارگردانی پیدا کرد و آٍثار خانوادگی یا ماجرایی را برای سینما میساخت. آثاری که برخی از آنها مثل «خواستگاری»، «مسافران مهتاب»، «همسر» و… بسیار مورد توجه قرار میگرفتند و نام فخیمزاده را به عنوان یک کارگردان و بازیگر مطرح همیشه در مرکز توجه قرار میداد. اما در اواسط دهه 70 فخیمزاده با تغییر مسیر، برای اولینبار از سینما فاصله گرفت و ساخت سریال «تنهاترین سردار» که داستان زندگی امام حسن (ع) بود، اولین اثر تاریخی مذهبی خود را کارگردانی کرد. بلافاصله پس از این سریال، او مجموعه «ولایت عشق» با قصه زندگی اما هشتم شیعیان را کلید زد و قدرت خود در کارگردانی اینگونه آثار را به نمایش گذاشت. اما این سریال آخرین تجربه فحیمزاده در این ژانر بود و او پس از «ولایت عشق» تبدیل به یکی از کارگردانهای پرکار در زمینه ساخت سریالهای پلیسی در تلویزیون شد.